احسان فیضآبادی، مدیرمسئول نشریه سازوکار، دانشگاه امیرکبیر
درآغاز دولت جدید، اراده به بهبود فضای دانشگاه و حرکت به سمت حاکمیت قانون در دانشگاهها مشهود و روند امیدوارکنندهای داشت اما متأسفانه پس از استیضاح فرجیدانا، اتفاقاتی افتاد، بهطوری که این روزها سایه تردید درمورد فعالیت دانشجویی را درعملکرد بعضی از دانشجویان میبینیم. همچنین از وزارت علوم انتظار میرود که درمواردی که مسئولان با نقض آشکار مقررات سبب تضییع حقوق دانشجویان میشوند، با مسئولان متخلف مستند به قوانین جاری برخورد کند.
محمدحسن احمدی، مدیرمسئول نشریه سلام، دانشگاه علموصنعت
دانشگاه زخمخورده از دولت گذشته که سهسال پیش امیدی نویافته بود، امروز همچنان تحت فشارهای مداوم است. مدیران میانی برجای مانده از دولت قبل، رویههای گذشته را دنبال میکنند و با وجود سخنان رئیسجمهوری، قانونگریزیهای فراوانی درحوزههای مختلف در دانشگاهها مشاهده میشود. نبود شفافیت مالی و قوانین، تضییع حقوق اساسی دانشجویان اعم از حق آزادی بیان، آزادی تشکلها، آزادی اجتماعات و...، احضارهای امنیتی و قضائی دانشجویان فعال، بخش کوچکی از مشکلات این روزهای دانشگاه است. حرفهای امیدوارکننده و رفتارهای متناقض با آن هم موجب یأس عمیقی در بدنه دانشگاه شده است.
امينالله ريگي، دبير انجمن اسلامي دانشجويان پيرو خط امام، علوم پزشكي زاهدان
دولت آقاي روحاني با شعار بازگشت شور و نشاط به دانشگاه و رفع فضای امنيتي توانست نظر بخش عمده دانشجويان كشور را جذب كند. دركل فضاي دانشگاهها، با تشكيل تشكلهاي جديد و احيای بعضی تشكلهاي تعطيلشده در دولت سابق از حالت تكقطبي خارج شد و اين امر مباركي بود اما كوتاهي وزارتخانهها در انتخاب گزینههای مناسب برای ریاست دانشگاهها و انتصاب معاون فرهنگيهای بعضا ناکارآمد، عملا تشكلهاي نوپا را براي اخذ مجوز اجراي برنامه وارد فاز فرسايشي كرده است. دراين خصوص دولت از حاميان اصلي خودش كه دانشجويان هستند، غافل شده و این امر مي تواند به وجه دولت در دانشگاه خدشه وارد كند.
صادق آرامش، دبیر سابق انجمن اسلامی امید دانشجویان علوم پزشکی شیراز
دولت آقای روحانی درحوزه دانشگاه نخواست یا نتوانست وعدههای خود را عملی کند، گرچه به باورم فضای امروز با سال ۹۰ و ۹۱ غیرقابل مقایسه است اما آنچه تحت عنوان نشاط و اداره دانشگاه توسط دانشگاهیان مدنظر بود، چندان تحقق نیافت. شاید کارشکنی، حملات و دخالتهای ناصواب تریبونداران حاکمیتی اعم از خطیبان، نهادهای خارج از دانشگاه و نمایندگان تندرو مجلس ازجمله رد و استیضاح وزیر پیشنهادی و مستقر علوم و تهدید روسای دانشگاهها، نقش برجستهای دراین مورد داشته باشد اما بیشک انفعال و حمایتنکردن مقامهای ارشد دولت قابل چشمپوشی نیست. قصه پرغصه دانشگاهیان در دولت یازدهم سر درازی دارد و در مظلومیتشان همین بس که گهگاه و در دانشگاههای مختلف، بهویژه وزارت بهداشت، حامیان دولت احساس غریبگی بیشتری میکنند. در وزارت بهداشت وضع به مراتب اسفناکتر است؛ چه آنکه بسیاری از روسای دانشگاهها اصلا اعتقادی به شعارها و وعدههای انتخاباتی سال ۹۲ نداشتند و ندارند و حتی خود وزیر رونق تشکیلاتی و فرهنگی دانشگاه را فدای طرح تحول سلامت کرده است. بیم آن میرود که با برخوردهای غیرقانونی و دخالتهای نهادهای امنیتی در فرآیند صدور مجوزها، همین اندک دانشجویان متعهد به آرمانهای انقلاب و دردمند تعالی کشور به سمت ناامیدی بیشتر روند و عملا نتیجه بیتفاوتی دولت نسبت به دانشگاه، خودسانسوری بیشتر دانشگاهیان شود.
حامد طالبی، مدیرمسئول نشریه مستقل فرهنگی- سیاسی «جامعه نو»، دانشگاه اراک
متأسفانه خلاف وعدههای انتخاباتی دولت و وزارت علوم، نگاه حاکم بر دانشگاه اراک همان نگاهی است که میراث دولت سابق است. متأسفانه ماده 7 حقوق دانشجویی و ماده 48 و 27 دستورالعمل اجرایی ضوابط ناظر بر فعالیت دانشگاهی در دانشگاه اراک اجرایی نمیشود. مسئولان فرهنگی دانشگاه، با نگاهی بسته، تصمیم به ایجاد حس ناامیدی برای فعالان نشریات انتقادی گرفتهاند و حساسیتی «توهینآمیز» نسبت به دستاندرکاران نشریات انتقادی در نگاه مسئولان دانشگاه وجود دارد. درمواردی شگفت، موضوعاتی که پرداختن به آنها درمطبوعات سراسری امری عادیست، در این دانشگاه، جرم تلقی میشود! برخی مسئولان فرهنگی دانشگاه اراک در برخوردهای خود با نشریات، نگاهی جناحی دارند و در برخی موارد از استقلال کافی برخوردار نیستند و دخالتهای سیاسیونِ هر دوجناح فعال از بیرون دانشگاه، مزید برعلت شده تا فعالان نشریاتِ انتقادیِ مستقلی چون نشریه ما، با مهجوریت فراوان روبهرو باشند. طبق فرمایشات مقام معظم رهبری، دانشجویان فرزندان ایشان هستند و اینگونه برخورد با دانشجو به هیچوجه شایسته نیست. به قول مقام معظم رهبری، «ما مظلومیم ولی قوی هستیم» و امیدواریم دولت و رسانهها، در احقاق حقوق دانشجویی همراه ما باشند.
علی روحنده، مدیر مسئول نشریه قلم رازی کرمانشاه
درباره عملکرد دولت تدبیر و امید در دانشگاه رازی کرمانشاه باید عرض کنم که هنوز موج گشایش فضای سیاسی و فرهنگی دانشگاهها به دانشگاه رازی نرسیده است. در اکثر دانشگاهها بهبودهای قابلتوجهی صورت گرفته و فعالان دانشجویی منتقد و اصلاحطلب از مجاری قانونی و با مساعدت مدیران توانستهاند فعالیتهای مدنظرشان را انجام دهند ولی در دانشگاه رازی قدرت اقتدارگرایان از یکسو و محافظهکاری مدیران ازسوی دیگر، مانع تحقق خواستهای دانشجویان شده است و همچنان دانشجویان منتقد از داشتن تشکلی برآمده از دل دانشجویان محرومند. در سالهای اخیر درخواست تشکیل انجمن اسلامی دانشجویان ازسوی برخی فعالان ارایه شد که در آخرین مرحله و به شکلی کاملا غیرقانونی و با دلایلی عجیب درخواست این دانشجویان رد شد. شکایت به وزارت علوم هم نتوانسته دردی را دوا کند و پس از گذشت حدود یکسالونیم هنوز به شکایت هیأت موسس پاسخی داده نشده است. البته در ماههای اخیر پیشرفتهای خوبی اتفاق افتاده و امیدواریم بالاخره و با گذشت بیش از سهسال از عمر دولت، دانشگاه رازی هم از نشاط سیاسی بهرهمند شود و اینگونه شاهد تکصدایی مطلق نباشیم.
امیرحسین شادمانپور، دبیر انجمن اسلامی دانشگاه دولتی بجنورد
به طور کلی عملکرد دولت در این حوزه و در این وزارتخانه، تنها نمره قبولی میگیرد. به این معنا که به هیچ عنوان آن شعارها و تغییراتی که باید محقق میشد، نشد و با اینکه گردوغبار فضای امنیتی از دانشگاهها کمی رخت بربست اما همچنان کمبود اراده برای ایجاد تغییرات در سطوح مختلف مدیریتی مخصوصا معاونت فرهنگی به چشم میخورد. بهقولی شجاعت کافی وجود ندارد؛ چراکه مدیران مرد این میدان نیستند و صرفا برای رضایت نسبی تلاش میکنند و نه برای تغییرات. بهطور مشخص در دانشگاه بجنورد اما میتوان گفت، یکی از استثنائات نیز است؛ چراکه پس از روی کارآمدن دولت جدید و تغییر ریاست فضا به شدت بازتر و فعالیت تشکلها به شدت بیشتر و راحتتر شده و مجموعه ریاست دانشگاه به خوبی همگان برای تغییر فضای رخوت گذشته ایستادگی میکنند اما همچنان گاه و بیگاه، عایدهای نصیب این دانشگاه میشود و بعضی تصمیمات فرهنگی و سیاسی را تحتالشعاع قرار میدهد اما در کل و برآیند هم عملکرد دانشگاه بجنورد نسبت به گذشته بسیار مثبت نیز است.
سیاوش شهیدی، مدیرمسئول نشریه فرهنگی- اجتماعی «نی»، دانشگاه صنعتی شاهرود
عملکرد کلی در دانشگاه صنعتی شاهرود درچند کلمه خلاصه میشود: مجموعهای از بیقانونیها و بیاخلاقیها. وارد جزییات بیقانونیها و خروج از موارد آییننامهای و سلیقهای رفتارکردن نمایندگان فرهنگی دولت در دانشگاه صنعتی شاهرود نمیشوم، چراکه برای این بیقانونیها حتی در داخل دانشگاه گوش شنوایی وجود ندارد و مدیران فرهنگی و کارشناسانشان به راحتی جا پای اخلاق و قانون گذاشته و میگذارند و این جامعه (هرچند کوچک) را در قبال وظیفه فرهنگیاش خوار و ذلیل کردهاند.
کوروش دستپاک، دبیر انجمن اسلامی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
دولت تدبیر و امید، قطعا فضایی بازتر از نظر فعالیتهای دانشجویی را نسبت به قبل رقم زده که بسیار جای تشکر دارد ولی باز هم از نظر مولفه قانونمداری که شعار و خواسته اولیه ماست، دربسیاری ازمدیران میانی بدنه دولت ضعف دیده میشود که بهتر است برای رفع آن قبلتر از این، از طرف دولت اقدام میشد. همچنین تلاش وزارتخانههای علوم و بهداشت برای پاسداری از قانون بسیار محدود بوده، به آن اندازه که بسیاری از فعالان دانشجویی دیگر امید خود را درمورد رعایت قانون و نه سلیقه درحوزههایی مانند بحثهای انضباطی و نظارتهای پیش از چاپ نشریات از دست دادهاند.
محمدعلی کامفیروزی، نماینده مدیران مسئول در شورای مرکزی ناظر بر نشریات دانشگاهی وزارت علوم
از نظر من بهعنوان یک فعال دانشجویی، دولت درحوزه آموزش عالی نمره قبولی نمیگیرد؛ هرچند قبول دارم که بخشی از مجموعه دولت تلاش کرده که به برخی از وظایف قانونی خود درحوزههای دانشجویی، فرهنگی، آموزشی و پژوهشی و... عمل کند اما به نظرم این یک عزم و اراده فراگیر نبوده است. نبود سیاست و مشی کلی و همچنین وجود نداشتن برنامهریزی دقیق و فقدان جسارت و اراده لازم برای اجرای آن و مداخلات متعدد دیگر نهادها در امور دانشگاه و وجود نداشتن تعریف درست مسئولان آموزش عالی و مدیران دانشگاهی از جایگاه و نقش خود و...، از زمره دلایل ایجاد فضای فعلی است. احقاق حقوق اساسی ملت- که درفصل سوم قانون اساسی آمده- یکی از مهمترین وعدههای انتخاباتی آقای روحانی بود. امروز بهترین عیار برای سنجش عملکرد دولت در دانشگاه، ارزیابی میزان دغدغهمندی مدیران دانشگاهی درباره این حقوق اساسی است.
امیرپویا پیشخوان، نماينده مديران مسئول درشوراي مركزي ناظر بر نشريات دانشجويي دانشگاه آزاد
بعد از ٨سال رخوت فعاليت دانشجويي، در خرداد ٩٢ با انتخاب دكتر روحاني، شاهد ایجاد بارقههاي اميد در فعاليت دانشجويي بوديم كه باعث بازشدن عرصه فعاليت براي همه تفكرات شد. نقطه قوت اين دوره را ميتوان درخواست مطالبهگري رياستجمهوري از دانشجويان و نهاد دانشگاه دانست. در دانشگاه آزاد اسلامي نيز بعد ازحضور دكتر ميرزاده بهعنوان رياست دانشگاه و حضور دكتر طه هاشمي درمقام تصميمگيري حوزه فرهنگي، سياست دانشگاه به سمت رشد كمي و كيفي نشريات دانشجويي با حمايتهاي مالي و معنوي بيشتر نسبت به گذشته سوق پيدا كرد كه ماحصل آن را ميتوان در نخستين جشنواره سراسري نشريات دانشجويي دانشگاه آزاد اسلامي در شهريورماه امسال درتبريز مشاهده کرد كه اميد را بر دل فعالان نشريات دانشجويي سرازير كرد ولي با وجود اينكه قانون و مسئولانی مثل دكتر ميرزاده و دكتر طه هاشمي از ممنوعيت مميزي پيش از چاپ بسيار سخن گفتهاند اما هنوز دربعضي از واحدها مميزي پيش از چاپ وجود دارد و بعضي از مديران در واحدهاي دانشگاهي حمايت از نشريات دانشجويي را وظيفه خود نميدانند.
ابراهیم اسکافی، دکترای زبانشناسی دانشگاه رازی
دولت تدبیر و امید، سیاست قاطعی را درباره دانشگاه اتخاذ نکرده است و به جز چند شعار کلی، اقدامی عملی انجام نداده است. گاهی تکمضرابهایی برای بهبود وضع دانشگاه زده میشود، اما به شکل جدی پیگیری نمیشود. در زمان روی کار آمدن ایشان روند نامناسبی درباره کالاییشدن مدارک و عطش مقالهنویسی اوج گرفته بود؛ حتی قوانینی هم برای اجباریشدن مقاله تدوین شد که نتیجهاش وفور مقالات تقلبی شد به طوري كه امروز مقاله و پایاننامه در بازار سیاه معامله میشود و دولت واکنشی نشان نمیدهد. ورود به هیأت علمی دانشگاهها هم در مواردی با موازینی غیر علمی انجام میشد که در پرونده بورسیههای غیر قانونی علنی شد. درباره فعالیتهای دانشجویی هم مشخصاً آییننامهها و مقررات سابق برای محدودکردن و جلوگیری از فعالیت پرنشاط دانشجویان بود که باید کنار گذاشته میشد اما تغییر این روندها خیلی به کندی صورت میگیرد که عملاً تأثیری ندارد.
علی مشکوری، عضو کانون تئاتر و شورای صنفی دانشگاه علومپزشکی مشهد
در ماههای پس از انتخابات ریاستجمهوری فضای دانشگاهها به تبع فضای کلی جامعه در مقایسه با آنچه قبلتر جریان داشت، فضایی کمتر امنیتی و بیشتر پر امید بود. ولی متأسفانه با گذر زمان این امید رو به افول گذاشت و کرداری مبنی بر اولویتداشتن دانشگاهها در سیاستگذاریهای دولت مشاهده نشد. حضور چهرههای بیکفایت و بیدغدغه در پستهای مدیریتی کلان، شاهدی بر این مدعا هستند که دولت اولویتی برای اصلاح وضع دانشگاه ندارد.
زهرا نعمتی، دبیر تشکل انجمن اسلامی پرستاری و مامایی علوم پزشکی قزوین
دکتر روحانی با فضای کاملا بحرانزده باقیمانده از دولت پیشین در دانشگاهها مواجه بود و وارث مسائلی از قبیل امنیتیشدن فضای دانشگاه، انفعال دانشگاه، پدیدههای ستارهدارشدن دانشجویان، تعطیلی تشکلهای دانشجویی، توقیف و بستهشدن نشریات دانشجویی بحث بورسیههای غیرقانونی سرقتهای علمی، کمیگرایی، کیفیت پایین آموزش و... مواجه بود و با وجود اقدامات موثر و قابل تقدیر در جهت بهبود شرایط که بهخصوص در بحث بورسیه صورت گرفت، اما متأسفانه در زمینههای فرهنگی دانشگاه کاملا به حال خود رها شده است و شاهد نقض استقلال دانشگاه و مغفول و منفعلماندن آن هستیم. در حال حاضر نیازمند توجه ویژه دولت تدبیر و امید به فضای دانشگاه و دانشگاهیانی که بخش عمدهای از بدنه اجتماعی دولت را تشکیل میدهند، است.
سارا باقری، قائممقام تشکل اسلامی نسل نو (واحد خواهران)، دانشگاه قم
پویایی نسبی فضای فعالیتی در دانشگاهها در دولت تدبیر و امید موضوعی غیرقابل انکار است؛ اما این روند رو به بهبود دیری نپایید! ضعفهای وزارت علوم فعلی در مدیریت مشکلات صنفی و آموزشی دانشجویان بهحدی مشکلساز شد که ترم تحصیلی جدید مملو از فریادها، اعتراضات و تحصنهای عدالتخواهانه دانشجویان در سراسر کشور بود؛ اما تشکلهای دانشجویی، این بنیانهای محوری آبروی فرهنگی و سیاسی دانشگاهها، با وجود تمامی محدودیتها در همین دولت اتفاق افتاد؛ طی بیانیهها و اقدامات متعدد، وزارت علوم را از وضع نه چندان مناسب دانشگاهها آگاه کردند. مانند دانشگاه قم؛ دانشگاهی که در مرکزیترین شهر سیاسی کشور و تحت فضای امنیتی و فشارهای خارج از دانشگاه قرار دارد. در چنین شرایطی، دو تشکل اصلاحطلب نسل نو خواهران و برادران در این دانشگاه نهایت تلاش خود را مبنی بر برگزاری برنامههای پرمحتوا انجام میدهند؛ اما از سیاسیون و شخصیتهای فرهنگی و دانشگاهی نیز توقع میرود که قفل لاینحل این دانشگاه را آن هم در این دولت بشکنند تا فعالیت دانشجویی به معنای واقعی، بیش از این در این دانشگاه نمیرد.
محمد شریفیمقدمریابی، فعال صنفی دانشگاه صنعتی شریف
«در این روز که با نام ماست، سر آن داریم که نهتنها با صدایی بلندتر از حقوق خویش به مثابه دانشجو دفاع کنیم، بلکه از زندگی پایمالشده خود در جامعه نیز سخن بگوییم.» (بیانیه فراگیر دانشجویان ایران). بیانیه فراگیر دانشجویان ایران، روز پنجشنبه 11 آذر با امضای 45 دانشجو از 12 دانشگاه کشور بهعنوان «آغازگران فراخوان»، منتشر شد و تا کنون به امضای بیش از 9000 دانشجو از 300 دانشگاه کشور رسیده است. وضع معیشت دانشجویان و فرودستان جامعه، کالاییشدن آموزش، تبعیض جنسیتی، بومیگزینی، جعل مقالات و دزدیهای علمی و فضای امنیتی حاکم در دانشگاهها از محورهای این بیانیه است. همچنین ضرورت پیوند جنبش دانشجویی با حرکتهای مدنی جامعه از دیگر مطالبی است که در این بیانیه آمده است.
علیرضا وحدانی، دبیر مجمع اسلامی دانشجویان دانشگاه آزاد واحد پرند
با سرکار آمدن دولت یازدهم، شاهد تغییر کلی و جزیی در دانشگاهها از ریاست واحد گرفته تا مدیران پایین دستتر بودیم. این اقدام باعث تغییر رویکرد در نگاه به نهادهای دانشجویی شد. بهطور مثال در دانشگاه آزاد اسلامی واحد پرند شاهد اعطاي مجوز به نشریات مستقل بودیم. ممیزی پیش از چاپ برچیده شد و اعطاي مجوز فعالیت به تشکلهای دانشجویی با سهولت بیشتری صورت پذیرفت. البته همچنان مشکلاتی در این حوزه وجود دارد؛ ولی درمجموع نمره قابل قبولی به دولت تدبیر و امید خواهم داد.
عارف عباسنژاد، دبیر فرهنگی انجمن اسلامی امید دانشگاه علوم پزشکی شیراز
با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید انتظار داشتیم تا نسیم خوشنواز اعتدال در دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز بود و فضای دانشگاه را بهاری ميكرد، اما بعد از گذشت چند سال ما کماکان منتظر نسیم بهاری و شکوفهزدن بذرهای امیدی که در خرداد ۹۲ کاشتیم هستیم. متأسفانه در دولت آقای روحانی به انجمنهای همسوی دولت فضای فعالیت و ابراز عقیده و حتی فضای فیزیکی برای انجام فعالیتها داده نمیشود. دانشجویان حامی اصلی آقای روحانی هستند و اگر دولت بخواهد حامیانش را از دست ندهد و همانند انتخابات ۹۲ و ۹۴ رأی دانشجویان را داشته باشد، باید به وعدههای خود در انتخابات ۹۲ عمل کند و چتر امنیتی را از فضای دانشگاه بردارد. بیماری دانشگاه با گفتاردرمانی حل نمیشود و آقای روحانی به جای همدلی و همزبانی باید به مرحله اقدام و عمل پای نهد.
سیاوش سارانی، دبیر پیشین کانون موسیقی و فعال فرهنگی دانشگاه سیستانوبلوچستان
با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، با توجه به طرحهایی که دولت در آغاز داشت و همینطور خفقانی که در دولت گذشته بر دانشگاهها سایه افکنده بود، انتظار میرفت که عملکردی مناسب و درخور خواستههای مردم بهخصوص در دانشگاهها صورت گیرد که این عملکرد در حوزه صنفی و فرهنگی قابل قبول نبوده است. در این دوره، بهویژه در چند ماه اخیر شاهد جولان افراطیون در دانشگاهها بودهایم تا جایی که تأثیراتی حتی مستقیم در تقابل با فعالیتهای فرهنگی پربازده دانشجویان داشتهاند. متأسفانه مسئولان و مدیران فرهنگی هم در مواجهه با چنین اتفاقاتی بهشدت محافظهکارانه برخورد و به جای احیای حق دانشجویان سکوت اختیار کردهاند و حتی در جایی هم از ضد فرهنگ در مقابل دانشجو حمایت کردهاند. البته که این محافظهکاری ناشی از بصیرت سیاسی نبوده است؛ چرا که نهتنها در کوتاهمدت که حتی در طولانیمدت هم بازدهی قابل قبولی نداشته و چه بسا عملکرد منفی هم داشته است. درنهایت میتوان گفت که شاید یکی از مهمترین دلایل افسردهشدن شور و انگیزه فرهنگی در دانشجویان همین محافظهکاری مسئولان و مدیران فرهنگی در این دوره بوده است.
بهزاد صفیزاده، دبیر شورای صنفی دانشگاه علموصنعت
با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، دانشجویان که نقش موثری در پیروزی آن داشتند و به وعدههای دادهشده دل بسته بودند، منتظر ایجاد تغییرات گسترده و بهبود فضای دانشگاهها بودند؛ اما متأسفانه به علت سنگاندازیهای فراوان مجلس نهم، جامعه دانشگاهی هیچگاه وزیر مورد نظرش را بر مسند وزارت ندید. شاید بتوان زمان وزارت دکتر فرجی دانا را تنها مقطعی از دولت دهم دانست که اقدامات مفید و موثری در حوزه دانشگاهها رخ داد. تغییر ریاست برخی دانشگاهها، استفاده از اشخاص دانشگاهی و باتجربه در مسند تصمیمگیری، ورود به بحث بورسیههای غیرقانونی و... ازجمله اقدامات ایشان بود که با حمایت جامعه دانشگاهی همراه شد. در این مدت وزارت علوم دولت دهم و به تبع آن خود دولت، به هیچ وجه عملکرد قابل دفاعی نداشتهاند.