محبوبه قوام| مستند تکاندهنده «مادرکشی» که قرار بود برای آگاهی افکار عمومی روز ۱۴ دیماه، از شبکه مستند پخش و نقد و بررسی شود، به دلایل نامشخصی از پخش آن جلوگیری شد. درباره اهمیت این مستند باید گفت که «مادرکشی» سال گذشته درجشنواره سینماحقیقت به نمایش درآمد که بازتابهای فراوانی داشت. ماجرای فیلم درباره بحران آب در ایران است و تصاویر آنقدر تکاندهنده هستند که هر ایرانی را به فکر وامیدارد. البته بخشی از مستند به نقد سیاستهای سدسازی در دورههای مختلف پرداخته است؛ سیاستی که با بر همزدن اکوسیستم منجر به خشکسالیهای پیاپی در روستاهای پشت سدهای مذکور شده است. تمام تصاویر به شکل قبل از سدسازی و بعد از سدسازی نشان داده میشوند و درخلال مستند، کارشناسان نیز درباره سیاست غلط سدسازیهای مکرر صحبت میکنند. طبق آمارهای جهانی، استاندارد مهار آبهای طبیعی درجهان 20 تا 40درصد است که در ادوار مختلف در ایران به 96درصد رسیده است و مستند «مادرکشی» یکی از دلایل بحران آب را همین ماجرا عنوان میکند. درعین حال کمپانیهای بزرگ سدسازی به جهت انتفاع از این ماجرا درجریان نقش مؤثری دارند که در «مادرکشی» به سود کلان آنها هم اشاراتی هرچند کوتاه شده است. با این حال، بحران کمبود ایران آنقدر جدی است که تلویزیون تصمیم گرفته بود این مستند را پخش کند؛ تصمیمی که درنهایت ملغی شد و فیلم نیز نشان داده نشد. این فیلم قرار بود در برنامه «به اضافه مستند» از شبکه مستند سیما پخش شود و کمیل سوهانی کارگردان فیلم، فرود شریفی رئیس انجمن خشکسالی و تغییر اقلیم ایران و کاوه فرهادی مدرس دانشگاه و کارشناس مسائل زیستمحیطی، بهعنوان میهمانان برنامه آن را نقد و بررسی کنند اما پخش این مستند که سدسازیهای بیرویه، دخالت در اکوسیستم طبیعی، حفر بیرویه چاههای عمیق، انتقال آب بین حوزههای آبریز، از بینرفتن منابع آب زیرزمینی، بهرهوری پایین و برنامهریزی غلط درکشاورزی، جایگزینی مدیریت متمرکز دولتی به جای مدیریت مردمی و بومی را با رویکردی پژوهشی نشان میدهد، به هرحال منتفی شد. مستند «مادرکشی» به سفارش مرکز بررسیهای نهاد ریاستجمهوری درسال ۱۳۹۴ ساخته شد و نگاهی آسیبشناسانه به وضع حکمرانی آب در ایران دارد. با این حال روز گذشته سامانه فیلمنت این مستند را به شکل رایگان روی درگاه اینترنتی خود گذاشت.