پژوهشگران دانشکده فنی دانشگاه تهران مدلی را برای پیشبینی زلزله عرضه کردند که در نسخه اولیه آن، موفق به پیشبینی دو زلزله بزرگ بیش از ۷.۵ ریشتری در سراوان ایران و آوران پاکستان
شدند .
دکتر مسعود مجرب، مجری طرح در گفتوگو با «نسیم»، با بیان اینکه این پروژه تحقیقاتی از 7سال قبل آغاز شده است، گفت: «در این مطالعات تلاش شده است تا مدلی را برای ردیابی و پیشبینی زلزلههایی با بزرگای 7.5 تا هشت ریشتر که آسیبزا و مخرب هستند، در میانمدت ارایه دهیم.»
او «دوره میانمدت» را یک بازه زمانی پنجساله تعریف کرد و گفت: «البته این بازه الزاماً 5سال نیست؛ با این توضیح که بررسیهای ما از زلزلههای بزرگ سیستان و بلوچستان نشان داد که در سالهای گذشته این منطقه زلزله بیش از 7.5 ریشتر را تجربه کرده بود و انتظار زلزله بزرگ را داشتیم که پس از گذشت 14 ماه از مطالعات ما، زلزله سراوان (بهار 92) با بزرگای 7.8 رخ داد که خوشبختانه خسارات جانی نداشت.» مجرب با اشاره به مدل اجراشده در این منطقه، افزود: «برای این منظور دادههای زلزلههای منطقه «مکران» استخراج و براساس این دادهها، مدل پیشبینی را طراحی کردیم و آنقدر این مدل را تغییر دادیم که بتوانیم 11 زلزله بزرگ رخ داده در این منطقه را پیشبینی کنیم و دادههای بهدستآمده نیز نشان داد که باید انتظار زلزله بزرگ دیگری را داشته باشیم.»
این محقق ادامه داد: «یک ماه و نیم پس از این مطالعات زلزله 7.7 منطقه «آوران» پاکستان در فاصله کمتر از 100 کیلومتر رخ داد و این نتیجه نشان داد که مدل ارایهشده قادر به ارایه اطلاعات مورد نیاز است و دادههای به دستآمده از این مدل نشان میدهد که کدام منطقه در مرز هشدار زلزله قرار دارد.»
او با تأکید بر اینکه برای پیشبینی زلزله از دو روش « پیشنشانگرهای زیستی» و «سیستم آماری» استفاده خواهد شد، خاطرنشان کرد: «در این مطالعات دادههای مورد نظر از طریق سیستم آماری به دست آمد. در این سیستم، آمار لرزهخیزی یعنی تعداد رخدادهای لرزهای، بزرگای لرزهها و تعداد پسلرزهها بررسی شده است.»
مجرب اضافه کرد: «براساس این دادهها، پهنای لرزهخیزی کشور مورد بررسی قرار میگیرد و در مناطقی که ناهنجاری باشد بهعنوان منطقهای با پتانسیل لرزهخیزی معرفی میشود.»
طراحی سیستم آنلاین پیشبینی زلزله
این استاد دانشگاه، داده و نقشههای بهدستآمده از مطالعات را برای برنامهریزان و مسئولان حوزه مدیریت بحران مناسب توصیف کرد و گفت: «نقشههای بهدستآمده از این مطالعات نیمی از کشور را نشان میدهد؛ از اینرو این نقشهها میتواند برای مسئولان مربوط برای برنامهریزی مناسب باشد.»
مجری طرح تحقیقاتی پیشبینی زمینلرزه، با تأکید بر لزوم حمایت از این پروژه تحقیقاتی یادآور شد: «در ایتالیا سیستم منظمی براساس این مدل اجرایی شده است و در روسیه نیز بر این اساس، سیستمی را پیادهسازی کردهاند که کل دنیا را مونیتور میکند و درصورتیکه از این پروژه حمایت شود، میتوان سیستم آنلاینی را برای پیشبینی زلزله در کشور پیادهسازی کرد.»