| ابوالفتح فخرمحمدیان | کارشناس ارشد علوم سیاسی|
همانطور که مشهود و مبرز است در یکسال گذشته، یعنی پس از بهدست گرفتن سکان اجرایی کشور توسطِ دولت یازدهم، همواره تأکید شایان توجهی بر مسائل منطقهای، در جهت صلح و برقراری امنیت و در جهت بهبود و تسهیل روابط با همسایگان و کشورهای منطقه شده است. بارها رئیس دولت یازدهم بر مهم بودن و تأثیرگذار بودن روابط با همسایگان و کشورهای منطقه صحه گذاشته و قویاً تأکید کردهاند. اما این روابط منطقهای که در اولویت دولت قرار دارند بر چندین اصل بنیادین استوار است که همواره مهمترین آن احترام متقابل و حفظ حقوق و حرمت کشور جمهوری اسلامی ایران بوده و اکثر مذاکرات و مناصباتی که در این باب مطرح است از سوی دولت براین اصل مهم پافشاری شده است.
آنچه که از لفظ تئوری دومینو مستفاد میشود به نوعی مربوط به حرکت دموکراسیخواهی وگسترش دموکراسی است که البته در اصول روابط بینالملل و علوم سیاسی معنای دقیق و علمی دارد. اما ما اینجا قصد داریم از واژه دومینو بهعنوان عملهای پیدرپی و متقابل که با یکدیگر ارتباط منسجم و سیستماتیک دارند بحث کنیم و از اینرو روابط جمهوری اسلامی ایران یا به نوعی دیپلماسی دولت یازدهم را در جهت حفظ ثبات منطقهای و همکاریهای منطقهای با همسایگان و کشورهای منطقه بررسی کنیم. اما در سالی که گذشت امیر کویت که ریاست دورهای شورای همکاری خلیج فارس را برعهده گرفته است پس از سالها به تهران آمد تا شاید دومینوی روابط منطقهای را در تهران تکمیل کند و بعد از دیدار و مذاکره با رئیس دولت، در جهت مذاکرات دوجانبه و همکاریهای منطقهای و تجاری به مسأله روابط تهران با ریاض بپردازد و در این باب نقشی تسهیلکننده و مؤثر ایفا کند.
اما در جدیدترین سخنرانی رئیسجمهوری ایران در مجمع عمومی سازمان ملل، باید به نکتهای کلیدی و راهبردی منسجم باعنوان جایگزینی تحریم و منازعه با تکریم و مذاکره و جهان را به دستاوردهای یکساله گذشته که در باب این راهبرد تلاش شد، توجه داد.
ایرانیان با توجه به دارا بودن روح صلح در درون خویشتن و بهرغم آن، نگاهِ بنیادین دینشان به مقوله صلح و انساندوستی سرآمد و ترویجدهنده صلح در جهان خواهند بود. از اینروست که راهبرد مذاکره و تکریم را در باب همه مسائلی که قابل بحث و تفاهم است ارج میشمارند. البته در این بین آنچه اولویت اصلی را در این راهبرد، رهنمون میسازد، حفظ و دفاع از حقوق حقه ملت بزرگ ایران خواهد بود که با احترام نهادن و حفظ کرامت حقوق ایران، میتوان به مذاکره و گفتوگو پرداخت.
دولت یازدهم با اتکا به آرای عمومی ملت خویش، با اتخاذ استراتژیکی سیاست خارجی مدبرانه، سعی بر ایجاد گفتوگو و تعامل سازنده و مؤثر بین ملتها و دولتهای منطقه و جهان دارد، تا بتواند جایگاه حقیقی ایران را در منطقه و جهان به همگان نشان دهد و برای اثبات این امر، با اتخاذ دیپلماسی فعال و پویا بین کشورهای منطقه از جنگ جدیدی در خاورمیانه جلوگیری کرد و بهدنبال آن خواستار احقاق حقوق ملت ایران در باب انرژی هستهای است. در سایه این راهبرد کلان است که نهتنها ایران، بلکه دیگر کشورهای جهان هم با توجه به این راهبرد کلیدی میتوانند روابط هوشمندانهای براساس احترام به منافع متقابل را دنبال کنند.