گروه اقتصادی| عربستانسعودی یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت و گاز در دنیاست و البته بیشترین منابع را نیز در اختیار دارد. این منابع بهحدی است که قدرت خارقالعادهای به این کشور خشک و سوزان بخشیده بهطوریکه یک تصمیم مسئولان آن برای کاهش یا افزایش تولید، موج عظیمی در بازارهای بینالمللی نفت ایجاد میکند. نفت کالایی گرانبهاست که برای این کشور یک کالای استراتژیک نیز محسوب میشود. ازسوی دیگر روند شهرنشینی و صنعتی شدن عربستان سبب شده، مصرف نفت و گاز داخلی این کشور افزایش یابد. بنابراین این کشور برای حفظ قدرت و البته صنعتی شدن باید به فکر راه چارهای باشد تا انرژی مورد نیاز خود را تأمین کند و نفت و گاز بیشتری ذخیره کند تا به بهایی گزافتر بفروشد. برایناساس کویرهای سوزان و دریاهای اطراف آن پذیرای رآکتورهای هستهای و پانلهای خورشیدی خواهند شد تا شبهجزیره کوچک همچنان قدرت اقتصادی خود را حفظ کند. عربستان سعودی چندی پیش اعلام کرد که قصد دارد به یک کشور هستهای بزرگ تبدیل شود و بر همین اساس آنها قصد دارند تا پایانسال عملیات احداث رآکتورهای هستهای خود را آغاز کنند. خانواده سلطنتی این کشور امیدوار است انرژی هستهای تا 20سال آینده 15درصد برق مورد نیاز این کشور، معادل 18 گیگاوات را تأمین کند. درکنار آن 15درصد انرژِی مورد نیاز برابر با40 گیگاوات نیز ازطریق انرژی خورشیدی تأمین خواهد شد. بنابراین آنها قصد دارند 80میلیارددلار در چند واحد هستهای سرمایهگذاری کنند. سرمایهگذاری در انرژی خورشیدی نیز برای تولید 40 گیگاوات انرژی، نیازمند 240میلیارد دلار سرمایهگذاری است. هرچند تکنولوژیهای نوین دردهه آتی احتمالا این هزینه را نصف خواهد کرد.
خاورمیانه به دنبال انرژی هستهای
عربستانسعودی تنها کشور خاورمیانه نیست که خواهان جایگزین کردن انرژیهای تجدیدشونده با نفت و گاز گرانبهایشان هستند. در همین راستا هماکنون ابوظبی در امارات متحده عربی مشغول ساخت چهار رآکتور هستهای است. «سعید محمدالطایر» از هیأت ارشد انرژی در برنامه 20ساله دوبی پیشبینی کرده بود 20درصد انرژی مورد نیاز دوبی در آینده از برنامههای صلحآمیز هستهای تأمین خواهد شد.
در این اواخر امارات متحده عربی پروژهای را افتتاح کرد که زمانی بزرگترین واحد خورشیدی دنیا محسوب میشد. پروژه «شمس یک» با هزینه 600میلیوندلاری افتتاح شد که 200 پیکان خورشیدی شمس بازدهی معادل 6 رآکتور هستهای خواهند داشت. سعودیها نیز از این معادله به خوبی آگاهند و برهمین اساس انرژی هستهای بهترین مبنای تأمین انرژی بلندمدت آنهاست و علاوه برآن میتوانند با ایران رقابت کنند. سالها پیش از این، ایران با همین هدف ساخت چندین رآکتور هستهای را برای تولید برق در دستور کار خود قرار داده است که درحال حاضر نیروگاه بوشهر با توان تولید هزارمگاوات به مرحله بهرهبرداری رسیده است. اما مخالفت برخی از کشورهای غربی با برنامه صلحآمیز هستهای ایران مانع از پیشرفت این صنعت در ایران شده است.
در چنین حالتی رقابت جهانی برای دستیابی به قراردادهای تأمین انرژی عربستان بسیار زیاد است. در سپتامبر 2013 شرکتهای فعال درانرژی هستهای مانند «هیتاچی» و «توشیبا/ وستینگهاوس» قراردادهایی با شرکای هستهای اکسلون امضا کردند تا با سعودیها وارد همکاری شوند. شرکتهای آریوا و EdF فرانسه نیز چند توافقنامه با شرکتها و دانشگاههای این کشور منعقد کردهاند. همچنین این کشور قراردادهایی با آرژانتین و کرهجنوبی دارد و روی توافقنامههایی با روسیه، جمهوری چک و انگلیس نیز کار میکند و حتی احتمال معامله با شرکت ملی هستهای چین نیز وجود دارد.
دلیل آنکه قراردادهای متعددی در این زمینه بسته میشود آن است که مقامات انرژی عربستان بسیار محتاط هستند و تمایلی ندارند فقط دریک جا سرمایهگذاری کنند و به دنبال چند فروشنده برای اجزای اصلی رآکتورها، ژنراتورهای بخار، توربین، ژنراتورهای پشتیبانی و ساختمانها هستند. البته شرکتهای هستهای آمریکا احتمالا در این پروژهها یا پروژههای دیگری درکشورهای مختلف منطقه شرکت کنند.