شهروند|  هرچند فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حساب توییترش هدف از سفر به ایران را مذاکره درباره سوریه اعلام کرد، اما ظاهرا طرف ایرانی برنامه‌ای مجزا هم داشت؛ چرا که حمید ابوطالبی، معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهوری در حساب توییترش اجرای برجام و تعهدات طرف‌ها به‌ویژه اتحادیه اروپا، ارتقای روابط ایران و آن اتحادیه و همچنین مشارکت‌های اقتصادی را از مهم‌ترین محورهای گفت‌وگوی موگرینی با حسن روحانی، رئیس‌جمهوری اعلام کرد.
البته موگرینی در تهران در نخستین گام با جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران مذاکره‌ای دو نوبتی انجام داد که براساس اخبار منتشر شده، محور آنها موضوع سوریه و راه‌های پایان بخشیدن به بحران در این کشور بوده است.
وزیر امور خارجه ایران در این دیدار ضمن استقبال از نقش سازنده اتحادیه اروپا در بحران سوریه آمادگی جمهوری اسلامی ایران را برای همکاری نزدیک‌تر با اتحادیه اروپا اعلام کرد. البته سفر موگرینی تنها به تهران ختم نخواهد شد و این مقام ارشد اروپایی قرار است بعد از ایران به عربستان سفر کند و با طرف سعودی نیز درباره سوریه به مذاکره بنشیند.
موگرینی یک‌بار در اسفندماه‌ سال گذشته درباره نقش ایران در حل بحران سوریه و نگاه اتحادیه اروپا به این نقش گفته بود: «ایران کشوری مهم در منطقه است و منافع خاص خود را در سوریه دارد. به باور من مقامات ایران و رهبری ایران به‌طورکلی خواهان آن هستند که راه حلی سیاسی برای سوریه پیدا شود. ایران بعد از توافقنامه هسته‌ای برای آن‌که نشان دهد قادر به ایفای نقش مثبتی در عرصه بین‌المللی است به‌طور قطع مایل است که برای حل مسالمت‌آمیز بحران سوریه نقش ایفا کند. این چیزی است که من در دیدار با محمد جواد ظریف در هفته گذشته در بروکسل به آن پی بردم.»
در مهرماه ‌سال گذشته، دیپلمات‌های اتحادیه اروپا در نشست لوگزامبورگ تلاش کردند تا میان کشورهایی که خواستار عزل فوری بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه هستند و کشورهای دیگری که آماده پذیرش گذار نرم و انعطاف‌پذیر قدرت در سوریه هستند، به سازشی دست یابند. البته در میان خود کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز اتفاق ‌نظری در این‌باره وجود دارد که اسد بخشی از دولت آتی سوریه نخواهد بود، اما باید دید که این مسأله دقیقا با چه فرمولی انجام می‌گیرد. موضوع ماندن یا نماندن بشار اسد در آینده سوریه و رسیدن به فرمولی برای مدل سیاسی آینده در این کشور یکی از مهم‌ترین اختلافات میان کشورهای درگیر در بحران سوریه است. هر چند چگونگی برپایی آتش‌بس به‌گونه‌ای پابرجا بماند و زمینه را برای گفت‌وگوهای سیاسی آماده کند نیز معضلی نیست که هنوز راه‌حلی برای یافت نشده است.
با توجه به این‌که سیل هجوم آوارگان به کشورهای اروپایی در ماه‌های اخیر، فشار بر دولت‌های اروپایی برای پایان دادن به جنگ داخلی سوریه را تشدید کرده، فرانسه می‌خواهد هرچه سریع‌تر اسد برکنار شود، درحالی‌که آلمان ترجیح می‌دهد اسد پیش از برکناری‌اش در گذار قدرت شرکت داشته باشد.
ايران و اتحاديه اروپا طي سال‌هاي اخير روابط بسيار پرفراز و نشيبي را تجربه كردند و تحت تاثير برخي متغير‌های سياسي و گاه فشار برخي نيروهاي افراطي غربي‌، اين روابط از ثبات برخوردار نبوده و به عبارتي فرآيندي كوتاه‌مدت داشته است. با اين حال هردو طرف در بدترين شرايط روابط، همواره بر اين عقيده بودند كه همكاري طرفين به دليل جايگاه و موقعيت سياسي و اقتصادي و حتي فرهنگي در منطقه و معادلات بين‌المللي حایز اهميت است. موقعيت سوق‌الجيشي و ژئوپليتيك، تاريخ تمدن، قدرت و نقش بالقوه و بالفعل در ثبات و امنيت منطقه و ظرفيت‌هاي اقتصادي به‌ويژه در حوزه انرژي ايران موجب شده تا روابط و همكاري با كشورمان براي اين اتحاديه و تمام كشورهاي عضو آن از اهميت ويژه و مهمي برخوردار باشد.
حالا به نظر می‌رسد که یک بُعد دیگر از رابطه میان ایران و اتحادیه اروپا یعنی بُعد سیاسی نیز بعد از امضای برجام اهمیت ویژه‌ای یافته است.
اتحادیه اروپا تحت‌تأثیر انگیزه‌های مختلف نظیر توسعه روابط اقتصادی و انرژی و افزایش حجم سرمایه‌گذاری در ایران، افزایش نفوذ در منطقه، اثرگذاری بر روند صلح خاورمیانه با استفاده از نفوذ و جایگاه ایران، مبارزه با تروریسم و بنیادگرایی، جلوگیری از اشاعه سلاح‌های کشتارجمعی و ایجاد نظام چندجانبه‌گرایی به جای یک‌جانبه‌گرایی آمریکا در خاورمیانه و ایفای نقش یک قدرت بین‌المللی اثرگذار در کنار آمریکا به‌ویژه در پرونده هسته‌ای ایران؛ تلاش می‌کند تا روابط سیاسی خود را با تهران گسترش دهد. در مقابل ایران نیز در راستای بهره‌گیری از نفوذ اقتصادی اتحادیه اروپا در اقتصاد و تجارت بین‌الملل، استفاده از قدرت سیاسی و بین‌المللی آن در حل‌وفصل بحران‌های بین‌المللی، جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی اروپا با توجه به نیازهای کشور، استفاده از تکنولوژی‌های جدید و دانش نوین اعضای اتحادیه اروپا در مسائل گوناگون، بهره‌گیری از قدرت سیاسی - اقتصادی آن در مقابل آمریکا و کم‌اثر ساختن فشارهای سیاسی و اقتصادی واشینگتن به‌ویژه در زمینه پرونده هسته‌ای، تلاش می‌کند روابط خودش را با اروپا گسترش دهد.
از این‌رو حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران روز گذشته در دیدار با فدریکا موگرینی، با اشاره به این‌که جمهوری اسلامی ایران پس از برجام و در راستای تأمین منافع مشترک، آماده همکاری جامع با اتحادیه اروپا در تمامی زمینه‌ها است، اظهار امیدواری کرد: ایران و اتحادیه اروپا بتوانند از ظرفیت‌ها و فرصتی که امروز در اختیار دارند، در راستای توسعه همکاری‌ها و تأمین منافع مشترک استفاده و تحرکی در روابط فی‌مابین ایجاد کنند. رئیس جمهوری در دیدار مسئول سیاست ‌خارجی اتحادیه اروپا، توافق هسته‌ای ایران و 1+5 را پایه‌ای محکم و الگویی مناسب برای گسترش همکاری‌های طرفین و حل مشکلات بین‌المللی دانست و با تأکید بر اجرای کامل تعهدات متقابل گفت: پایبندی کامل به اجرا و ایفای تعهدات و پایداری برجام از سوی طرف مقابل، سبب جلب اعتماد عمومی خواهد شد.
رئیس‌جمهوری همچنین با اشاره به این‌که امروز در منطقه کشورهایی هستند که مردم‌سالاری و انتخابات آزاد را تجربه نکرده و به نام اسلام، سختگیری‌هایی را اعمال می‌کنند که با اصول انسانی و حقوق شهروندان به‌ویژه حقوق زنان در تعارض است، گفت: جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد تا در راستای ترویج حقوق شهروندی در جوامع منطقه، همکاری‌های گسترده‌ای را با اتحادیه اروپا داشته باشد. رئیس‌جمهوری اولویت اصلی در سوریه و عراق را مبارزه با تروریسم دانست و خاطرنشان کرد: برقراری امنیت، مبارزه با تروریست‌ها، یکپارچگی، تمامیت ارضی و تأمین آینده سوریه تنها با رأی و نظر مردم برای ما حایز اهمیت است. دکتر روحانی با تأکید بر ضرورت همکاری ایران و اتحادیه اروپا در راستای حل مشکلات منطقه‌ای برای تسریع در رسیدن به امنیت در منطقه، گفت: همه باید بدانند مسأله سوریه راه‌حل نظامی نداشته و باید با روش‌های سیاسی حل‌وفصل شود که در این راستا فعال شدن بیشتر اتحادیه اروپا در راستای ایجاد امنیت و آرامش در سوریه با همکاری کشورهای منطقه تأثیرگذار خواهد بود. فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در این دیدار با اشاره به این‌که توافق هسته‌ای ایران و 1+5 فضای مناسب را برای توسعه همکاری‌های متقابل به‌وجود آورده است، گفت: اتحادیه اروپا متعهد به اجرای تعهدات برجام و مصمم به گسترش همکاری‌های اقتصادی با ایران در راستای تأمین منافع مشترک است.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با بیان این‌که روابط تجاری و اقتصادی ایران و اتحادیه اروپا طی یک‌سال گذشته 43‌درصد افزایش یافته و بسیاری از بانک‌های اروپایی آماده آغاز فعالیت خود در ایران هستند، خاطرنشان کرد: امروز شاخص‌های خوبی همچون رسیدن سقف صادرات نفت ایران به میزان پیش از دوران تحریم‌ها در همکاری‌های متقابل ایران و اتحادیه اروپا نمایان شده و باید به مردم اطمینان دهیم که دیپلماسی در امضا و اجرا دارای دستاورد است. موگرینی ادامه داد: روابط مردم ایران و اتحادیه اروپا دارای سوابق تاریخی مثبتی است که باید از آن در راستای توسعه مناسبات و همکاری‌ها در بخش‌های مختلف تجاری، اقتصادی، فرهنگی، علمی، فناوری، آموزشی و گردشگری استفاده کنیم.
وی همچنین با تأکید بر ضرورت همکاری اتحادیه اروپا با ایران در زمینه حل‌وفصل مسائل و بحران‌های منطقه‌ای، ازجمله بحران سوریه، اظهار داشت: مطمئنا تجربه دیپلماسی می‌تواند در حل‌وفصل دیگر مسائل ازجمله مسأله سوریه و یمن نیز موفق باشد. موگرینی با اشاره به ضرورت مبارزه با گروه‌های تروریستی ازجمله داعش و النصره، آنها را تهدیدی علیه جهان دانست و خاطرنشان کرد: اتحادیه اروپا نیازمند همکاری ایران به‌عنوان قدرتی کلیدی و مهم در راستای حل‌وفصل مسائل و معضلات منطقه‌ای است.