حسین قهار- شهروند| رسانه‌ها نقش بسیار مهمی در پیروز شدن رویکرد‌ها و سیاست‌های افرادحقیقی و حقوقی دارند. با در نظر گرفتن این تئوری ثابت شده می‌‌خواهیم بگوییم که در فوتبال ایران همیشه نتایج در زمین مسابقه رقم نمی‌‌خورند! فوتبال «درون زمین» فعل و انفعالی است که همه آن را می‌بینند و بیشتر توجه افکار عمومی هم به همین پدیده است. اما فوتبال «بیرون زمین» چیست؟ چه متغیر‌هایی روی فوتبال خارج از زمین مسابقه تأثیر دارند؟ بررسی جنجال‌های اوج گرفته میان عوامل باشگا‌ه‌های پرسپولیس و تراکتورسازی در روزهای اخیر ما را به پاسخ این سوال‌ها خواهد رساند. تیم‌هایی که رقابتی بسیار نزدیک برای رسیدن به‌عنوان قهرمانی لیگ برتر دارند و جنگ آنها حالا بیرون از زمین مسابقه حساسیت بیشتری از درون مسابقه دارد. این گزارش به شما ثابت خواهد کرد که فوتبال بیرون زمین، تا چه حد روی فوتبال درون زمین تأثیر خواهد گذاشت.
مصاحبه عجیب عابدینی
از یک اظهارنظر شروع می‌‌کنیم؛ «پرسپولیس بی‌بهانه و یا با بهانه قهرمان است»... این جملات، تیتر مصاحبه مدیران و یا عوامل نزدیک به تیم صدرنشین این‌روزهای فوتبال ایران نیست. حرف‌هایی است که از زبان امیر عابدینی زده شده است. اما امیر عابدینی کیست؟ جواب این سوال هم واضح است؛ رئیس سازمان اقتصادی فدراسیون فوتبال و عضو هیأت رئیسه سازمان لیگ برتر.عابدینی درباره اعتراض باشگاه تراکتورسازی به برگزاری بازی‌هایش قبل از مسابقه‌های پرسپولیس هم تأکید کرده است: « این واقعیتی است که وقتی بازی تیمی جلوتر قرار می‌گیرد، آن تیم بعدی آرامش بیشتری دارد چون نتیجه را می‌داند. تراکتور از پرسپولیس فاصله گرفت. این فاصله را پر کردن خیلی سخت است. پرسپولیس بباز نیست، حتی به خود تراکتور هم نمی‌بازد.» وقتی عضو هیأت رئیسه سازمان لیگ به‌عنوان مرجع برگزار‌کننده بازی‌ها با این صراحت از یک تیم طرفداری میکند، به وجود آمدن جنجال نباید اتفاق حیرت‌انگیزی باشد. امیر عابدینی دو‌سال پیش هم با این‌که در سازمان لیگ مسئولیت داشت،تلاش می‌کرد در برگزاری مزایده فروش دو باشگاه پرطرفدار پایتخت، حسین هدایتی پرسپولیس را بخرد! از ما نشنیده بگیرید، اما مصاحبههای او در ماه‌های گذشته حتی صدای مهدی تاج رئیس فدراسیون فوتبال را هم در آورده است. کاظم شهریاری معاون فرهنگی باشگاه تراکتور سازی اینطور پاسخ عابدینی را داد: «از صحبت‌های عابدینی دلم به درد آمد. چه معنی دارد یک مسئول در فدراسیون فوتبال بی‌پروا درباره قهرمانی تیم موردعلاقه‌اش صحبت کند؟ وقتی عابدینی به‌عنوان مسئول فدراسیون از قهرمانی پرسپولیس صحبت میکند، دیگر باید همه چیز را بفهمیم».
برنامه لیگ؛ اراده و دست‌های پشت پرده
به چند روز قبل برگردیم. اولین بار امیر قلعه‌نوعی به برگزاری مسابقات تیمش قبل از پرسپولیس اعتراض کرده و برنامه‌ریزی سازمان لیگ را زیر سوال می‌برد. سپس باشگاه تراکتورسازی وارد ماجرا می‌شود و اعتراض‌هایی رسمی و غیررسمی به این موضوع انجام می‌دهد. غلامرضا بهروان از مسئولان برگزاری مسابقات در جواب انتقاد تراکتوری‌ها از «کم‌لطفی قلعه‌نوعی» حرف می‌زند و می‌گوید: «12 هفته از مسابقات لیگ برتر باقی مانده است. که سه هفته پایانی همزمان برگزار می‌شود. دو تیم در هفته پنجم هم مقابل هم بازی خواهند کرد و از 8 بازی باقیمانده 4 بار بازی‌های پرسپولیس زودتر برگزار می‌شود و چهار بار هم بازی‌های تراکتورسازی و به این ترتیب سازمان لیگ از همان اول هم عدالت را برقرار کرده است». البته این پایان ماجرا نیست. سید جلال حسینی به‌عنوان کاپیتان پرسپولیس هم بعد از بازی با گسترش فولاد به برنامه‌ریزی سازمان لیگ اعتراض میکند و می‌گوید: «ما هم اعتراض داریم که چرا باید بعد از تراکتورسازی بازی کنیم». تراکتورسازی دوباره بیانیه می‌دهد: «حال که تیم پرسپولیس نیز به این برنامه اعتراض دارد مسئولان سازمان لیگ خیلی راحت‌تر می‌توانند دیدارهای تیم تراکتورسازی را پس از تیم پرسپولیس برگزار کنند تا تعادل در برنامه مسابقات ایجادشده و عدالت بین تیم‌ها برقرار شود. درصورتی‌که بازهم سازمان لیگ به اعتراض به حق تراکتورسازی و خواسته کاپیتان پرسپولیس رسیدگی نکند مشخص می‌شود که اراده‌ای در سازمان لیگ برای ارایه یک برنامه‌ریزی منصفانه وجود ندارد». انگار هیچ چیز سر جای خودش نیست. همه معترض هستند!
نقل و انتقالات؛ جنگ مذاکره
باز هم می‌توان به عقب برگشت. از اواسط نیم فصل زمزمه‌هایی برای جدایی احمد نوراللهی و امید عالیشاه دو ستاره پرسپولیس و حضور آنها در تراکتورسازی شنیده می‌شود. چیزی حدود 3 ماه این اخبار تکذیب می‌شدند، اما درنهایت عالیشاه و نوراللهی در شرایطی که با پرسپولیس قرارداد داشتند، خودشان را سرباز کردند و به تراکتورسازی ملحق شدند! باز هم در رسانه جنجال اوج می‌گیرد و می‌نویسند که دو بازیکن پرسپولیس تهدید شده‌اند اگر در نیم‌فصل خودشان را سرباز نکنند و به تراکتورسازی نروند،سال آینده این باشگاه پرطرفدار تبریزی دیگر نمی‌تواند آنها را جذب کند. صدای اعتراض طاهری و برانکو و هواداران پرسپولیس البته با این اتفاق بلند می‌شود، اما جذب سروش رفیعی که سربازی‌اش در تراکتورسازی به پایان رسید، آتش این جنجال را کمتر میکند. حواشی جنگ بیرون زمین به مراتب بیشتر از جنگ درون زمین آنهاست.
تقابل قومیتی در فوتبال
بسیاری از مدیران سعی می‌کنند حرفی درباره‌اش نزنند، اما اتفاقات سال‌های گذشته را باید مرور کنیم. به‌ویژه حواشی مربوط به بازی‌هایی که تراکتورسازی و پرسپولیس در تبریز و تهران مقابل هم برگزار کرده‌اند. جایی که «تقابل فوتبالی» جای خود را به «تقابل قومیتی» داده است. مدیران هر دو باشگاه و مسئولین فوتبال ایران در تمام این سال‌ها فکری به حال مقابله با این پدیده شوم و تلخ نداشته‌اند. تماشاگران حاضر در ورزشگاه شدید‌ترین فحاشی‌ها را به قومیت و تعلقات فرهنگی و جغرافیایی طرف مقابل انجام می‌دهند. این چنددستگی و تقابل‌ها البته در شهرهای دیگر کشور هم انجام می‌شود و فلسفه فوتبال و ورزش که روی «اتحاد و همدلی» تأکید ویژه دارد را در سطح کشور زیر سوال برده است. در جریان بازی اخیر پرسپولیس و گسترش‌فولاد تبریز هم البته تماشاگران پرسپولیسی شعارهایی علیه هموطنان تبریزی سر دادند که باعث شده ائتلافی بین تیم‌های تبریزی لیگ برتر برای مقابله با این اتفاق شکل بگیرد. باشگاه تراکتورسازی دراین‌باره اعلام کرده: «چرا از توهین‌های قومیتی که در ورزشگاه آزادی اتفاق افتاد، حرفی زده نمی‌شود؟ این‌که روی سکوها هواداران پرسپولیس به قومی که هموطن‌شان است توهین می‌کنند، ایراد ندارد؟ مگر یک کاپ آهنی قهرمانی چقدر ارزش دارد؟». البته همین چند وقت قبل ویدیوی قدیمی شعار جنجالی سیاسی طرفداران تراکتورسازی در ورزشگاه آزادی سروصدای زیادی در فوتبال ایران به راه انداخته بود. حالا در آستانه برگزاری بازی حساس پرسپولیس- تراکتورسازی در ورزشگاه آزادی، نگرانی‌ها درباره این جنگ قومیتی به اوج خود رسیده است. چرا که دعوا به رسانه‌ها کشیده شده و بدون‌شک دوباره به سکوها سرایت خواهد کرد.
داوری، اعتراض و دخالت
... و حالا مصاحبههای هدفداری که ارکان دو باشگاه درباره مسائل داوری در مسابقات خود و حریف انجام می‌دهند، اتفاق تلخی برای این فضای درهم و برهم است! اعتراض کادرفنی و بازیکنان دو تیم به وضع داوری در هفته‌های اخیر زیاد بوده است. برانکو دیروز در اظهاراتی قابل تامل گفت: «چرا خالد شفیعی در مسابقه تراکتورسازی مقابل استقلال خوزستان از زمین اخراج نشد؟ حرکت او 3 اخراج داشت. وقتی اشتباهات این‌قدر زیاد است نمی‌شود گفت این مسائل اتفاقی است. اگر یک نفر حق شما را به‌طور مرتب پایمال کند ساکت می‌ایستید و به او نگاه می‌کنید؟». سپس میگوئل تکسیرا مربی تراکتورسازی جواب سرمربی پرسپولیس را می‌دهد و می‌گوید: «من معتقدم این کار سرمربی تیم پرسپولیس اصلاً جالب نیست و پیشنهاد می‌کنم برانکو به‌جای اظهارنظر درباره تیم‌ها و دیگر بازی‌ها تمرکزش را روی تیم خودش بگذارد و حالا هم که سازمان لیگ با تمام قوا در اختیار تیم پرسپولیس است. خواهش من این است آقای برانکو درباره تیم ما اظهارنظر غیرحرفه‌ای و غیراخلاقی نکند».
نقش رسانه؛ آینده خطرناک
بدون شک این فضای مسموم روی اتفاقات بازی حساس پرسپولیس و تراکتورسازی که در آینده‌ای نزدیک در ورزشگاه آزادی برگزار خواهد شد، تأثیر منفی خواهد گذاشت. هر اشتباهی از سوی داوران و یا تیم برگزار‌کننده مسابقه، اعراض شدید یک طرف را به همراه خود خواهد داشت. مردم دوباره مقابل هم قرار می‌گیرند و این داستان تا پایان لیگ و رقابت تیم‌ها برای قهرمانی تکرار خواهد شد. این اتفاقات، فوتبال بیرون زمین است. رسانه تعیین‌کننده‌ترین نقش را برای داغ شدن آن ایفا میکند! همان فوتبالی که خیلی‌‌ها اعتقاد دارند، نتایج در اصل در آن‌جا رقم می‌‌خورد.