مرگ آلبی
ادوارد آلبی، نمایشنامه‌نویس شهیر آمریکایی از دنیا رفت. او که آثارش در ایران و جهان به خوبی شناخته شده‌اند یکی از نمایشنامه‌نویسان مطرح آمریکایی است که موضوع آثارش بیشتر روانشناسانه و اجتماعی است. «چه کسی از ویرجینیا ولف می‌ترسد» اثر تحسین‌برانگیز آلبی است که پولیتزر گرفت و او را به شهرت جهانی رساند، حتی کار به جایی رسید که نسخه‌ای سینمایی آن با بازی الیزابت تیلور ساخته و به شاهکاری سینمایی بدل شد. آلبی در 88سالگی در نیویورک از دنیا رفت اما با نمایشنامه‌هایی مثل داستان باغ‌وحش و رؤیای آمریکایی در ذهن دوستدارانش زندگی می‌کند.
جشن انجمن منتقدان
جشن انجمن منتقدان خانه تئاتر برگزار و در آن از سه نمایش برگزیده از نظر این مجمع تقدیر شد. علی رفیعی برای نمایش «خاطرات و کابوس‌های یک جامه‌دار از زندگی و قتل میرزا تقی‌خان فراهانی» جایزه اول را برد و نمایش «اسم» به کارگردانی لیلی رشیدی و «داستان‌های میان رودان» به کارگردانی علی شمس به ترتیب جایزه دوم و سوم را گرفتند. در این مراسم همچنین از امیررضا کوهستانی، علی‌اصغر دشتی و حمید پورآذری برای توجه‌شان به مسائل اجتماعی و بازتاب آن در آثارشان تقدیر شد. در این جشن از خبرنگاران و روزنامه‌نگاران نشریات مختلف نیز تقدیر به‌عمل آمد و انتشارات بیدگل به‌خاطر فعالیت‌هایش در عرصه تئاتر مورد تقدیر قرار گرفت.
کپی‌کاری
گروه تئاتر مونگو که همایون غنی‌زاده سرپرستی آن را برعهده دارد، اعلام کرده گروهی در انگلستان نمایش ددالوس و ایکاروس -که از آثار موفق اجرا شده توسط این گروه است- را در این کشور به صحنه برده و گروه نیز با ارسال نامه‌ای به مدیریت سالنی که این نمایش در آن به صحنه رفته، مراتب را به آنان گزارش داده و درنهایت با پیگیری‌های وکیل گروه مونگو، از ادامه اجراهای نمایش انگلیسی جلوگیری شده است. این اتفاق در نوع خودش خبر جالبی بود، اگرچه خیلی به آن توجه نشده اما نشان از آن دارد که کپی‌کاری پدیده‌ای رایج در دنیای امروز است، حتی اگر روال آن برعکس چیزی باشد که ما انتظار داریم. همواره در مورد برخی از آثار موفق ایرانی شایعاتی شنیده می‌شود که فلان کار کپی از اثری خارجی است، این شایعات در تئاتر به واسطه آن‌که هنری زنده و محدود به مکان و زمان است بیشتر شنیده می‌شود. به علت ثبت یا عرضه‌نشدن یا در دسترس نبودن فیلم- تئاترها برای همگان، خیلی راحت می‌توان شایعه کپی‌بودن اثری را ایجاد کرد. به همین ترتیب سوءاستفاده برای کسی که اهل کپی‌کاری باشد، کم‌ریسک است، چون آثار تئاتری مانند سینما یا هنرهای تجسمی نیستند که بتوان عکس آثار را به‌راحتی پیدا کرد یا نسخه‌ای از فیلم را با جست‌وجویی در اینترنت به دست آورد.
بوف کور و هدایت
بوف کور به‌عنوان مشهورترین اثر صادق هدایت همواره بخشی از تاریخ ادبیات معاصر ما است که در ذهن علاقه‌مندان به ادبیات جایگاهی ویژه دارد، حالا خبر می‌رسد که این رمان قرار است به صحنه برود. نویسنده و کارگردان این نمایش در شهریورماه از اجرای آن در فروردین 96 خبر داد، ناصر حسینی‌مهر که سال گذشته تمرینات این نمایش را برای اجرا در «تالار مولوی» آغاز کرده بود با مهیانشدن شرایط، تمرین‌های خود را متوقف کرد و حالا با مشخص شدن اجرایش در تالار چهارسو تمرینات خود را از مهر ماه آغاز کرده است. او چندین سال است که به دنبال اجرای اثر صادق هدایت است اما به نظر می‌رسد حالا در آخرین سال دولت یازدهم و با بازشدن شرایط می‌توانیم شاهد اثری از هدایت بر روی صحنه باشیم.
مرگ بازیگر
خبر از دست دادن هنرمندان بزرگ در این سال‌ها تمامی ندارد و هر چند وقت باید با غم از دست دادن بزرگی دیگر روبه‌رو شویم. داوود رشیدی بازیگر صاحب‌نام تئاتر و سینما در شهریوری که گذشت از دنیا رفت. او که کار هنری خود را با تئاتر آغاز کرد، ابتدا با تئاترهایی که در سال‌های قبل از انقلاب به صحنه برد مورد توجه قرار گرفت و توانست مطرح شود، بعد هم وارد سینما شد و بازیگری را جدی‌تر گرفت. با این وجود اما او هرگز از تئاتر فاصله نگرفت و بیشتر از آن‌که در سینما تاثیرگذار باشد در تئاتر برجسته بود، به‌خصوص در دهه‌های 30 و 40 که آثارش مورد استقبال زیادی قرار می‌گرفتند. نام او همواره به‌عنوان بازیگری توانا در یادها مانده است چنان‌که پرویز پرستویی بعد از مرگ وی او را یکی از پنج ستون بازیگری ایران معرفی کرد و بسیاری از هنرمندان دیگر ازجمله عزت‌الله انتظامی و اصغر فرهادی در اهمیت او سخن گفتند. آخرین کار او در عرصه تئاتر نمایش «آقای اشمیت کیه» بود که در تماشاخانه ایرانشهر به اجرا رفت. داوود رشیدی چندین سال بود که به علت بیماری توانی برای بازیگری یا کارگردانی نداشت اما همواره حضورش در برخی مراسم و جمع‌ها نوید این را می‌داد که هنوز در بین ما است، هر چند این اواخر فراموشی بیش از پیش وضع او را غم‌انگیز می‌کرد. یادمان باشد دیگر همنسلان او همچون محمدعلی کشاورز و عزت‌الله انتظامی در این روزها کسالت دارند و بهتر است قدرشان را بدانیم و جویای احوالات این بزرگواران باشیم. یادش گرامی و روحش شاد.
تالار هنر با مدیریتی جدید به کار خود ادامه می‌دهد!
مدیر اسبق تئاتر شهر که به تازگی جای خودش را به مدیریت جدید این مجموعه داده بود به تالار هنر رفت. پریسا مقتدی که نخستین مدیر زن تئاتر شهر بود با وجود این‌که در دوران مدیریتش حواشی زیادی برایش ایجاد شد اما توانست بیش از دو‌سال در سمت خود باقی بماند و نشان دهد که صندلی ریاست تئاتر شهر با تمام چموشی‌اش چندان هم نافرمان نیست. وی که از ماه‌های اولیه ریاستش بر تئاتر شهر با مسأله بازسازی این مجموعه روبه‌رو شد و همواره در مورد پیشرفت این پروژه زیر فشار رسانه‌ها و مدیران ارشد قرار می‌گرفت اما با این وجود بیش از دو‌سال به کار خود ادامه داد و حالا بعد از یک ماه از برکنارشدنش توسط رئیس مرکز هنرهای نمایشی به مدیریت تالار هنر منصوب شد. این تالار که تمرکزش روی اجرای آثار کودک است حالا با آمدن مقتدی می‌تواند جدی‌تر گرفته بشود.
تهران مبارک
مهم‌ترین جشنواره تئاتر عروسکی ایران که با نام تهران مبارک شناخته می‌شود هر ساله در تابستان برگزار می‌شود تا بزرگترین گردهمایی تئاتر عروسکی ایران را رقم بزند. در این جشنواره بین‌المللی گروه‌هایی از سراسر ایران با هم به رقابت پرداختند، همچنین گروه‌های بین‌المللی هم در این جشنواره حضور داشتند که در بخش صحنه‌ای و محیطی کارهایی را اجرا کردند. نکته قابل‌توجه در مورد این جشنواره اما بی‌ثمر بودن آن است، بدین‌معنا که معمولا آثاری که در این جشنواره اجرا می‌شوند تنها با هدف تک‌اجراهای جشنواره و درنهایت برگزیده‌شدن در آن تولید می‌شوند. به دلیل نبود گیشه و سالن‌های مناسب برای آثار عروسکی تقریبا بیشتر این آثار هرگز رنگ اجرای عمومی را به خود نمی‌بینند، بدون‌شک تولید اثر تنها برای جشنواره کار بیهوده‌ای است اما از آن‌جا که تئاتر عروسکی در کشور ما جایگاهی ندارد و حمایت از آن انجام نمی‌شود اجراهای جشنواره‌ها سرنوشت مشترک این آثار است.
تماشاخانه تعطیل شد!
عمارت مسعودیه که بنایی تاریخی به جای مانده از دوره قاجار است در سال‌های اخیر با اضافه‌کردن امکاناتی به خود، مجهز به سالن تئاتر شد و مخاطبان خودش را هم پیدا کرد، اما از سال گذشته این مجموعه، سالن تئاترش را تعطیل کرد. ابتدا دلیل این تصمیم پروژه بازسازی و تعمیرات آن عنوان شد اما جدیدا خبرها حاکی از آن است که دیگر قرار نیست مثل گذشته سالن تئاتر مسعودیه در اختیار اهالی تئاتر قرار بگیرد و به نوعی تماشاخانه تعطیل شده است. از آن‌جایی که در شهری مثل تهران وجود سالن برای تئاتری‌هایی که بی‌شمارند و با کمبود سالن مواجه‌اند امری حیاتی است، جمعی از هنرمندان نسبت به این اتفاق واکنش نشان دادند و در چند هفته اخیر نامه‌ای به رئیس‌جمهوری نوشتند و اعتراض خود را نسبت به تعطیلی این سالن اعلام کردند. در این نامه به این مطلب اشاره شده که اجرای تئاترها در این مجموعه به آن رونق بخشیده اما حالا که مسعودیه شناخته شده مدیران، سالن تئاتر آن را تعطیل کرده‌اند. این نامه را جمعی از هنرمندان سینما و تئاتر امضا کرده و از رئیس‌جمهوری خواسته‌اند تا فکری به حال این اتفاق بکند.
جشنواره تئاتر شهر
جشنواره تئاتر شهر که به همت شهرداری تهران برگزار می‌شود پنجمین دوره‌اش را در شهریورماه برگزار کرد، در این دوره که با شرکت بیش از 70گروه در هشت بخش برگزار شد، فرهنگسراها اصلی‌ترین مکان‌های برگزاری جشنواره بود که به‌نظر می‌رسد بعد از 5دوره برگزاری آن، این جشنواره باید به سمت برگزاری جدیدتر برنامه‌هایش برود اما ظاهرا با وجود این‌که شهرداری تهران امکانات و سالن‌های فراوانی را در اختیار دارد اما از همه توان خود برای برگزاری این جشنواره استفاده نمی‌کند. با وجود سالن‌های زیاد شهرداری تهران که می‌تواند در اختیار این گروه‌ها قرار بگیرد، بیشتر آثار اجرا شده در این جشنواره با وجود پتانسیل فراوان هرگز شانس اجرای عموم نخواهند داشت. به‌نظر می‌رسد این جشنواره پتانسیل تبدیل‌شدن به یک جشنواره معتبر را داشته باشد اما ظاهرا کم‌کاری‌هایی که در اجرا و پشتیبانی از گروه‌های برگزیده آن می‌شود این رویداد را بیشتر به محلی برای تولید آثار موضوعی تبدیل کرده است.
نشست هنرهای نمایشی غرب آسیا
در هفته گذشته هتل فردوسی تهران میزبان همایشی منطقه‌ای بود که با حضور مدیران نمایشی کشورمان و مهمانی از کشورهای جمهوری آذربایجان، گرجستان، تونس، الجزایر، لبنان، سوریه، عراق، افغانستان، عمان، پاکستان، قطر و روسیه برگزار شد. این همایش با هدف معرفی جشنواره‌های تئاتر ایران به مدیران تئاتری کشورهای دیگر برگزار شد و در آن مدیران تئاتری جشنواره‌های ایران یعنی آقایان اسدی، فتحعلی‌بیگی، بادپروا، کرمی و خانم برومند حضور داشتند. در این همایش شفیعی رئیس مرکز هنرهای نمایشی در سخنرانی خود ابتدا به ریشه‌دار بودن تئاتر در ایران اشاره کرد و گسترش آموزش عالی و تحصیلات دانشگاهی در بین تئاتری‌های ایران را از ویژگی‌های بدنه تئاتر کشورمان دانست. وی اعلام کرد که برای بخش بین‌الملل جشنواره تئاتر فجر 36 در سال 2018 برنامه‌های ویژه‌ای دارد و قرار است در این دوره Showcase ویژه‌ای از آثار منتخب تئاتر کشورهای منطقه به نمایش درآید و در کنار آن کارگاه‌ها و نشست‌های تخصصی با هدف انتقال و اشتراک‌گذاری تجربیات برگزار شود. نکته جالب توجه در مورد کشورهای حاضر در این نشست این بود که اکثر این کشورها به هیچ وجه جریان با سابقه یا جدی تئاتر ندارند و به‌نظر می‌رسد در این نشست ایران بهترین وضع را در تئاتر دارد (البته به غیر از روسیه که در این نشست نماینده داشت و جزو کشورهای منطقه به حساب نمی‌آید!) به‌طورحتم دستاوردهای این نشست کمترین تأثیر هنری را روی تئاتر خواهد داشت و بیشتر دستاوردهایی فرهنگی را سبب خواهد شد. در این زمینه کشورهایی مثل هند و ترکیه می‌توانستند بسیار قابل بحث‌تر از دیگر میهمانان باشند که متاسفانه خبری از آنها نبود. با این وجود این نشست‌ها پیامدهای مثبتی هم خواهند داشت اما کاش مدیران هنری ما اگر واقعا علاقه‌مند به توسعه تئاتر هستند کشورهایی باسابقه در تئاتر مثل فرانسه یا آلمان یا خود کشور روسیه -که روابط سیاسی خوبی هم با ما دارد- را مورد مشورت و معاشرت خود قرار دهند تا از قبل این شکل از دیپلماسی‌های فرهنگی تئاتر کشورمان تأثیری مثبت را بگیرد. بی‌شک کشورهایی همچون پاکستان، قطر، عمان یا سوریه که شاید بتوان گفت هیچ تجربه کلانی در تئاتر ندارند نمی‌توانند رهاورد خاصی برای تئاتر کشورمان داشته باشند!