حمید جعفری روزنامه نگار

یک ملاقات سیاسی ایرانی – انگلیسی بعد از بیش از 3دهه در نیویورک. قریب به یک هفته است؛ نحوه نشستن «دیوید کامرون» در کنار «حسن روحانی» و سخنرانی نخست‌وزیر بریتانیا در شصت‌ونهمین مجمع عمومی سازمان ملل موضوع جديد رسانه‌های مخالف دولت در ایران است. فردای این ملاقات که هنوز شرح مذاکرات آن منتشر نشده است، کف کفشِ «کامرون» سوژه شد و منتقدان سرسخت دولت از رفتار خلاف عرف دیپلماتیک «کامرون» نوشتند که کف پایش را به سوی نمایندگان دولت ایران نشانه گرفته است. واکنش‌ها تنها به کفِ کفش «کامرون» ختم نشد. بلافاصله بعد از این ملاقات و سخنرانی «کامرون» در مجمع عمومی سازمان ملل و اظهاراتش درباره ایران، با این گزاره از سوی دیگر منتقدان دولت روبه‌رو شد: حذف انگلیس از مذاکرات کمترین انتظار مردم از دولت. واکنش‌های اینچنینی قلمی در حالی ادامه دارد که هنوز از ملاقات «روحانی» و «کامرون» جزییاتی منتشر نشده است اما در فضای مجازی واکنش‌ها شکل دیگری به خود گرفته است تا جایی که «محمود احمدی‌نژاد» رئیس سابق قوه‌مجریه در صفحه «اینستاگرام» خود عکسی را منتشر کرد تا به رینگ انتقاد از «روحانی» به صورت مشخص در دیدار با «کامرون» بپیوندد. چهره «احمدی‌نژاد» و به قول برخی کاربران نگاه خصمانه او به طرف مذاکره‌کننده انگلیسی تنها یک پیغام دارد؛ تفاوت تعامل ما با انگلستان در زمان و ما و اکنون دستگاه سیاست خارجی. عکس منتشر شده ملاقات «احمدی‌نژاد» با «سایمون گس» نماینده وقت دولت انگلستان در 1+5 است و با هشتگ # احمدی_نژاد و # انگلستان منتشر شده است. این عکس تا لحظه تنظیم این گزارش 416 لایک خورده و 83 کامنت دریافت کرده است. صدر نوشته است: خیلی محکم بود و بااقتدار. می‌نویسد: دکتر دلم برایت خیلی تنگ شده بازهم برگرد ولی سرباز ولایت باش. حیدری در زمینه مذاکرات می‌گوید: شما جلوی دشمن سخت و با اعتمادبه‌نفس بودی. عزتمند مذاکره می‌کردی. نه مثل برخی که با دیپلماسی خنده همیشه انگار به آنها بدهکار هستند. امیر، فیگور «احمدی‌نژاد» را این‌گونه تحلیل کرده است: وای از این اقتدار چشم‌ها را تنگ کرده یعنی اوج اقتدار. در عوض رشد منفی اقتصاد و بیکاری اصلا مهم نبود. مصطفی می‌نویسد: در انتظار آمدن دکتر احمدی‌نژاد هستیم. عباس درباره طرف انگلیسی مذاکره‌کننده می‌گوید: اشد علی الکفار همینِ‌. علی کاربر دیگری است که با انتقاد از برخی رفتارهای سیاسی «احمدی‌نژاد» نوشته است: ولایی بود که نمی‌رفت خانه‌نشین شود. بعد هم نماینده جزء یک کشور کجا نخست‌وزیر کجا؟ به ‌هر حال احتمالا احمدی‌نژاد در خواب ببیند که رئیس‌جمهوري ایران شود. شیرازی در دفاع از دیپلماسی «احمدی‌نژاد» نوشته است: گیر داشت، اما در سیاست خارجی یک بود. شعبانی می‌نویسد: درود بر رئیس‌جمهوري آینده. بهنام پرسیده است: آقای دکتر، در آخرین سفر خود به نیویورک با سران کدام کشورها دیدار کردید؟ ماهان کاربر دیگری است که درباره سیاست خارجی «احمدی‌نژاد» می‌نویسد: دکتر لطف کنید عکس دیدارهای غرورآمیز خود را با روسای‌جمهور کومور، بولیوی و... منتشر کنید کمی حال کنیم. آوای سکوت درباره مذاکرات نظر خود را اینچنین زیر این عکس منتشر کرده است: درود بر دکتر... این عکس خیلی جالبِ. شما واقعا اعجوبه بودید. در زمان شما تحقیر کردیم ولی امروز تحقیر می‌شویم. 
در صفحه اینستاگرام «احمدی‌نژاد» بعد از این عکس، تصویر دیگری منتشر شده که حاکی از حضور او در مراسم ختم درگذشت والده آیت‌الله ‌هاشمی‌شاهرودی در مسجد ارگ تهران است. توضیح این عکس بی‌ارتباط با موضوع بالا نیست؛ احمدی‌نژاد همچنین در پاسخ به این سوال که ارزیابی شما از سخنرانی روحانی در سازمان ملل چیست، سکوت کرد و بر سر خبرنگار دست نوازش کشید. هشتگ‌های این تصویر # ahmadinejad # احمدی_نژاد # سکوت # آیت_الله_شاهرودی است. 
اما در سوی دیگر ماجرا صفحه اینستاگرام «حسن روحانی» 6 روز پیش عکس ملاقات «روحانی» و «کامرون» را منتشر کرده است. عکسی که کاربران در تحلیل زبان بدن در دیپلماسی اشاره کرده‌اند که «محمدجواد ظریف» پاسخ «دیوید کامرون» را داده است. برای این عکس 4051 لایک زده شده و 250 کامنت دریافت کرده است. کاربرانی که نظرات خود را درباره این عکس منتشر کرده‌اند به این نکته اشاره کرده‌اند که ژست و نحوه نشستن «محمدجواد ظریف» قابل تامل است و به نوعی پاسخی به رفتار «دیوید کامرون» است. واکنش‌ها به جایی رسید که «امیرحسین مدرس» مجری و بازیگر این عکس را در صفحه اینستاگرام خود بازنشر کرد و نوشت: «در جلسه دیدار دکتر روحانی و دیوید کامرون آگاهانه یا ناخواسته کامرون پای راستش را روی پای چپ انداخت که در عرف دیپلماتیک از نظر زبان بدن، حرکتی برای تحقیر طرف مقابل است. چند ثانیه بعد دکتر ظریف که دیپلماتی هوشمند و آشنا به ریزه‌کاری‌های فن دیپلماسی است حرکت حریف را عینا پاسخ داد! از آن‌جا که مقام کامرون از ظریف (به لحاظ درجه سیاسی) بالاتر است، عکس‌العمل دکتر ظریف در عرف سیاسی، قاطع و کوبنده معنا می‌شود.» همچنین کاربران در صفحه اینستاگرام «روحانی» درباره این ملاقات پر سروصدا چنین اظهارنظر کردند؛ ‌هادی می‌نویسد: روحانی مچکریم. کاربر دیگری نوشته است؛ مرگ بر انگلیس. مسعود معتقد است: با انگلیسی‌ها که دست می‌دهی باید انگشتانت را بشماری. کاربری نوشته است: از فلاکت در اعتبار بین‌المللی رها شدیم. عباس می‌نویسد: بعضی آن‌قدر درگیر پاها هستند درگیر حرف‌ها نیستند... هیچ جا قانون تصویب‌شده‌ای برای نشستن وجود ندارد ظریف هم دقیقا مانند کامرون نشسته است. پیام نوشته است: دوست داشتم با روسای‌جمهور کومور و بولیوی هم دیدار کنید آخر عادت کرده بودیم چند سال. محمد کاربر دیگری است که دور از هیاهوی این ملاقات خطاب به «روحانی» نوشته است: سلام آقای روحانی یک وقت اجازه ندهید واتس‌آپ را فیلتر کنند. رضا نوشته است: انشاءالله هرچه زودتر روابط دو کشور بهتر شود. خدا به همراهتان دکتر. کاربری نوشته است: دکتر روحانی خط‌شکن روابط دیپلماتیک است! تا آن‌جا هستید اوباما را هم بیاورید توی خط! بنده خدا سرش بی‌کلاه مانده! کاربر دیگری هم نوشته است: به‌به بالاخره از گینه بیسائو گذر کردیم. 
از قرار شبکه‌های مجازی با پشت‌سر گذاشتن دوره اول خود در گستره جهانی سازگاری محلی هم پیدا کرده‌اند. به هر صورت عصر ارتباطات با شتاب الزامات خود را تا عرصه‌های زندگی شهروندی پیش کشیده است و سیاستمداران امروز و دیروز همچنان ارتباط خود را با مردم حفظ می‌کنند هرچند مردم به آنها پیغام داده باشند که دوره آنها گذشته و به پایان رسیده است.