| شکوفه علایی | دبیر علمی یازدهمین کنگره بین‌‌المللی ام‌اس ایران|
مبتلایان به ام اس تحت هر شرایطی داروی خود را ادامه دهند و از جایگزین کردن روش درمان با طب‌های مکمل به جای داروی اصلی به شدت بپرهیزند.
مبتلایان ام‌اس در مقاطعی برای داروهای خارجی و حتی در مقطعی برای انواع ایرانی مشکلاتی داشتند اما در حال حاضر تقریباً برای تأمین داروی بیماران مشکلی نداریم و تقریباً از تمام داروهایی که در جهان موجود است استفاده می‌شود.
تنها یک نوع قرص خوراکی و یک نوع آمپول در ایران وجود ندارد. در آینده‌ای نزدیک شاهد تولید داروهای داخلی و برخی انواع خارجی خواهیم بود. قرص خوراکی که در حال حاضر در ایران وجود ندارد از نظر اثربخشی شبیه آمپول‌های اینترفرون است و تنها امتیاز آن خوراکی بودنش است.
آمپولی هست که بسیار مؤثر است اما در حال حاضر در ایران وجود ندارد که یکی از شرکت‌های دارویی قرار است در آینده نزدیک تولید آن را برعهده بگیرد.
متأسفانه هرچه دارو قوی‌تر می‌شود عوارض آن نیز خطرناک‌تر خواهد بود مثلاً چنانچه اثربخشی دارو 50 درصد باشد عوارض ناشی از آن نسبت به دارویی که 30 تا 40 درصد است بیشتر خواهد بود.
بیماری‌های قلبی جزو عوارض ناشی از مصرف این داروها است. بیماران مبتلا به ام‌اس که برای اولین‌بار می‌خواهند از دارویی مصرف کنند در مراکز مشخص تحت نظر قرار می‌گیرند تا در مصرف دوز اول به لحاظ قلبی کنترل شوند همچنین مبتلایان به مشاوره چشم و قلب دوره‌ای نیازمند هستند.
گران‌ترین داروی مبتلایان به ام‌اس تای‌سابری است که با پوشش بیمه‌ای خوب حدود 600 هزار تومان برای یک ماه بیماران هزینه در بر دارد که این مبلغ باید توسط فرد مبتلا پرداخت شود.
آب‌درمانی و انجام فیزیوتراپی در آب سفتی عضلات مبتلایان را کم می‌کند بنابراین گاهی به آنها توصیه می‌شود تا در آب راه بروند این تأثیر زمانی ایجاد می‌شود که فرد مبتلا هفته‌ای 3 بار آب‌درمانی کند.
شیوع بیماری ام‌اس در زنان بیشتر از مردان است. به طور کلی بیماری‌های خودایمنی در زنان بیشتر از مردان دیده می‌شود شاید هورمون‌‌های زنانه در بروز این بیماری مؤثر باشد این در حالی است که شواهد نشان می‌دهد حملات ام‌اس در دوره بارداری با وجود تشریح هورمون‌‌های زنانه کمتر می‌شود.
در برخی سایت‌ها مطالبی درباره ارتباط پوشش اسلامی و مبتلا به ام‌اس بیان شده است مطالعه‌ای که در مرکز ام‌اس بیمارستان سینا توسط دکتر صحرائیان و همکارانش انجام شده نشان می‌دهد که رابطه‌ای بین پوشش اسلامی و میزان شیوع ابتلا به ام‌اس وجود ندارد.
4 فرم برای ام‌اس وجود دارد. در فرم اول فرد مبتلا دچار حملاتی می‌شود و چند هفته یا ماه ادامه دارد، بعد از آن فرد مبتلا آرام می‌شود و دوباره حملات ام‌اس به او دست می‌دهد، در ام‌اس ثانویه پیش‌رونده مبتلایان در ابتدا حمله‌ای نشان می‌‌دهند و بعد از آن تبدیل به فرم پیش‌رونده می‌شود که آرام‌آرام پیشرفت می‌کند.
در فرم پیشرفته اولیه از ابتدا بدون حمله واضح بیماری آرام‌آرام پیشرفت می‌کند که این نوع ام‌اس نایاب‌ترین فرم آن است در فرم چهارم نیز که حد واسط اینها است فرد از ابتدا حملات پیش‌رونده دارد.
استرس موجب ایجاد بیماری ام‌اس نمی‌شود و براساس تئوری موجود استرس می‌تواند باعث بروز بیماری در افرادی شود که زمینه ژنتیکی برای ابتلا به ام‌اس دارند.
افراد سعی کنند با یادگیری مهارت‌های موضوعی بر استرس و فشارهای روانی خود کنترل داشته باشند و با آنها مقابله کنند.
جایگاه کورتون در ام‌اس تأیید شده است و در درمان حمله‌های ام‌اس باید از کورتون‌ها استفاده کنیم مگر در موارد استثنایی. همچنین در برخی موارد پیش‌رونده به صورت غیر تأیید شده نیز ماهی یکبار از کورتون استفاده می‌شود.
اکسیژن درمانی، زالو، زنبور درمانی، انرژی درمانی و ... جزو طب مکمل در ام‌اس است،نکته مهم این است که مبتلایان تحت هر شرایطی داروی خود را ادامه دهند و از جایگزین کردن این طب های مکمل به جای داروی اصلی به شدت بپرهیزند. در برخی روش‌ها در طب مکمل مانند طب سوزنی شواهد علمی مبنی برای کاهش درد مبتلایان وجود دارد اما در مورد برخی دیگر مانند زنبوردرمانی یافته علمی مشاهده نشده است.