شهروند| پایتخت درحال انفجار است، هم از جمعیتی که هر‌سال به آن اضافه می‌شود، هم از بحران‌هایی که گریبانش را گرفته. از گرفتاری‌های ترافیکی و جمعیتی هم اگر بگذریم، بحران محیطزیستی، حالا خیلی بیشتر از گذشته، تهران و تهرانی‌ها را با معضلات جدی مواجه کرده است. به استناد آمارهایی که رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست، روی آنها دست گذاشته، ظرفیت زیستی تهران، سال 1375 تمام شده است، حالا همین پایتختِ گرفتار درمعضلات محیطزیستی، ذخایر استراتژیک آبش، درحال تمام‌شدن است، غرق در ریزگردهاست و 8میلیون و600هزار خودرو و موتورسیکلت در آن تردد می‌کند.
اینها را معصومه ابتکار که معاون رئیس‌جمهوری هم هست، درمراسم گرامیداشت هفته منابع طبیعی و درختکاری درمنطقه آرادکوه استان تهران به زبان آورد. مراسمی که جمعی از نمایندگان مردم تهران درمجلس دهم هم در آن حضور داشتند. ابتکار حرف‌هایش را با معضلات محیطزیستی استان‌ها، شروع کرد: «هر استان و منطقه‌ای درکشور دارای چالش‌های محیطزیستی خاص خود است. درمیان این استان‌ها، تهران ازجمله استان‌هایی است که به دلیل دشواری‌ها و پیچیدگی‌های خاص خود با معضلات بسیار گسترده‌تری درحوزه محیط‌زیست روبه‌روست.» به گفته او، تمرکز جمعیتی درتهران بسیار بالاست، همین هم یکی از دلایل اصلی معضلات محیطزیستی این استان است: «تمام بررسی‌ها نشان می‌دهد ظرفیت زیستی تهران در‌سال 1375 به پایان رسیده و هر آنچه درحوزه‌های مختلف جمعیت، اقتصاد، صنعت و سایرحوزه‌ها پس از این تاریخ درتهران بارگذاری شده، بهره‌کشی از طبیعت بوده و منجر به افزایش شکنندگی طبیعت و محیط‌زیست تهران شده است.» بنا بر اعلام ابتکار، بحران‌های مختلف محیطزیستی تهران مانند آلودگی‌های آب و هوا از آثار همین بهره‌کشی و بارگذاری بیش از ظرفیت زیستی است: «آمارها نشان می‌دهد بیش از 30درصد فعالیت‌های اقتصادی کشور درتهران با مساحتی حدود یک‌درصد کل کشور بارگذاری و متمرکز شده و این به معنی اتخاذ سیاست‌های نادرست و ناپایدار توسعه‌ای برای تهران است که تبعات محیطزیستی بسیاری را همراه داشته و از همین‌رو، تهران نیازمند تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی ویژه درحوزه محیط‌زیست و باید سیاست‌های تمرکززدایی و ایجاد محدودیت‌های جدید به‌طور جدی برای تهران در دستور کار قرار گیرد.» ابتکار در ادامه این مراسم، به بازدید اخیر خود ازشهرستان پاکدشت از توابع استان تهران اشاره کرد: «با وجود وضع بسیار نگران‌کننده محیطزیستی دراین منطقه، شاهد شکل‌گیری مجتمع‌های عظیم مسکونی و افزایش جمعیت درآن هستیم. این درحالی است که با وجود انتشارنیافتن آمار آخرین سرشماری انجام‌شده، آمارهای سال‌های گذشته نشان می‌دهد تنها طی 35سال در استان‌های البرز، تهران و قزوین با 25میلیون نفر جمعیت مهاجر روبه‌رو بوده‌ایم.»
ابتکار که معاون رئیس‌جمهوری هم هست، براین موضوع تأکید دارد که «روند بارگذاری در استان تهران باید متوقف شود.» او در ادامه از تصویب مالیات سبز در هیأت دولت برای نخستین‌بار خبر داد: «دربحث مالیات‌های سبز و اصلاح لایحه مالیات بر ارزش افزوده، دولت به این موضوع توجه کرده و برای نخستین‌بار درکشور شاهد تصویب مالیات سبز درهیأت دولت هستیم که برای اجرایی‌شدن آن نیازمند حمایت نمایندگان از این مصوبه درمجلس هستیم.» به گفته معاون رئیس‌جمهوری، توجه به رشد و توسعه اقتصادی کشور، نباید به قیمت تخریب و آلودگی محیط‌زیست باشد.
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست اشاره‌ای هم به اقدام‌های دولت یازدهم برای بهبود کیفیت هوا درکشور به‌ویژه در کلانشهرها و مناطق صنعتی به واسطه جمعیت 35نفری ساکن در آنها داشت و گفت: «با وجود این‌که برنامه‌های محیط‌زیست به‌ویژه درحوزه مقابله با آلودگی هوا بلندمدت است، ولی به دلیل انجام فعالیت‌هایی مانند ارتقای استاندارد خودروها به یورو4، حذف بنزین آلوده پتروشیمی و توزیع بنزین استاندارد یورو4، خروج موتورسیکلت‌ها کاربراتوری، حذف سوخت مازوت از نیروگاه‌ها و کاهش شدید مصرف آن از 45درصد در‌سال 92 به حدود 8درصد در‌سال 95، شاهد بهبود چشمگیر کیفیت هوا درکشور هستیم.»
ابتکار در ادامه این مراسم، آخرین آمار ارایه‌شده توسط راهنمایی و رانندگی در زمینه تعداد خودروها و موتورسیکلت‌های درحال تردد درتهران را یادآور شد: «درحال حاضر، 8میلیون و600هزار خودرو و موتورسیکلت درتهران درحال تردد است که از این میزان حدود 3میلیون مربوط به موتورسیکلت‌هاست.» معاون رئیس‌جمهوری افزود: «وقتی می‌گوییم آلودگی هوا درتهران کاهش پیدا کرده است و تعداد روزهای سالم و پاک از 196روز در‌سال 92 به 266روز در‌سال 95 رسیده و 70روز هوای سالم و پاک بیشتری را تا 16 اسفندماه 1395 تجربه کردیم؛ درحالی است که حتی تعداد خودروها و موتورسیکلت‌ها چند برابر افزایش یافته و وضع آب و هوایی خوبی نیز در سال‌جاری نداشتیم تا جایی که تقریبا به جز ماه‌های بهمن و اسفند که وضع بارندگی بهتر شد، بقیه ماه‌ها تقریبا درتهران، خشکسالی داشتیم.»
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی محیط زیست، درپایان این مراسم، ابتکار به سوال خبرنگاران هم پاسخ داد، یکی از پرسش‌ها درباره شهر آفتاب بود: «انتخاب محدوده شهر آفتاب برای درختکاری، به دلیل آسیب‌های زیادی است که دراین منطقه به دلیل آرادکوه و مجتمع پردازش پسماند تهران داریم و البته طرح‌های مختلفی نیز، دراین محدوده درحال اجراست. شرایط این منطقه می‌تواند اشاره‌ای به تهدیدها و آسیب‌هایی که برای تهران درحوزه محیط‌زیست و به‌ویژه شکل‌گیری کانون‌های گردوغبار است، باشد. البته کانون‌های گردوغبار تهران، شناسایی شده و برنامه‌های اجرایی برای کنترل این کانون‌ها و مقابله با بیابان‌زایی نیز توسط سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری و سایر دستگاه‌های مرتبط آغاز شده است.»
محمدرضا عارف، رئیس مجمع نمایندگان تهران هم دیروز درمراسم درختکاری درمنطقه حسن‌آباد شهرستان شهر ری، هم صحبت‌هایی کرد. او با بیان این‌که سرانه کشور از نظر جنگل یک‌سوم سرانه دنیا و ازنظر مرتع یک‌ششم است، گفت: «متأسفانه آنچنان که باید و شاید به حل معضل تخریب‌های زیست‌محیطی پرداخته نمی‌شود و کشور ما با بی‌آبی و خشکسالی مواجه است. از این‌رو به‌طور قطع مهم‌ترین چالش آینده کشور آب است.» عارف با انتقاد از این‌که ذخایر استراتژیک آب کشور حداقل 90میلیارد مترمکعب کاهش یافته است، افزود: «با این اوصاف هیچ ذخایری برای آیندگان باقی نمی‌ماند.»
او از تخریب باغات تهران هم انتقاد کرد: «تعداد باغات را نمی‌توان با 50سال گذشته مقایسه کرد و متأسفانه با تخریب روزافزون آنها مواجه هستیم. ریزگردها و گردوغبار هشداری جدی است، اگر دراین‌باره اقدام نکنیم و هوشیار نباشیم، با شدت هرچه روزافزون‌تر ریزگردها مواجه خواهیم شد و حتی با فجایع و بحرانی‌هایی بدتر از ریزگردها روبه‌رو می‌شویم.» خداکرم جلالی، رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور هم دراین مراسم گفت: «برای نخستین‌بار نمایندگان تهران یک روز را به مسأله منابع طبیعی اختصاص دادند، کشور ما درمنطقه خشک و نیمه‌خشک کمربند جهانی واقع شده است و 90درصد عرصه‌های طبیعی کشور، جز بخشی از مناطق شمالی، غرب کشور و زاگرس دیگر مناطق کشور وضع مناسبی ندارند که انسان هم دربخشی ازاین وضع و چالش نقش دارد.» به گفته او، 14.3میلیون هکتار جنگل، حدود 84میلیون هکتار مرتع و 32میلیون هکتار بیابان درکشور وجود دارد، سرانه ما نسبت به جهان از نظر جنگل حدود 2هزار مترمربع و درجهان حدود 6هزار مترمربع است.
او ادامه داد: «از نظر بیابان هم سرانه کشور 4300 مترمربع و سرانه موجود درجهان 2هزار متر است؛ یعنی ما بیش از دوبرابر بیابان‌های جهان را دارا هستیم.» جلالی به وجود، 7.5میلیون هکتار کانون‌های بحرانی درکشور اشاره کرد: «800هزار هکتار درخوزستان است و به دلیل خشکی تالاب‌ها، هور و ایجاد سدها و خشکسالی بوده است.»