شهروند| زنگ‌های خطر برای رهبران جهان به صدا درآمد. سالانه 600 هزار کودک بر اثر آلودگی هوا از بین می‌روند که رقمی بیش از آمار مرگ و میر آن‌ها ناشی از مالاریا یا اچ‌آی‌وی است. یونیسف (صندوق کودکان سازمان ملل متحد) گزارشی منتشر کرده است که روز گذشته مورد توجه بسیاری از رسانه‌های دنیا قرار گرفت. هرچند موضوع گزارش سوژه‌ای است که بارها در مورد آن صحبت شده اما این بار قربانیان آن کودکان زیر 5 سالی هستند که سالانه 600 هزار نفرشان، به دلیل اثرات ناشی از آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. آنتونی لیک، مدیر اجرایی یونیسف در گزارشی با عنوان «هوا را برای کودکان تمیز کنیم» به این آمار اشاره کرده و گفته است که بیشتر کودکانی که می‌میرند در کشورهای فقیر زندگی می‌کنند.
آسیب‌های مغزی و آینده نامعلوم کودکان
یونیسف در این گزارش از رهبران جهان خواسته است در جهت کاهش آلودگی هوا بکوشند و در ادامه به کودکانی که در معرض آلودگی هوا هستند، اشاره کرده است: «برای تهیه گزارش آلودگی هوا از تصاویر ماهواره‌ای استفاده شده است تا گستره جهانی این مشکل نشان داده شود. حدود دو میلیارد کودک در مکان‌‌هایی که دچار آلودگی هوا هستند، زندگی می‌کنند و این مقدار بیشتر از دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی در مورد کیفیت هواست. بیشتر این کودکان در کشورهای کم درآمد یا کشورهایی با درآمد متوسط قرار دارند.» به گفته لیک، آسیب آلاینده‌ها تنها به ریه‌های در حال رشد کودکان مربوط نیست، بلکه ذرات مربوط به آلودگی هوا می‌توانند از مجراهای خون و مغز عبور کرده و برای همیشه به مغز آنها صدمه بزند که این مسأله روی آینده کودکان نیز تاثیر می‌گذارد. براساس نقشه جغرافیایی که یونیسف ارایه کرده، 620 میلیون کودک در جنوب آسیا، 520 میلیون کودک در آفریقا و 450 میلیون کودک در آسیای غربی و اقیانوس آرام زندگی می‌کنند. آلودگی هوا نیز به دو نوع آلودگی هوا در فضاهای باز و فضاهای بسته (مسقف) تقسیم شده است. آلودگی در فضاهای باز بیشتر در شهرها و مناطق کم‌ درآمد وجود دارد که ناشی از وسایل نقلیه عمومی، سوخت‌های فسیلی، گرد و غبار و سوزاندن زباله‌هاست. لیک در بخش دیگری از این گزارش در مورد میزان این نوع آلودگی در کشورهای مختلف جهان تاکید می‌کند: «کشورهای توسعه یافته گام‌های بزرگی در جهت کاهش آلودگی هوا در فضاهای باز برداشته‌ و از کودکان خود محافظت کرده‌اند. کشورهای در حال توسعه چه کم‌ درآمد، چه با درآمد متوسط هم باید این کار را انجام دهند.»
فضای باز و بسته، در محاصره آلودگی
بخش بعدی این گزارش در خصوص آلودگی هوا در مکان‌های بسته یا مسقف است که بیشتر مناطق روستایی را در بر می‌گیرد، چرا که مردم روستاها از سوخت‌های جامد مانند زغال سنگ و چوب برای پخت و پز استفاده می‌کنند. برای مثال 81 درصد خانوارهای روستایی در هند به دلیل ارزانی و دسترسی راحت از این نوع سوخت بهره می‌برند. کودکانی هم که در مناطقی با آلودگی هوا در فضاهای بسته زندگی می‌کنند، بیشتر از یک میلیارد نفر برآورد شده‌اند. از آنجا که میان درآمد ملی و استفاده از سوخت‌های جامد در خانه‌ها رابطه معناداری وجود دارد، یونیسف در حال حاضر روی اجاق‌های خاصی در کشورهای فقیر مانند بنگلادش، زیمباوه و... سرمایه‌گذاری کرده است تا میزان آلودگی هوا کاهش پیدا کند. همچنین موضوع دیگری که در این گزارش به آن توجه شده، این است که آلودگی هوا تنها روی کودکان زنده تاثیر نمی‌گذارد بلکه کودکان هنوز متولد نشده را هم شامل می‌شود. قرار گرفتن در معرض سطح بالایی از ذرات آلوده، میزان سقط جنین، تولد زودرس، تولد کودکان نارس و کاهش زاد و ولد را به همراه دارد. در پایان این گزارش عنوان شده است که آلودگی هوا یک تهدید جدی به ویژه برای ریه‌ و سیستم ایمنی کودکان است، هرچند که به اقرار یونیسف آلودگی هوا موضوعی فراتر از کودکان است. لیک در این گزارش متذکر شده است حفاظت از کودکان در مقابل آلودگی هوا، نه تنها موجب کاهش هزینه‌های سلامت می‌شود بلکه بهره‌وری در پاکیزگی، ایجاد محیطی امن و توسعه پایدار را به همراه دارد.