شهروند| مذاکرات صلح سوریه در آستانه پایتخت قزاقستان بعد از دو روز به کار خود پایان داد. نشستی که با امید رسیدن به توافقی جامع و مورد حمایت همه طرف‌ها برگزار شده، به نظر می‌رسد بدون رسیدن به نتیجه ملموسی پایان یافته است. گر چه بیانیه پایانی منتشر شده، اما اختلاف‌هایی بر سر آن وجود دارد. طی این توافقنامه، روسیه، ترکیه و ایران پذیرفته‌اند که با یکدیگر همکاری کنند و بر آتش‌بس و برداشتن گام‌های محکم جهت وادار‌کردن طرف‌هایی که آتش‌بس را نقض می‌کنند، نظارت داشته باشند. هنوز دولت سوریه و مخالفان این بیانیه نهایی را تأیید نکرده‌اند. ظاهرا نه هیأت اعزامی مخالفان سوریه و نه دولت این کشور از روند مذاکرات چندان راضی نبودند. پیش‌تر استفان دی‌میستورا، فرستاده سازمان ملل سوریه اعلام کرده بود که حاضران به توافق درباره پیش‌نویس بیانیه پایانی نزدیک شده‌اند. دی‌میستورا همچنین به امکان تمدید مذاکرات آستانه اشاره کرده بود.
بیانیه پایانی نشست آستانه که پیش‌نویس آن توسط روسیه، ایران و ترکیه تهیه شده، بر مسائل اساسی ازجمله آتش‌بس، تمامیت ارضی سوریه، امدادرسانی و ایجاد مکانیزمی برای نظارت بر اجرای آتش‌بس تأکید دارد. در این پیش‌نویس آمده است: شرکت‌کنندگان در نشست آستانه به حفظ تمامیت ارضی سوریه بر اساس قطعنامه‌های سازمان ملل و نیز ادامه مذاکرات سیاسی میان مخالفان و دولت سوریه بر مبنای قطعنامه 2336 شورای امنیت تأکید دارند. در این بیانیه هرگونه حل‌وفصل نظامی بحران سوریه منسوخ اعلام شده و آمده است: «درگیری‌ها در سوریه باید براساس قطعنامه 2254 سازمان ملل و مصوبه‌های حاصل از نشست‌های کشورهای حامی سوریه پایان یابد و راه برای امدادرسانی به مردم جنگ‌زده این کشور بر پایه قطعنامه 2165 هموار شود.»
در این قطعنامه همچنین به ادامه مذاکرات سیاسی برای دستیابی به مکانیزمی جهت انتقال قدرت براساس قطعنامه‌های 2318 و 2254 شورای امنیت اشاره شده است که می‌تواند به درگیری‌های سوریه پایان دهد. گفته می‌شود ایران با این بخش مخالفت کرده و خواهان تغییراتی در آن شده است. تهیه‌کنندگان پیش‌نویس بیانیه پایانی نشست آستانه همچنین با توافق بر سر آتش‌بس در تمامی خاک سوریه با ایجاد یک هیأت ناظر برای نظارت بر اجرای صحیح این آتش‌بس نیز به توافق دست یافته‌اند. آتش‌بس در سوریه شامل مناطق تحت کنترل گروه‌های تروریستی شناخته‌شده یعنی داعش و النصره نخواهد شد.
این در حالی است که روز یکشنبه، یکی از اعضای هیأت مخالفان گفته بود که در سوریه «هزاران نیروی خارجی» هستند که به نفع اسد می‌جنگند و آنها (مخالفان)، «پس از خروج شبه‌نظامیان خارجی و پایان محاصره مناطق وادی بردی، غوطه شرقی و جنوب دمشق» حاضر به مذاکره درباره پرونده فتح‌الشام هستند. بشار جعفری، رئیس هیأت اعزامی دمشق و سفیر دایم سوریه در سازمان ملل اما گفته بود که «اقدامات نظامی ارتش سوریه علیه النصره نقض آتش‌بس نیست» و «النصره هرگز طرفی از توافق آتش‌بس اخیر نبوده و ما با تروریست‌ها مذاکره‌ای نداریم».
در بیانیه روز سه‌شنبه، همچنین بر از سرگیری مذاکرات سیاسی سوریه در ژنو تحت نظر سازمان ملل در هشتم فوریه 2017 (20 بهمن) تأکید شده است. آن گونه که منابع سیاسی در آستانه می‌گویند سه کشور ایران، ترکیه و روسیه بر سر این پیش‌نویس به توافق رسیدند و سند امروز برای تأیید و وارد آوردن ملاحظات دولت سوریه و مخالفان به آنها ارایه شده است. بحث آتش‌بس و چگونگی نظارت بر آن مهم‌ترین بخش اختلافی در این سند بود که به نظر می‌رسد با توافق سه کشور مسأله آن حل شده است. مذاکرات برای تثبیت آتش‌بس محور اصلی گفت‌وگوها بود.
علوش، رئیس هیأت مخالفان مسلح سوری در مذاکرات گفت که توقف عملیات نظامی در کل سوریه و کمک‌رسانی‌ها و گام گذاشتن در جهت یافتن یک راه‌حل سیاسی یکی از «گزینه‌های ارجح» شورشیان است اما در عین حال خاطرنشان کرد که این «تنها گزینه» نخواهد بود. نشست مذاکرات صلح سوریه به میزبانی قزاقستان در آستانه، پایتخت این کشور با حضور کشورهای روسیه، ترکیه، ایران و نمایندگانی از سوریه و گروه‌های مخالف دولت این کشور پشت درهای بسته آغاز شده است. این نخستین‌بار است که نشستی با حضور نمایندگانی از گروه‌های مسلح مخالف دولت بشار اسد و نمایندگان دولت و کشورهای حامی آن مانند روسیه و ایران برگزار می‌شود.
اگر این مذاکرات بتواند موجب آتش‌بس در روزهای آینده شود، می‌تواند اطمینان و اعتماد قبل از مذاکرات گسترده‌تر در مورد آینده سیاسی سوریه در ژنو، تحت نظارت سازمان ملل را افزایش دهد. از سوی دیگر گر چه آمریکا اعلام کرده که نماینده ویژه‌ای در این مذاکره حضور نخواهد داشت و فقط سفیر این کشور در قزاقستان در آن شرکت می‌کند، اما با روی کار آمدن دولت جدید ترامپ و سخنانی که او بارها از جنگ با داعش و نه کنار رفتن بشار اسد در سوریه سخن گفته بود، عملا مذاکرات سوریه، به نفع دولت این کشور خواهد بود. دونالد ترامپ در دوران مبارزات انتخاباتی خود گفته بود که داعش از دولت سوریه بدتر است و سوریه و ایران در حال جنگیدن با این گروه هستند. روز گذشته «شان اسپایسر» سخنگوی کاخ سفید به خبرنگاران گفت كه واشنگتن آمادگی دارد برای مقابله با داعش با هر کشوری که با آمریکا منافع مشترک داشته باشد، همکاری کند.
از سوی دیگر، معاون نخست‌وزیر ترکیه گفته است، نباید انتظار داشت که در نشست آستانه در عرض یک یا دو روز به راه‌حلی برای برقراری صلح در سوریه دست یابیم. نومان کورتولموش، معاون نخست‌وزیر ترکیه دوشنبه پس از نشست کابینه در آنکارا گفت: طرف‌هایی که 6 سال است با یکدیگر می‌جنگند، اکنون در آستانه دور یک میز مذاکره نشسته‌اند. نباید انتظار داشت که ظرف یک یا دو روز به راه‌حل دست یابیم. با این حال ما نسبت به این روند خوشبین هستیم. مذاکرات ادامه می‌یابد و طرفینی که اختلاف‌نظر دارند، مذاکره می‌کنند. کورتولموش تأکید کرد که ترکیه انتظار دارد روسیه، ایران و آمریکا مشارکت مثبتی داشته باشند و علاوه بر اینها، نمایندگان سازمان ملل هم برای رسیدن به نتیجه تلاش کنند. او تأکید کرد که سوریه باید خودش آینده‌اش را مشخص کند.