دونالد ترامپ، رئیسجمهوری جدید آمریکا، به سرعت وارد سیاست شده و تمام تلاش خود را برای از بین بردن میراث باراک اوباما انجام میدهد. خبرگزاریهای بینالمللی و رسانههای آمریکایی به نقل از منابع آگاه گزارش دادهاند که دونالد ترامپ قصد دارد احکامی برای محدود کردن مهاجرت و همینطور سفر از بعضی کشورها امضا کند که شامل ایران هم خواهد شد. خبرگزاری رویترز به نقل از «دستیاران نمایندگان کنگره و کارشناسان مهاجرت» که نخواستند نامشان فاش شود، نوشت که رئیسجمهوری آمریکا چندین حکم در زمینه مهاجرت صادر خواهد کرد. گفته میشود که این احکام شامل محدود کردن ورود به آمریکا برای پناهجویان و تعلیق موقت صدور ویزا برای شهروندان کشورهای «ایران، عراق، لیبی، سومالی، سودان، سوریه و یمن» است.
ترامپ که پیشتر در کارزار انتخاباتیاش سخنان تندی علیه مسلمانان و مهاجران بر زبان آورده بود، حالا درحال اجرایی کردن نظراتش است. او آن زمان قول داده بود اگر رئیسجمهوری شود ویزای ورود به آمریکا را از کشورهایی که با تروریسم در ارتباط هستند به حال تعلیق درخواهد آورد و برای کسانی که برای ورود به آمریکا درخواست میدهند، امتحان عقیدتی خواهد گذاشت. از آن زمان، بسیاری از کارشناسان و سیاستمداران، حتی هیلاری کلینتون، گفته بودند که نمیتوان این سخنان ترامپ را جدی گرفت، اما ظاهرا موضوع جدی شده است. معلوم نیست چنین ممنوعیتی تا چه زمانی ادامه خواهد داشت. منابع مطلع میگویند که میتواند از ۳۰ روز تا چندین ماه باشد و پس از آن یک فرآیند سختتر درخواست ویزا با آزمون عقیدتی به اجرا گذاشته خواهد شد. ترامپ با تعلیق صدور ویزا برای مردم این 7 کشور، آنها را جزو گروههای تروریستی و افراطی قرار داده است، حال آنکه در اروپا، مردم هیچ کشوری به اندازه فرانسه به داعش نپیوستهاند.
«نایاک»، شورای ملی ایرانیان آمریکا، مستقر در واشنگتن با صدور بیانیهای از این اقدام احتمالی به شدت انتقاد کرده است. این گروه نوشت: «دونالد ترامپ درحال عملی کردن شرمآورترین و تبعیضآمیزترین قولهای دوران مبارزات انتخاباتی است. او خواستار منع ورود مسلمانان شد و حالا درحال برداشتن نخستین گامها برای اجرای آن است.» در این بیانیه که به زبان انگلیسی منتشر شده همچنین آمده است: «به نظر میرسد دونالد ترامپ قصد دور انداختن آمریکا را دارد و ما را در مسیری لغزنده به سوی آیندهای تاریک قرار میدهد.»
در این بیانیه آمده است که «ما با هدف ایمنتر کردن آمریکا موافقیم، اما ممنوعیت جمعی براساس ملیت کمکی به تحقق این هدف نمیکند. حتی اگر این رویکرد درست باشد، قابل توجه است که این فهرست شامل عربستانسعودی نمیشود و تاثیری در جلوگیری از حوادثی نظیر ۱۱سپتامبر یا سایر حملات تروریستی توسط جهادیهای رادیکال وهابی در آمریکا ندارد، اما شامل ایران است؛ کشوری که هیچ یک از شهروندان آن مرتکب عمل تروریستی در آمریکا نشدهاند.»
بعضی از اعضای کلیدی کابینه و تیم مشاوران ترامپ هم از منع ورود مسلمانان به آمریکا حمایت کردهاند. نیویورکتایمز گزارش داده «جف سشنز» که نامزد هدایت وزارت دادگستری آمریکاست از پیشنهاد قبلی ترامپ برای منع موقتی مهاجران از کشورهای اسلامی حمایت کرده است. همچنین مایک پومپئو، رئیس سیا و ژنرال فلین، مشاور امنیت ملی ترامپ هم عقاید مشابهی دارند. بنا به گزارشها، ژنرال فلین همچنین از ایده واداشتن مسلمانان آمریکا به ثبت کردن نام خود در یک مرکز دولتی برای شناسایی بهتر حمایت کرده است.
طرح تشدید
تحریمهای غیرهستهای ایران
از سوی دیگر، مقامات آمریکایی که خود را از پاره کردن برجام عاجز دیدهاند، به تحریمهای غیرهستهای رو آوردهاند. سه سناتور آمریکایی مجدا طرحی را برای وضع تحریمهای جدید علیه جمهوری اسلامی ایران به سنای آن کشور تسلیم کردهاند. این طرح توسط «مارکو روبیو»، «تاد یانگ» و «جان کورنین»، اعضای جمهوریخواه سنای آمریکا تهیه شده و در صورت تصویب، تحت عنوان «قانون تحریمهای غیرهستهای ایران» باعث خواهد شد آمریکا تحریمهای سنگین اقتصادی و مالی را علیه برخی نهادها و اشخاص ایرانی به اجرا بگذارد. ترامپ نیز در جریان مبارزات انتخاباتی از «نرمش دولت اوباما» در مورد ایران انتقاد کرده بود.
مقابله با سیاستهای زیستمحیطی اوباما
دونالد ترامپ در اقدامات عجولانه خود بعد از تضعیف قانون «اوباماکر» و خنثی کردن سیاستهای اجرا شده در دوران باراک اوباما، سراغ دو پروژه نفتی آمده است. پروژه دو خط لوله انتقال نفت مناقشهبرانگیز که اوباما به دلیل آسیبهای زیستمحیطی آنها را متوقف کرده بود، به دستور ترامپ احیا شد.
ترامپ با پروژه ساخت این دو خط لوله شامل خط لوله «کیاستون ایکس ال» که نفت استخراج شده از ماسههای نفتی کانادا را به پالایشگاههای آمریکا در منطقه ساحل خلیج منتقل میکند و همچنین خط لوله انتقال نفت عبورکننده از منطقه داکوتای شمالی بهطور مشروط موافقت کرد. هر دوی این خط لولهها در دوران اوباما به حالت تعویق درآمد. ترامپ گفته: ما قصد داریم درباره برخی از شرایط این پروژهها مذاکرات مجدد انجام دهیم و اگر آنها نیز بپسندند میتوانیم این خط لولهها را بسازیم.
ترامپ از زمان مراسم تحلیف در روز جمعه گذشته تاکنون دست به اقداماتی نظیر مقابله با بودجه سقط جنین، حمایت از اسراییل، توقف استخدام دولتی و سهلگیری در قوانین زیستمحیطی زده است. رئیسجمهوری جدید آمریکا همچنین در یک فرمان اجرایی جداگانه در روز سهشنبه، دستور داده که این خط لولهها باید به دست آمریکاییها ساخته شود. ترامپ گفت: «من تأکید شدید دارم که اگر بخواهیم این خط لولهها را در آمریکا بسازیم، لولههایش باید در آمریکا ساخته شده باشد. ما میخواهیم این لولهها را بسازیم تا تعداد زیادی از کارگران بخش فولاد به سرکارشان بازگردند.»
انتشار خبر امضای فرمان اجرایی این دو پروژه خشم فعالان محیط زیست را در پی داشته است. گروههای حامی محیط زیست میگویند این پروژهها ایجاد شغل نخواهد کرد و تنها نابودی محیط زیست را در پی خواهد داشت. به گفته آنها، احداث این خط لوله انتشار گازهای کربنی را افزایش خواهد داد و به گرمایش زمین دامن خواهد زد. مایکل برونه، مدیرعامل سازمان «کلوپ سی یه را»، یکی از سازمانهای حامی محیط زیست در آمریکا گفته است: «دونالد ترامپ تنها ۴ روز است که رئیسجمهوری آمریکا شده و نشان داده که تهدید بزرگی برای محیط زیست است که از آن میترسیدیم.»