رئیسجمهوری در آیین افتتاحیه بیستودومین دوره نمایشگاه بینالمللی مطبوعات و خبرگزاریها با ابراز خرسندی از حضور در این نمایشگاه، رسانهها و مطبوعات را وسیلهای برای ارتباط افکار مردم با حاکمیت و انتقالنظر حاکمیت به مردم و فراهم آوردن زمینه برای توسعه جامعه دانست و با تأکید بر لزوم تأمین امنیت برای اصحاب رسانه، بر نقش مطبوعات و رسانههای گروهی در ایجاد و حفظ امنیت جامعه تأکید کرد. حجتالاسلام حسن روحانی در ابتدای سخنان خود درجمع اصحاب رسانه و مطبوعات کشور اعلام کرد: بیتردید رسانه مطبوعات و اصحاب آن اصحاب فرهنگ و وسیلهای برای ارتباط افکار مردم با حاکمیت و انتقالنظر حاکمیت به مردم و فراهم آوردن زمینه برای توسعه جامعه درکشور هستند. او ادامه داد: شاید درشرایط کنونی بار مسئولیت رسانهها و مطبوعات از هر زمان دیگر بیشتر باشد؛ رسانه یکی ازعوامل اصلی توسعه است و توسعه هم وسیلهای برای پیشرفت فعالیت رسانهها.
روحانی با بیان اینکه نباید افراطگری درکشور گوش شنوا داشته باشد، به تشریح وضع امنیتی منطقه پرداخت و با پیچیده خواندن شرایط، خاطرنشان کرد: شاید یکی بگوید امنیت درسایه هنرمندی سیاست خارجی تضمین میشود و دیگری بگوید نیروهای مسلح توانمند و قدرت بازدارندگی میتواند امنیت را برای جامعه تضمین کند اما واقعیت آن است که منطقه ما امروز با معضلات امنیتی مواجه است؛ گروههایی با افکار جاهلی و رنگ و لعاب دینی با عصبیت و فهم غلط و نادرست از اسلام و جهاد اسلامی به جان اسلام و مسلمانان و منطقه افتادهاند. رئیس دولت یازدهم اضافه کرد: درچنین شرایطی و دربرابر چنین تهدیدی آنچه میتواند ما را از ناامنی حفاظت کند و جامعه امنی به وجود آورد، این است که درکشور گوش شنوایی برای افراط و ندای تروریسم وجود نداشته باشد؛ درصورتی که تروریسم درجامعه جاذبه داشته باشد و اگر مردم یا بخشی از مردم ندای تروریسم را بپسندد، نه سیاست خارجی میتواند معضل امنیت را حل کند و نه قدرت نظامی. روحانی تصریح کرد: آنچه امروز درکشور و جامعه امنیت آفریده، بیداری، هوشیاری، آگاهی و انسجام داخلی کشور است.
رئیسجمهوری در ادامه سخنانش به وضع نابسامان موصل و دیگر شهرهای عراق به لحاظ امنیتی پرداخت و با پیشکشیدن این سوال که چگونه شهری بزرگ با پشتوانه نیروهای مسلح و ارتش قدرتمند، عرض چند ساعت سقوط کرد، یادآور شد: سقوط موصل به خاطر این بود که تروریستها توانمندتر از ارتش مستقر در موصل بودند یا اینکه دلبستگی مردم موصل به بغداد کاهش یافته بود؟ واقعیت آن است که ارتباط عاطفی و سیاسی موصل با بغداد قطع شده بود. دراین شرایط نه داعش بلکه هر گروه مسلح دیگر با یک پرچم که نه سیاه حتی سفید بود، میتوانست بر موصل فائق آید. او با بیان اینکه نباید درفهم مسائل امنیتی و سیاسی در امروز جهان و منطقه، دچار اشتباه شویم، خاطرنشان کرد: قطعا نیروهای مسلح، قدرتی بازدارنده در برابر تجاوز احتمالی بدخواهان و دشمنان هستند و البته دیپلماسی و سیاست خارجی عاملی مهم برای پیشگیری از جنگ و نزاع است، اما آنچه در برابر معضل امروز امنیتی منطقه، کارسازتر از همه عوامل است، انسجام، وحدت و یکپارچگی جامعه و سپردن گوش جان و گوش جسم جامعه به ندای توسعه ایران عزیز است. روحانی افزود: اگر نظام اسلامی ما به اقلیتها احترام نمیگذاشت و به وحدت دینی همت نمیگماشت و جایگاه اهل سنت را دراین کشور محترم نمیشمرد، اگر دولت درفکر تعادل توسعهای در کردستان، سیستانوبلوچستان، بخشی از هرمزگان، خراسانجنوبی و در سراسر کشور به فکر تعادل نبود و اگر امروز اقلیتهای قومی و مذهبی کشور دل به نظام و رهبری و قانون اساسی و دولت نبسته بودند، داعش و القاعده در اینجا هم راه داشتند.
رئیس قوهمجریه با تأکید بر اهمیت فضای مجازی در زندگی امروز اعلام کرد: نمیتوان گفت فضای مجازی نمیخواهیم. ما چه کاره هستیم که بگوییم میخواهیم یا نمیخواهیم؛ گویا یادمان رفته صاحب این کشور مردم هستند. انگار اصل ششم قانون اساسی را از یاد بردهایم، مثل اینکه یادمان رفته همه چیز درکنار صندوق رأی ساخته میشود. روحانی با اشاره به اینکه مشروعیت تمام مسئولان کشور یا با رأی مستقیم مردم یا با رأی غیرمستقیم مردم حاصل میشود، اعلام کرد: رسانه درمیان مردم و جامعه و افکار مردم نقشی اساسی دارد، مخصوصا آنهایی که با یک رسانه سالها خوگرفتهاند. این رسانه مثل «می» حافظ است که هرچه بماند، اثرش بیشتر میشود. رسانه 100ساله و 150ساله تا رسانه یکساله و دوساله تا رسانههایی که عدهای جوانمرگشان میکنند و نمیگذارند مسیر رشد را ادامه دهند.
رئیسجمهوری با طرح این سوال که چرا تا جایی که ممکن است کار رسانه را به خود رسانه واگذار نمیکنیم، از تلاش دولت برای تدوین لایحهای به منظور ساماندهی مطبوعات مشابه سازمان نظام پزشکی سخن گفت و در این رابطه افزود: بسیاری از تخلفات حرفهای باید در آن نظام رسیدگی شود نه در دادگاه؛ چراکه امکان دارد یک حقوقدان با بسیاری از رمزورموز دنیای رسانه آشنا نباشد. او گفت: این یک رسالت اصحاب رسانه درمقطع امروز است که در زمینه امنیت ملی، اجتماعی، داخلی باید آرامش و رضایت واقعی را به وجود آورند.
روحانی با بیان اینکه اصحاب رسانه میتوانند برای جامعه امنیتآفرین باشند، اعلام کرد: اگر خود اصحاب رسانه امنیت نداشته باشند و دلنگران امنیت خود، راه خود، شغل، کار، خط و قلم خود باشند، چگونه میتوانند امنیت بیافرینند؟ از قلم شکسته و دهان بسته کاری ساخته نیست. نشکنیم قلمها را به بهانههای واهی و نبندیم دهانها را با بهانههای غیراساسی. بگذاریم در جامعه آزادی باشد؛ همانطور که شما دریکی از نمایشگاهها گفتید، بگذاریم آزادی مسئولانه باشد. امنیت امروز برای ما اصل است اما فکر نکنید تنها با تفنگ امنیت ساخته یا حفظ میشود که تفنگ هم به جای خود لازم است. اما قلم چه؟ اما بیان و فرهنگ چه؟ اساس انقلاب اسلامی و نهضت اسلامی ما فرهنگ بود؛ هیچوقت امام(ره) در دوران نهضت اسلامی راه قیام مسلحانه را نپسندید. او خاطرنشان کرد: گاهی شاید لازم بود درمقاطعی اما خط امام(ره) این نبود. خط امام(ره) تحول در افکار مردم و فرهنگ جامعه بود. او با سخنرانی و اعلامیه و نوار توانست کشور را متحول کند و با بیانات و نوشتههایش و شاگردانش و دعوت مردم به خیابانها و درصحنه توانست بزرگترین قدرت نظامی منطقه را به زانو درآورد. امام(ره) توانست همه حمایتهای سیاست خارجی آن زمان از رژیم گذشته را ناکام بگذارد، پس قدرتی فرای تفنگ و دیپلماسی وجود دارد و آن فرهنگ است.
رئیسجمهوری با تأکید بر اینکه ما باید امروز امنیتمان را حفظ کنیم، اظهار داشت: برخی فکر میکنند با موشک، هواپیما و تانک امنیت ما حفظ میشود، البته اینها ضروری و لازم است. او گفت: من بهعنوان کسی که میتوانم با صدای بلند این حرف را بزنم، چون من قبل از دیگران به فکر تحکیم نیروهای مسلح و ساخت سلاح بودم، خیلیها نمیتوانند این موضوعات را مطرح کنند، زیرا بلافاصله متهم میشوند، ولی من بهعنوان کسی که 30سال به فکر تحکیم نیروهای مسلح بودم، تأکید میکنم که ما نیروی مسلح قوی و بازدارنده، قدرت نظامی و دیپلماسی قوی میخواهیم اما یادمان باشد، ناامنی امروز درمنطقه ما تنها با سلاح و دیپلماسی حل نمیشود، امروز گوش مردم باید با صدای توسعه کشور آشنا شود. رئیس جمهوری با یادآوری اینکه جامعه نباید به ندای تروریستها پاسخ دهد، افزود: در این راستا باید انسجام بین اقوام و مذاهب در کشور باشد و این بخش بزرگ به دست اصحاب رسانه است.
رئیسجمهوری همچنین با تأکید بر همراهی مجلس و دولت گفت: امروز مجلس شورای اسلامی یک قدرت بسیار بزرگ است و بیش از سالهای قبل در کنار دولت و دولت در کنار مجلس است. روحانی با اشاره به رأیاعتماد به وزرای پیشنهادی خاطرنشان کرد: این عمل همه عاشقان این کشور را از روز دوشنبه امیدوارتر کرد و همه مردم ایران به خوبی قضاوت کردند که انتخابات اسفند 94 با خرداد 92 در یک مسیر بوده است و اتصال این دو را در روز سهشنبه مشاهده کردند. او اضافه کرد: مهم نبود که مجلس به این سه وزیر رأی بدهد یا ندهد این از اختیارات مجلس است که خوشبختانه رأی داد؛ اما مهم این بود که مجلس دهم در برابر اتهامات واهی گوشش بدهکار نیست. رئیس دولت یازدهم اضافه کرد: مهم این بود که مجلس دهم با دقت بیشتری به مسائل مهم کشوری و سیاسی مینگرد و با دقت رأی خود را به صندوقها میریزد. دستاورد ما از روز سهشنبه گذشته تنها استقرار سه وزیر مهم در جایگاه خود در مسیر فرهنگ و نشاط جوانان ما نبود، بلکه بالاتراز آن بود؛ بالاتر نه آنکه دولت و مجلس با هم هستند؛ بلکه از این هم بالاتر، بالاتر نه آنکه سه وزارتخانه معطل نماند؛ بلکه از آن هم بالاتر و بالاتر اینکه برای اتهامات واهی گوش شنوایی وجود ندارد. او ادامه داد: این افتخار ملت، مجلس شورای اسلامی و دولت است. دولت چرا همان سه وزیر را معرفی کرد؟ الحمدلله مدیر خوب و شایسته در کشور فراوان هستند. به این دلیل دولت آن سه وزیر را معرفی کرد تا به جامعه و مردم بگوید رأی اسفند 94 شما گم نشده است و در صندوق صحیح قرار گرفته و به نتیجه درست رسیده است.
رئیسجمهوری در ادامه با بیان اینکه هر کجا که اخلاق نبود، انقلاب نیست، خاطرنشان کرد: هر کس که دروغ میگوید، تهمت میزند، سخنی بدون دقت و بدون تحقیق میگوید و هر کس شنیدهها را بدون بررسی نقل میکند، انقلابی نیست. او گفت: هر کس که فقط داد میزند و فکر میکند انقلاب یعنی فریادزدن، انقلابی نیست. هر کسی که کوتاهترین راه را برای تثبیت منافع ملی انتخاب میکند، انقلابی است و هرکس برای عزت این کشور و توسعه این کشور تلاش میکند، انقلابی است. رئیس دولت تدبیر و امید اضافه کرد: هر کسی راستی و درست و امانتداری را پاس میدارد، انقلابی است و انقلابی یعنی استقلال، آزادی، یعنی جمهوری اسلامی؛ ما مفهوم دیگری را از انقلاب نمیشناسیم؛ پس انقلاب یعنی اخلاق. روحانی گفت: از انقلاب بالاتر اسلام است و انقلابی اسلامی است که ما را به آرمانهای اسلامی برساند والا کلمه انقلاب که مقدس نیست؛ بلکه وقتی انقلاب اسلامی شد، مقدس میشود. او همچنین گفت: ما امروز نیاز به انقلابی واقعی داریم، تکثر گفتمانی به ضرر ما نیست؛ بلکه به نفع ما است، همه گفتمانها ذیل گفتمان انقلاب اسلامی است و انقلاب اسلامی ذیل فرهنگ اسلامی است. روحانی با تأکید بر اهمیت توسعه اقتصادی در شرایط پسابرجام، یادآورشد: اگر توانستیم برای جوانان شغل درست کنیم و موفق شدیم در این کشور رونق اقتصادی درست کنیم، انقلابی هستیم. رئیس قوه مجریه گفت: با رشد منفی انقلاب معنا ندارد، با اشتغال بدون تحرک و اشتغال خالص ثابت انقلاب معنا ندارد، با تورم افسارگسیخته 45درصدی انقلاب معنا ندارد. انقلاب توسعه کشور، رفاه، نشاط مردم و اشتغال جوانان است.
رئیس قوه مجریه ادامه داد: شما اصحاب فرهنگ و رسانه نگاه کنید در یک سال گذشته روزنامه، مجله، سایت و خبرگزاری شما چقدر نشاط برای جوانان ما درست کرده و چقدر مسیر اشتغال را هموار کرده است؟ چقدر دولت را به راه درست هدایت کرده است؛ شما وظیفه هدایت دولت را برعهده دارید؛ اگر دولت اشتباه میکند شما باید ما را هدایت کنید، شما هادیان ما هستید. روحانی گفت: الحمدلله قوهمجریه اعتقادی به عصمت ندارد، امیدواریم آن دو قوه نیز همچنین اعتقادی نداشته باشند ولی حتما ما اعتقاد به عصمت نداریم. او گفت: ما اشتباه میکنیم نیاز به هدایت داریم، انتقاد سازنده، منتقد، انتقادکننده و نقاد میخواهیم، هتاک نمیخواهیم. رئیسجمهوری با تأکید بر اینکه هتاکی هنر نیست، اظهار داشت: کسی بخواهد نشریهای داشته باشد، هر صبح در صفحه اول خود شروع به هتاکی کند، هتاکی هنر نیست اما نقادی و انتقاد سازنده هنر است. او ادامه داد: انتقاد کنید، اگر ما خطا میکنیم راه درست را به ما نشان دهید. چطور باید شغل درست شود؟ بدون سرمایه شغل ایجاد میشود؟ اگر میشود در روزنامهها، سایتها و خبرگزاریهایتان بنویسید تا ما نیز یاد بگیریم؛ ما هر چه فکر کردیم دیدیم شغل و اشتغال بدون سرمایهگذاری ایجاد نمیشود. روحانی گفت: کاری کردیم که نظر، افکار و دید دنیا نسبت به ملت و جمهوری اسلامی ایران نسبت به سهسال پیش متفاوت باشد، حتما با یک قضاوت عادلانه میبینید که حداقل ایرانهراسی کاهش یافته است.
رئیسجمهوري با اشاره به تحریمهای بینالمللی علیه ایران و ایجاد جو ایرانهراسی در طول چهار دهه اخیر، اعلام کرد: چرا ما جوری رفتار کردیم که آمریکا به تحریم ما رأی داد. جای تعجب نیست، آمریکا خصم ما بود. اروپا به تحریم ما رأی داد، این هم جای تعجب نیست؛ رابطه ما رابطه صمیمی نبود. چرا چین و روس به تحریم ما رأی دادند؟ او ادامه داد: آنهایی که امروز به جای نقادی، هتاکی میکنند، چرا آن روز صدایشان بلند نشد؟ چرا کاری کردیم، چه راهی را انتخاب کردیم که همه عالم را علیه خودمان متحد کردیم؟ چطور این فضا به وجود آمد؟
رئیسجمهوري با انتقاد از ناراحتی برخی از هتاکان از برداشتهشدن تحریمها گفت: صد تا تحریم برداشته شده، چند تا مانده است. آن صدتا را نگاه نمیکند و فقط سه تا را میبیند. من نمیدانم. چشم باز و گوش باز و این ذکاء. آدم واقعا دچار حیرت است. چطور میشود آدم حقایق را نبیند و درک نکند. فکر میکنند اگر بگویند ما در این چند سال موفق بودیم دولت نفع میبرد. مگر این موفقیت مال دولت است که دولت نفع ببرد؟ این موفقیت متعلق به ملت و مردم است. ملت ایران پیروزی به دست آورده است. همه هم که رأی دادیم. دولت، شورايعالی امنیت ملی، مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان رأی داده و رهبری معظم انقلاب تأیید کردند. باز هم نمیدانم مشکل کجاست؟ روحانی ضمن درخواست از اهالی رسانه برای توضیح واقعیتها به جامعه گفت: دومین خواست من از شما در کنار تثبیت و حفظ امنیت کشور در سایه آگاهی فرهنگی به جامعه و انسجام و وحدت و نزدیک کردن همه اقوام و مذاهب در کشور این است که با رسانه بتوانیم فضا را برای بهرهبرداری از شرایط پسابرجام استفاده کنیم.
رئیسجمهوری با بیان اینکه هرچه شرایط آرامتر باشد و دیگران وحدت را بیشتر ببینند، جذب سرمایه آسانتر میشود، گفت: البته وقتی یک کشور 10سال در شرایط غیرعادی قرار داشته و از سال 84 تا 94 شرایط دوران تحریم را میگذراند و میخواهیم شرایط را به دوران رونق برگردانیم، کار آسانی نبوده و یکشبه شدنی نیست. او اضافه کرد: هیچ کشوری در دنیا به جز رژیم صهیونیستی و یک کشور هم در منطقه که مسیر کجی را انتخاب کرده، نیست که اعتراف نکنند مذاکرات هستهای پیروزی بزرگ برای ملت ایران بوده است. رئیس دولت تدبیر و امید ادامه داد: آنها میگویند ایران سرشان کلاه گذاشته و رژیمصهیونیستی نیز میگوید ایران زیادی پیروز شده است.
رئیس دولت یازدهم با تشکر از تلاشهای سهساله جنتی در وزارت ارشاد، به موضوع تسریع صدور مجوز رسانهها اشاره کرد و گفت: این همه مجوزی که در طول مدت سهسال صادر شده برای بخش خصوصی بوده و خوشحالم برای بخش عمومی و دولتی نبوده است؛ چراکه باید اینها را به مردم و بخش خصوصی واگذار کنیم. روحانی خاطرنشان کرد: وقتی فردی نشریه دارد و پول هم از جایی بیاید، دیگر دل نگرانی ندارد؛ دو الی سههزار چاپ میکند و حالا برگشت یا برنگشت مهم نیست؛ رانت اطلاعاتی هم دارد. روحانی با بیان اینکه رانت اطلاعاتی بلای مهم برای جامعه است، تصریح کرد: هنوز پرونده دست بازپرس است و کسی از آن خبر ندارد، دست برخی افراد است. وقتی هنوز دستگاه امنیتی از پرونده خبر ندارد، معلوم نیست این افراد از کجا اطلاعات را به دست میآورند؟ اجنه هستند؟ ما که درست نفهمیدیم. رئیس دولت یازدهم تصریح کرد: رانت اطلاعاتی را کنار بگذاریم، این شفافیتی که اسم نمایشگاه امروز به آن آذین شده «شفافیت و صداقت» یعنی اطلاعات باید در اختیار همه باشد. روحانی افزود: چطور روزنامهای زودتر از رئیس این قوه از پروندهای خبر دارد، رانت اطلاعاتی برای جامعه بلاست، البته مردم خوب فهمیدند و خوب میفهمند؛ چرا که با هر کاری این چند رسانه و نشریه انجام میدهند روز به روز اقبال نسبت به آنها کمتر میشود. من آمار را میگیرم، خوشحالم که مردم پاسخ درستی میدهند و متوجه امور هستند. روحانی با اشاره به اینکه در زمینه یارانه کمی عقب هستیم، گفت: به سازمان برنامه و بودجه دستور میدهم عقبماندگی یارانه مطبوعات در سال جاری را جبران کند. او همچنین از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خواست به غیر از مواردی که در بازدید از غرفهها مطرح شد، نکاتی را پیگیری کند و طی جلساتی با اصحاب رسانه مشکلات آنان را با دقت رسیدگی کند. روحانی گفت: میدانم رسانهها تا چه حد مهم و تأثیرگذار هستند و حل مشکلات آنها چقدر میتواند در فرهنگ جامعه و اطلاعات و نشاط جامعه و در فضای فرهنگی جامعه موثر باشد، بحق رسانهها دانشگاه هستند.
اظهارات روحانی و امید برای اصلاح ساختار رسانهای کشور
عبدالله ناصری مدیرعامل سابق خبرگزاری ایرنا و مدرس علوم ارتباطات و رسانه
رئیسجمهوري روز گذشته با حضور در مراسم افتتاحیه نمایشگاه مطبوعات بر اهمیت آزادی مسئولانه رسانه و نیز اصحاب فرهنگ تأکید کرد. آقای روحانی البته از ابتدای پیروزی در انتخابات سال 92 و پیش از آن در رقابتهای انتخاباتی بر لزوم پیگیری آزادیها در این حوزه و نیز اهمیت نقشآفرینی مطبوعات و رسانهها در ارتقای امنیت روانی جامعه و نیز مقابله با فساد سیاسی و اقتصادی تأکید کرده است. با توجه به اظهارات آقای رئیسجمهوری درباره آزادی مسئولانه و دفاع از آزادی رسانهها و نیز ماندگاری در حوزه رسانه باید بهعنوان یکی از اهالی رسانه اذعان کنیم كه شکی نیست رئیسجمهوری شخصا مدافع چنین دیدگاهی است و در سه سال گذشته نیز مروج همین دیدگاه بوده است؛ اما از سوی دیگر هم باید به یاد داشته باشیم به دلیل نبود برنامه مدون در حوزههای رسانهای و سخنگویی رسانهها در سه سال گذشته از یک پشتیبان قدرتمند درون دولت برخوردار نبودهاند. این انتقادات و محدودیتهای موجود البته دقیقا متوجه دستگاه و حلقه اطراف دولت است. شخص رئیسجمهوری همواره و در هر حالتی از رسانهها و آزادی مسئولانه آنها دفاع کرده است و از ایجاد محدودیتها نگران بوده اما اینکه نهاد هماهنگ و مقتدری وجود داشته باشد که همراه و هماهنگ با صدای رئیسجمهوری برای ایجاد امنیت رسانهها تلاش کند و در صورت لزوم رایزنیهای لازم را انجام دهد، چنین تفکری وجود نداشته و البته امیدواریم در دولت بعدی این تدبیر اندیشیده شود.
در حال حاضر ساختار نهاد ریاستجمهوری اعم از دفتر، سخنگویی و حوزه ارتباطات فاقد چنین ساختاری هستند. درواقع پس از اظهارات رئیسجمهوری این تیم رسانهای او است که باید اظهارات را پیگیری و به رئیسجمهوری گزارش بدهد و هنگامی که از ساختار رسانهای دولت انتقاد میکنیم، هم منظورمان دقیقا فقدان چنین ساختاری است. اینکه چطور میتوان این ارتباط را ایجاد کرد، باید به سراغ ساختار لوایح دولتی رفت؛ لوایحی که دولت یازدهم به لطف ترکیب جدید مجلس میتواند انتظار داشته باشد با اقبال نمایندگان مواجه شود. در عین حال میتوان امیدوار بود پس از انتخابات سال 96 تیم آقای روحانی در صورت انتخاب مجدد میتوانند به تصویب این لوایح و بهبود نسبی فضا برای رسانهها امیدوار باشند. تغییراتی آرام که میتواند از درون دولت آغاز و در جامعه رسانهای کشور به مرور نهادینه شود.