رضا نامجو| جشنواره موسیقی فجر امسال در بخش نواحی به لحاظ کمی حدود سه برابر اجراهای سال گذشته را در برنامه دارد. در سال گذشته گروه‌های نواحی مازندران، آذربایجان، بلوچستان، گیلان و لرستان به اجرای برنامه پرداختند، درحالی‌که امسال ۱۴گروه از مناطق و نواحی ایران برنامه دارند، علاوه بر آن در بخشی با عنوان ۵ اقلیم موسیقی ۵ اقلیم از ایران با نگاهی پژوهشی در تالار رودکی اجرا خواهد شد. آوای موج یکی از گروه‌هایی است که سال گذشته هم در جشنواره حضور داشت و کودکان کار بوشهر و هرمزگان را به روی صحنه آورد. این گروه، امسال هم با کودکان کار 15دقیقه انتهایی برنامه‌اش را اجرا کرد. محسن آقایی سرپرست گروه آوای موج که در روز آغازین جشنواره سی‌ودوم یعنی ۲۴دی‌ماه در نیاوران به روی صحنه رفت، با روزنامه شهروند گفت‌وگویی انجام داده و با اشاره به سطح کیفی بالای این دوره در بخش نواحی از حمیدرضا نوربخش قدردانی کرده است. شرح این گفت‌وگو را می‌خوانید:
درباره اجرایی که در جشنواره موسیقی امسال در بخش نواحی داشتید، برای‌مان بگویید...
در ابتدا بگویم که گروه موسیقی آوای موج از سال ۸۶ فعالیت رسمی خودش را از محله امامزاده شهر بوشهر شروع کرده است. گروه ما یک گروه ۸ نفره است. ما در جشنواره‌های معتبری مثل جشنواره فجر تلاش می‌کنیم تمام اتفاقات موسیقی نواحی خودمان و نواحی اطراف‌مان را در صحنه به نمایش بگذاریم تا معرفی بهتری از دستاوردهای موسیقی نواحی در طول سال گذشته داشته باشیم.
ما امسال نخستین بانوی نوازنده ساز نی انبان خانم ساناز یوسفی را در جشنواره معرفی کردیم و تجلیلی داشتیم از پیشکسوت ساز نی جفتی استاد مجید پاکدل، کودکان کار را که از یک خانواده بودند به همراه خواهر نوازنده‌شان به روی صحنه آوردیم، رپرتوارهای موسیقی نواحی بوشهر را به نمایش گذاشتیم و یک کار پژوهشی ویژه هم با عنوان تشابهات موسیقی بوشهر و هرمزگان با حضور نوازندگان هرمزگانی معرفی کردیم. این قطعه کاری پژوهشی بود از استاد کمیل ایزدجو درخصوص زار و داستان غلام زنگواری که در آن خودم (محسن آقایی) سرپرست گروه و نوازنده نی انبان، آماج عباسی خواننده، علیرضا فرحی نوازنده ضرب و تمپو، سید سیاوش مهیمنیان آزاد نوازنده تمپو، مهدی گلستان نوازنده ضرب و دمام، فرهاد گلگون نوازنده دم دم، سهند امامزاده‌ای نوازنده سازهای افکتی و پرکاشن، امین باسره نوازنده عود، پدرام عطایی نوازنده تمپو، هادی منوچهری مجری و نمایشگر حرکات آیینی، مجید پاکدل نوازنده پیشکسوت نی جفتی، ذوالفقار غریبی سازنده و نوازنده ساز نی جفتی، ایمان فرخی نوازنده توانمند بوق شاخی، از بخش موسیقی تلفیقی هرمزگان آقایان مرتضی اولی بندری نوازنده کسر و خواننده، بهنام بهمنی نوازند پیپه، مجید عباس دشتی نوازنده دهل نوازندگان و کودکان کارحسین واجب فرد، علی‌اصغر واجب فرد، بابک واجب فردنوازنده، مهتاب واجب فرد، علی پلنگی، خانم ساناز یوسفی نوازنده زن نی انبان، کمیل ایزدجو شاعر و پژوهشگر بخش نواحی، احسان میرضیایی مدیر اجرایی و حسین لاله رخ مدیر هماهنگی و مدیر روابط عمومی بهروز فرح شیرازی آوای موج را همراهی می‌کردند.
در سال گذشته هم شما کودکان کار را روی صحنه آوردید و به اجرای برنامه پرداختید. با چه هدفی این اقدام را انجام می‌دهید؟
بدون تعارف بگویم در زمان ما کودکان کار نبودند. اما من و تمام هم‌محله‌ای‌های‌مان مجبور بودیم کار کنیم. هیچ‌وقت هم کسی پیدا نشد که ما را در نوازندگی حمایت کند. درست است گروه ما گروه جوانی است اما فرصت دادن به کودکانی که به واسطه شرایط زندگی‌شان در معرض آسیب‌های شدید اجتماعی هستند کوچکترین کاری است که گروه موسیقی آوای موج بتواند برای آنها انجام دهد. اگر یک نفر از این کودکان به واسطه این حضور در مهم‌ترین رویداد موسیقایی کشور از آسیب اجتماعی نجات پیدا کند، من و تمام بچه‌های گروهم احساس افتخار می‌کنیم که 15دقیقه از زمان خود را در اختیار آنها گذاشتیم تا دیده شوند.
از گذشته مسأله اقتصادی درباره گروه‌های فعال در موسیقی نواحی مطرح بوده است. بنابراین اعضای گروه و به‌ویژه خودتان به‌عنوان سرپرست گروه از نظر اقتصادی تا چه اندازه به گروه و اجراهایش وابستگی دارید؟
من تا پای جانم برای موسیقی نواحی ایران ایستاده‌ام و تاکنون هیچ‌وقت اجازه نداده‌ام مشقات فراوان اقتصادی مانع از پیشرفت گروه آوای موج شود و خدا را شاکرم و در همین‌جا دست تک‌تک نوازندگان و اعضای گروهم را می‌بوسم که با همین تفکر برای موسیقی نواحی استخوان خرد می‌کنند. تنها راه ادامه حیات گروه اجراهایش است و خدا را شاکرم که آوای موج را در موسیقی نواحی می‌شناسند و سازمان‌ها و برنامه‌گذاران و عاشقان موسیقی نواحی کشور ما را حمایت می‌کنند.
اگر قرار باشد جشنواره امسال در بخش نواحی را با جشنواره سال گذشته مقایسه کنید از نظر مکان، زمان برگزاری، تبلیغاتی و هر مورد دیگری چه ارزیابی دارید؟
جشنواره امسال برای ما خیلی سنگین‌تر از سال گذشته بود چون امسال باید کار پژوهشی‌مان را تمام می‌کردیم و در کنار هم قراردادن بخش‌های متنوع در یک سانس اجرای جشنواره‌ای به گونه‌ای که پیوستگی اجرا حفظ شود و مخاطب را خسته نکنیم خیلی کار سختی بود که من به‌عنوان سرپرست گروه موسیقی آوای موج از عملکرد گروهم بسیار راضی بودم. خب برگزاری چنین جشنواره‌ای با بودجه‌ای که در اختیار دارد، کار دشواری است. نواقص و کاستی‌ها همیشه بوده و هست. ای کاش در این گونه برنامه‌ها همه به مدیران و مسئولان برگزاری جشنواره احترام بگذاریم و اجازه بدهیم کارشان را بکنند. در این دوره شاهد بودیم جناب آقای حمیدرضا نوربخش که اجرای متفاوت‌ترین دوره جشنواره موسیقی فجر سال گذشته را در پرونده کاری خود داشت، به عناوین مختلف تحت‌فشار قرار گرفت. من به‌عنوان یکی از فعالان حوزه موسیقی این نوع برخورد را نمی‌پسندم. اگر همه فعالان موسیقی مدیر جشنواره و مجموعه مدیریت را همراهی می‌کردند، موسیقی کشور ما گام محکم‌تری به پیش می‌گذاشت. اما در مجموع و در حالی که تغییر برنامه جشنواره فجر برنامه اجرای ما را یک روز جلوتر انداخت و تعدادی از مخاطبان ما از این موضوع بی‌اطلاع بودند و با وجود تمام فشارها تا این‌جا شاهد اجرای موفقی از تیم مدیریتی سی‌ودومین دوره جشنواره بین‌المللی فجر بوده‌ایم و من به‌نوبه خودم و از طرف گروه موسیقی محلی آوای موج، از صمیم قلب به جناب نوربخش خسته نباشید، می‌گویم.
معمولا با شروع فصل جشنواره‌ها توجهات به گروه‌های موسیقی نواحی زیاد می‌شود اما برخی معتقدند در طول سال گروه‌ها به امان خودشان رها می‌شوند. در این‌باره هم برای‌مان توضیح دهید.
من زیاد با این موضوع موافق نیستم. ما در سال ۹۵ در ۱۳جشنواره ملی نواحی شرکت داشته‌ایم، این فرصت برای تمام گروه‌های نواحی فراهم است. قطعا توقع من این است که اطلاع‌رسانی و بودجه جشنواره‌های نواحی افزایش داشته باشد. اما نباید فراموش کنیم که فعالیت و تلاش خود گروه‌های موسیقی هم در شوروحال جشنواره‌ها و جذب مخاطب بسیار موثر است. برخی معتقدند ذائقه مخاطب موسیقی تغییر کرده است اما ذائقه مخاطب ما تغییر نکرده. نمی‌شود انتظار داشت چیزی را که مخاطب با آن آشنا نیست، دوست داشته باشد. زمانی ذائقه ایرانی تغییر می‌کند که فرهنگ ایرانی تغییر کند. همه مردم ایران عاشق موسیقی نواحی خطه خودشان هستند. باید به موسیقی نواحی اجازه بدهیم رشد بکند و این با پژوهش، تلاش مسئولان و فعالان موسیقی نواحی امکان‌پذیر است.
استقبال مخاطبان، مردم و مسئولان در این دوره چطور بود و با این شرایط به آینده موسیقی نواحی به‌ویژه درخصوص موسیقی منطقه خودتان چقدر امیدوار هستید؟
استقبال خیلی خوب بود اما ای کاش اطلاع‌رسانی و تبلیغات بیشتری انجام می‌گرفت تا حمایت از موسیقی نواحی مانند حمایت از آثار باستانی به صورت فرهنگی وظیفه مردم ما قرار می‌گرفت. من به آینده موسیقی نواحی ایمان دارم. روزی می‌رسد که تمام مردم ایران ذره‌ذره این موسیقی را حفظ و حمایت خواهند کرد.
به‌نظر شما، آیا موسیقی نواحی این امکان را دارد که در بخش جایزه باربد جشنواره شرکت کند؟
سال گذشته که نخستین سال اهدای جایزه باربد بود، بخش «بهترین آلبوم موسیقی نواحی» در این مسابقه شرکت داده شد. اما اگر بخواهد قسمت‌های مختلف موسیقی نواحی در بخش جایزه باربد شرکت داده شود، با توجه به وجود پتانسیل‌های مختلف و متفاوت در اقوام مختلف کشور باید کار کارشناسی دقیقی در این امر اتفاق بیفتد. اما یکی از راه‌های ایجاد انگیزش برای حرکت موسیقی نواحی همین جایزه می‌تواند باشد که پیشنهاد می‌کنم حتما در جشنواره‌های سال آینده در نظر گرفته شود.