امین فرج‌پور| زمان زیادی تا برگزاری مراسم اسکار سال 2017 باقی نمانده است. این مراسم که از آن به‌عنوان بزرگترین و مهم‌ترین مراسم و جوایز سینمایی دنیا نام برده می‌شود، اما، نه در روزهای منتهی به موعد برگزاری که در تمام سال قلب و ذهن سینماگران سراسر دنیا را به خود مشغول کرده و بی‌شمار پیش‌بینی و گمانه‌زنی را باعث می‌شود. درواقع در سینمای آمریکا از همان روز نخست که فیلمی روی پرده می‌آید، با این پرسش که آیا این فیلم می‌تواند شانس و جایگاهی در مراسم آتی اسکار داشته باشد مواجه است؛ تا روزی دیگر و فیلمی دیگر و تکرار دوباره و چندباره این پرسش همیشگی و تکراری و به این دلیل نیز هست که ماه‌به‌ماه و فصل‌به‌فصل فیلم‌ها و چهره‌هایی که از آنها به‌عنوان شانس‌های اصلی اسکار نام برده می‌شود، تغییر می‌کنند...
اسکار به‌عنوان فراگیرترین پدیده معتبر، تبلیغاتی و خبرساز هالیوود پدیده‌ای قایم به ذات نیست. خیلی عوامل و عناصر در این‌که فیلم یا هنرمندی شانس تصاحب این مجسمه دلفریب طلایی را داشته باشد تأثیر دارند؛ که ازجمله آنها می‌توان به برنده‌شدن یا باخت در فستیوال‌های مهم و به‌خصوص مراسم و جوایزی که انجمن‌های صنفی و کمیته‌های منتقدین اهدا می‌کنند، نام و سابقه و اعتبار و اشتهار سازندگان و بازیگران و عوامل اصلی یک فیلم، میزان موفقیت انتقادی و اقتصادی فیلم و... اشاره کرد. به‌عنوان مثال گفته شده که برنده‌شدن فیلمی در مراسم معتبری چون گلدن‌گلوب یا جوایزی که اتحادیه بازیگران، کارگردانان و تهیه‌کنندگان اهدا می‌کنند شانس فرد یا فیلم برنده را برای تصاحب اسکار به نحو قابل ملاحظه‌ای افزایش می‌دهد.
مطلبی که در پی می‌آید با چنین نگاهی تدوین شده است. منتقد نشریه معتبر و پرتیراژ لس‌آنجلس ویکلی بعد از اشاره به مقدمه‌ای که در بالا ذکر شد، اضافه می‌کند که به‌نظر می‌رسد اعلام نامزدهای اسکار، برندگان مراسم گلدن‌گلوب و جوایز اهدایی اتحادیه‌های صنفی و انتقادی مهم ترکیب آثار صاحب شانس را در اسکار تغییر داده است. مثلا درحالی‌که به اعتبار سابقه و نام مارتین اسکورسیزی چنین به‌نظر می‌آمد که سکوت این کارگردان از بازیگران اصلی رقابت اسکار 2017 خواهد بود، نادیده گرفته‌شدن این فیلم در شب اعلام کاندیداها شانس این فیلم را به شدت کم کرده و دیگر کسی روی این تصویر که اسکورسیزی مجسمه طلایی را در دست گرفته است رویاپردازی نمی‌کند. یا برعکس؛ موفقیت فیلم‌هایی چون لالالند و لبه اره کمانی- که اصطلاحی نظامی است و می‌توان آن را به صورت ستیغ کوه نیز ترجمه کرد- در گلدن‌گلوب آنها را به‌عنوان شانس‌های درخشش در شب اسکار به مخاطبان و علاقه‌مندان سینما معرفی کرده است. در واقع این جدیدترین ساخته مل‌گیبسون بعد از حدود 10سال دوری از صندلی کارگردانی با نامزدی‌های متعددش در مراسم گلدن‌گلوب خود را به‌عنوان فیلمی که می‌شود انتظار درخشش آن را در شب زیبای اسکار نیز داشت، سر زبان‌ها انداخته است. این فیلم البته رقبای قدرتمندی چون لالالند، مهتاب و منچستر کنار دریا دارد و به‌نظر می‌رسد در شب اهدای مجسمه‌ها رقابت جذابی میان این فیلم‌ها وجود داشته باشد. در این میان گفتنی است در اسکار امسال لالالند با 14 نامزدی بیشترین تعداد نامزدی را دارد و فیلم‌های مهتاب و ورود با 8 نامزدی بعد از این فیلم قرار گرفته‌اند...
اسکار بهترین فیلم تعلق می‌گیرد به...
آخرین اسکاری که در شب برگزاری مراسم اهدا می‌شود مهم‌ترین آنها نیز هست. این مجسمه یا در حقیقت عنوان بهترین فیلم‌سال را اسم رمز موفقیت اقتصادی یک فیلم نیز نامیده‌اند. وقتی درنظر آوریم که نامزد شدن فیلمی کم نام‌ونشان می‌تواند جایگاه آن فیلم را در گیشه‌ها تغییری کلی و حیاتی داده و آن را با ادامه و تکرار اکرانش در سالن‌هایی به مراتب بیشتر تبدیل کند به فیلمی پرفروش؛ تکلیف فیلمی که این اسکار به آن تعلق می‌گیرد کاملا روشن می‌شود. این جایزه بسیار بسیار مهم اما به احتمال زیاد در شب اسکار تعلق خواهد گرفت به موزیکال محبوب این چند وقت اخیر؛ لالالند. لالالند که در مراسم گلدن‌گلوب نیز برنده بی‌چون‌وچرای مراسم بود، با گیشه داغش نشان می‌دهد مردم آمریکا کنجکاو شده‌اند بدانند این موزیکال چه دارد که چنین منتقدین را شیفته خود کرده است...
لالالند، اما، در این بخش رقبایی چون ورود، حصارها، لبه اره کمانی، شیر، منچستر کنار دریا، مهتاب و دو سه فیلم کم نام‌ونشان‌تر دارد. نکته مهم در این بخش نامزدنشدن فیلم خوب سالی، سکوت کنجکاوی‌برانگیز اسکورسیزی و البته درام زندگینامه‌ای جکی است که تا پیش از اعلام رسمی کاندیداها ازجمله شانس‌های مسلم اسکار شمرده می‌شدند؛ اما با کاندیدا نشدنشان در این بخش خیلی‌ها را حیرت‌زده کردند. درباره این بخش گفتنی است که اگر اسکار قرار بود همین امروز برگزار شود، می‌شد شرط بست که مجسمه طلایی در دستان تهیه‌کنندگان لالالند آرام خواهد گرفت، اما درحالی‌که هنوز تا شب مراسم زمان داریم، نمی‌توان به قطعیت حکم داد که این ساخته محبوب کارگردان جوانش بهترین فیلم سال از نگاه اعضای آکادمی خواهد شد...
کارگردان برتر سال کیست؟
خیلی‌ها از هم‌اکنون دیمین چزل را اصلی‌ترین شانس کسب این عنوان می‌دانند. نکته این‌که این سینماگر جوان در این بخش که یکی از سخت‌ترین و سنگین‌ترین رقابت‌ها را در تاریخ اسکار شامل است، با فاصله زیادی بالاتر از بقیه ایستاده و رقبایش در قیاس با موقعیتی که او از آن بهره می‌برد، شانس ناچیزی برای خودشان متصور هستند. در شرایطی که نامزدنشدن مارتین اسکورسیزی و کلینت ایستوود شوک بزرگی به دوستداران این دو کارگردان تاریخ‌ساز وارد کرد، دنیس ویلنوو کارگردان فیلم جذاب ورود، مل‌گیبسون سازنده جنجال‌آفرین لبه اره کمانی، کنت لانرگان کارگردان منچستر کنار دریا و بری جنکینز سازنده مهتاب به‌عنوان نامزدهای دیگر کسب مجسمه طلایی اسکار در آرزوی بعید پایین‌کشیدن دیمین چزل از سریر پادشاهی کارگردانان هالیوود در سال‌جاری هستند. طبق پیش‌بینی اغلب کارشناسان سینمایی اگر به هر دلیل دیمین چزل نتواند برنده شب مراسم باشد، آن وقت می‌توان انتظار داشت بری جنکینز این عنوان را به‌دست آورد که البته چنین اتفاقی بسیار دور از ذهن و غریب به‌نظر می‌رسد.
بهترین بازیگر نقش مکمل مرد
در بخش بهترین بازیگر نقش مکمل مرد به سیاق همیشه رقابتی کمتر قابل پیش‌بینی در جریان است. درحالی‌که از جف بریجز که پیش از این تجربه در دست گرفتن مجسمه لایی و فریبنده اسکار را داشته به‌عنوان شانس نخست پیروزی در این بخش نام برده می‌شود، اما رقبایی چنان قدرتمند او را احاطه کرده‌اند که از میان نامزدهای این بخش اسکار بازیگر نقش مکمل مرد به هر کدام از این بازیگران برسد، نمی‌شود گفت ناحقی و بی‌انصافی رخ داده و آن نامزد برنده شایسته دریافت جایزه نبوده است. مایکل شانون که در فیلم جانوران شب زی بازی شگفت‌انگیزی ارایه داده، در این بین رقیب اصلی جف بریجز کهنه کار شمرده می‌شود. او که بارها و بارها به‌عنوان یک هنرپیشه شخصیت‌ساز مورد تحسین و ستایش قرار گرفته، امسال نزدیک‌تر از هر زمان دیگری به تکرار تجارب موفقیت‌هایش است که بیشتر در سال‌های آخر دهه گذشته رخ داده‌اند. لوکاس هجز بازیگر فیلم منچستر کنار دریا، ماهرشالا الی بازیگر فیلم مهتاب و دیو پتل نیز به خاطر حضور درخشانش در فیلم شیر شانس دریافت این جایزه را دارند و همان‌گونه که گفته شد تمام این نام‌ها شایستگی لازم برای گرفتن اسکار در دستانشان را دارند، اما به سیاق بقیه سرفصل‌های این نوشته اگر قرار بود همین امروز مراسم اسکار برگزار شود، با قطعیتی نود درصدی می‌شد گفت جف بریجز این عنوان را به دست خواهد آورد...
ملکه بازیگران شخصیت‌ساز کیست؟
این بخش نیز مثل مورد بازیگران نقش مکمل مرد پر است از نام‌های بزرگ و هنرپیشگان معتبر و محترم. در میان کاندیداها، اما، تا به امروز شانس گرتا گرویگ از بقیه کاندیداها بیشتر تخمین زده شده است. درواقع تا امروز او را شانس اصلی دریافت اسکار دانسته‌اند؛ در عین حال به این نیز اشاره کرده‌اند که این بخش نیز از آن بخش‌هایی است که می‌شود انتظار برنده شدن هرکدام از کاندیداها را کشید. شانس گرتا گرویگ را که در فیلم زنان قرن بیستم در کنار آنت بنینگ حضور تاثیرگذاری دارد، اما، نه‌تنها بازی حیرت‌انگیزش در نقشی دشوار و تکان‌دهنده، بلکه مسائل فرامتن دیگری را نیز دم‌به‌دم افزایش می‌دهد. زنان قرن بیستم به‌عنوان فیلمی خوب توجهی را که شایسته‌اش بود از اعضای آکادمی اسکار ندیده و بنابراین شکاکان حدس می‌زنند شاید برای جبران نادیده گرفته شدن این فیلم در بقیه زمینه‌ها و بخش‌ها گرتا گرویگ مجسمه طلایی اسکار را در دستانش بگیرد. نیکول کیدمن بازیگر درخشان فیلم درخشان شیر، میشل ویلیامز هنرپیشه تحسین شده منچستر کنار دریا، اوکتاویا اسپنسر، ویولا دیویس بازیگر فیلم حصارها و البته نائومی هریس بازیگر فیلم مهتاب رقبای گرتا گرویگ برای تصاحب اسکار این بخش هستند؛ که در این میان شانس نیکول کیدمن، ویولا دیویس و میشل ویلیامز به نسبت دو نامزد دیگر بیشتر تخمین زده می‌شود. گفته می‌شود به این دلیل که نیکول کیدمن زیر سایه فراموشی رفته امسال در فیلم شیر بازگشتی قدرتمند به سطح اول سینمای هالیوود داشته، بعید نیست اعضای آکادمی با دادن اسکار به این ستاره محبوب بخواهند نشان دهند که تلاش‌های او را برای بازگشت دیده و قدر می‌نهند. ویولا دیویس نیز شاید برای رها شدن آکادمی از اتهام نژادپرستی راهش برای بالارفتن از صحنه اجرای مراسم و دریافت اسکار را تسهیل شده‌تر از همیشه ببیند...
مراسم تاجگذاری بازیگران مرد هالیوود
اگر چند‌سال پیش کسی به شما می‌گفت یک زمانی بازیگری چون کیسی افلک شانس اول و اصلی اسکار بهترین بازیگر مرد قلمداد خواهد شد، قطعا تعجب کرده و حتما در خفا به ریشش می‌خندیدید که دارد خودش را مسخره می‌کند، اما در حالی‌که پیش از اعلام کاندیداها نام تام هنکس برای فیلم سالی به‌عنوان شانس اصلی این رشته مطرح بود، با نامزد نشدن او این اتفاق دور از ذهن برای افلک رخ داد و کیسی بااستعداد به دلیل بازی حیرت‌انگیزش در فیلم تحسین شده منچستر کنار دریا گام‌ها از دیگر کاندیداهای این بخش جلوتر ایستاده است؛ به نحوی که اگر همین امروز اسکار اهدا می‌شد، نمی‌شد انتظار شنیدن نام هیچ بازیگر دیگری جز او را از دهان اهداکننده اسکار داشت، اما نکته اینجاست که اسکار چه امروز و چه فردا اهدا شود برای کیسی افلک تفاوت چندانی ندارد. او چنان زیبا و قدرتمند بازی کرده و چنان مقتدرانه عنوان بهترین بازی و بازیگر سال را به خود اختصاص داده است که جز او نام بازیگر دیگری در این بخش شنیده نمی‌شود؛ و با توجه به این‌که او برنده مراسم و جوایز معتبر دیگر قبل از اسکار نیز بوده باید تکلیف اسکار بازیگری را روشن شده دانست. با این اوصاف اندرو گارفیلد بازیگر لبه اره کمانی، رایان گاسلینگ هنرپیشه لالالند، ویگو مورتنسن بازیگر کاپیتان شگفت‌انگیز و دنزل واشنگتن که در حصارها بازی زیبایی ارایه داده باید برای گرفتن این مجسمه در دستانشان حداقل یک‌سال دیگر صبر کنند. البته اگر سال بعد کیسی افلک دیگری قدعلم نکند...
بهترین فیلمنامه اوریجینال
در این بخش شانس فیلم Hell or High Water بیشتر از بقیه تخمین زده می‌شود. این فیلم با هر متر و معیاری بهترین سناریوی این چند‌سال اخیر هالیوود را دارد و بنابراین آرزوی تیلور شریدان برای لمس مجسمه طلایی اسکار در دستانش نباید آرزویی چندان دور و دراز و دست نیافتنی جلوه کند. این نویسنده بااستعداد اما در این بخش رقبای چندی نیز دارد که اگرچه شانس به مراتب کمتری در مقایسه با او دارند، اما آکادمی پیش از این بارها و بارها ثابت کرده که چندان در قیدوبند کارهای منطقی و عاقلانه نیست و گاه کارها و انتخاب‌هایی کرده که دود از سر همگان بلند شده است...
دیمین چزل برای نویسندگی موزیکال لالالند رقیب اصلی تیلور شریدان قلمداد می‌شود. او که در کارگردانی نیز شانس مسلم تصاحب اسکار است، اگر در هر دو بخش بتواند به آرزویش برسد، آن‌وقت یکی از تاریخی‌ترین اتفاقات تاریخ اسکار و رویایی‌ترین اتفاقات زندگی دیمین جوان را شاهد خواهیم بود. افتایمیس فیلیپو و یورگوس لانتیموس نویسندگان فیلم لابستر، کنت لانرگان سناریست منچستر کنار دریا و مایک میلز که زنان قرن بیستم را نوشته دیگر نامزدهای این بخش هستند که البته به احتمال زیاد با ناامیدی به روزهای پیش‌رو و شب مراسم اهدای جوایز نگاه می‌کنند. به‌نظر می‌رسد رویاپردازی‌های آنها را مانع دشواری چون تیلور شریدان و حتی دیمین چزل به پایانی تلخ می‌کشند...
بهترین فیلمنامه اقتباسی
در این بخش به‌نظر می‌رسد شانس فیلم ورود و نویسنده‌اش بیشتر از بقیه کاندیداها باشد. اریک هایزرر که فیلمنامه این فیلم را نوشته به‌گفته نزدیکانش از همین الان شب اهدای جوایز را رویاپردازی می‌کند و البته کمپانی پارامونت و طرفداران این فیلم نیز. این درحالی است که لوک دیویس سناریست فیلم شیر شایسته‌تر از او برای دریافت این مجسمه ارزشمند قلمداد شده است. شیر فیلمنامه دقیق و درخشانی دارد و البته از جنس فیلم‌هایی نیز هست که اسکار همیشه علاقه‌اش را به آنها نشان داده است. نکته منفی در این‌باره تنها و تنها این واقعیت است که فیلم شیر به‌رغم تمام انتظاراتی که از آن می‌رفت نتوانسته منتقدان و کارشناسان سینمایی را به اجماع درباره آرزو‌هایش برساند؛ و در عین حال آن‌قدر هم فیلم بحث‌انگیز و جنجال‌آفرینی نشده که انتظار داشته باشیم به واسطه موجی که راه انداخته اسکار را تصاحب کند. بری جنکینز و تارل مک کرینی نویسندگان مهتاب و اوگوست ویلسون فیلمنامه‌نویس فیلم حصارها نیز ازجمله کسانی هستند که می‌توانند رویای موفقیت در شب اهدای جوایز را داشته باشند...
و می‌رسیم به ملکه هالیوود...
ظاهرا امسال سال لالالند خواهد بود و از میان رشته‌های اصلی اسکار این بخش نیز قرار است در انحصار لالالند باشد، اما استون بازیگر اصلی موزیکال قدرتمند لالالند الان مدت‌هاست که به‌عنوان بهترین بازیگر زن سال در انتظار شب برگزاری مراسم آکادمی نشسته تا بزرگترین افتخار زندگی هنری‌اش را برای نخستین‌بار به تجربه بنشیند. این بازیگر چنان موقعیت تثبیت شده‌ای در این بخش دارد که اغلب کارشناسان متفق‌القول معتقدند کس دیگری جز او نباید برنده شدن در اسکار امسال را حتی به رویاهایش راه دهد. شاید تنها کسی که بتواند کاخ آرزوهای اما استون را ویران کند ناتالی پورتمن باشد که در درام زندگینامه‌ای جکی بازی شگفت‌انگیزی ارایه داده است. نادیده گرفته‌شدن جکی در بخش‌های دیگر، اما، این امید را برای ناتالی همیشه محبوب کمتر از پیش کرده است...
آنت بنینگ برای بازی در فیلم زنان قرن بیستم . ایزابل هوپر به خاطر بازی در فیلم ال دیگر رقبای بالقوه اما استون در شب برگزاری مراسم اسکار هستند...