| فاطمه صادقی| مترجم|
پل طبیعت که با 270متر طول لقب «طولانیترین پل پیادهرو در ایران» را یدک میکشد، نخستین پروژه لیلا عراقیان است. طراحی این پل به زمانی برمیگردد که او تنها 26سال داشت. پل طبیعت که ساخت آن دوسال طول کشید در سال 1393 افتتاح شد. از آن زمان به بعد این پل محلی برای گشتوگذار مردم و ورزشهای صبحگاهی شد. عراقیان در گفتوگو با گاردین گفته است: «من نمیخواستم این پل صرفا مکانی برای اتصال دو پارک آب و آتش و طالقانی باشد. ایده من ساخت پلی بود که مردم را به توقف و توجه روی آن تشویق کند. پلی که به سادگی از روی آن عبور نکنند.» این سازه منحنی شکل روی سه ستون بزرگ ساخته شده است. پل طبیعت که سه طبقه دارد، محلی است برای کافهها، رستورانها، قدمزدن، دویدن، دوچرخهسواری و نشستن و لذتبردن. عراقیان افزود: «قبلا فکر میکردم این طرح برای همیشه روی کاغذ خواهد ماند و باور نمیکردم که روزی این سازه ساخته شود اما الان بر سازهای قدم میزنم که زمانی تنها ایدهای در ذهنم بود. از استقبال مردم هم مطمئن نبودم. هماکنون، دیدن مردمی که از پل لذت میبرند، روی نیمکتها مینشینند و مرتبا به آنجا میروند، احساس خوبی است و این رضایت، اعتمادبهنفس من را در آینده کاریام بیشتر میکند.» به گزارش گاردین ساخت این پل اصلا آسان نبود. تحریمها کار پروژه را به تعویق میانداخت. یک شرکت استرالیایی، نرمافزار کامپیوتری مورد نیاز ما را به دلیل تحریمها با تأخیر در اختیارمان قرار داد. تحریمها پس از ساخت پل هم برای عراقیان مشکلساز بود. او بهدلیل ایرانیبودن، از شرکت در مسابقات بینالمللی معماری بریتانیا بازماند. مدیر برنامه در جشنواره جهانی معماری به عراقیان اینگونه نوشت: «دولت بریتانیا خود را موظف به انجام تعهدات در برابر تحریمها علیه ایران میداند، تحریمهایی که امیدواریم هرچه زودتر برداشته شوند.»
عراقیان از اینکه تحریمها افراد معمولی مانند او را هدف قرار میدهند، عمیقا اظهار ناامیدی کرد: «مضحک است. من یک معمار ایرانی هستم و این یک فعالیت فرهنگی است که مطلقا ربطی به سیاست ندارد. این اقدام بسیار تبعیضآمیز است.»
در تهران اما او خوشحال است. خوشحال از اعتماد مسئولان و مقامات شهر به او که جوان بود و بسیار کمتجربه. او میگوید: «این اعتماد برای من بسیار ارزشمند است.»
او درباره ظهور ایدهاش به الجزیره گفت: «من و دوستم از پلی کوچک در خیابان ظفر رد میشدیم که ناگهان چشممان به کاناپهای چرمی و قهوهایرنگ، بیرون از یک ساختمان افتاد. کاناپه را به روی پل کشیدیم، روی آن نشستیم، به جوی آبی که از زیر پل رد میشد نگاه و به این فکر میکردیم که چه بهتر میشد اگر مردم روی پلها تفریح و خوشگذرانی کنند، نه اینکه فقط از روی آن
رد شوند.»
آن دوست، علیرضا بهزادی، همکار عراقیان در مهمترین پروژهاش تا به امروز یعنی «پل طبیعت» بود. این پل را «سومین نماد تهران» میخوانند.
به گزارش الجزیره او در ادامه افزود: «معمولا پلها به صورت یک خط مستقیم طراحی میشوند. این طراحی چشماندازی را به وجود میآورد که به شما میگوید فقط برو. اما ما به دنبال طراحی پلی بودیم که مردم را روی آن متوقف کنیم. پل صرفا مکانی برای اتصال دو نقطه نیست، بلکه میتواند محلی برای توقف، تفریح و لذت هم باشد.»
عرض ورودی پل از سمت پارک آب و آتش 60متر است و با گلهای باغی تزیین شده و اینگونه بهنظر میرسد که هنوز قسمتی از پارک است. مسیرهای متعدد که همگی از «کامپوزیت صددرصد قابل بازیافت» ساخته شدهاند، بازدیدکنندگان را به سطوح مختلف پل هدایت میکند. پل طبیعت که سه ستون درختی شکل آن را نگه میدارد، به صورت منحنی ساخته شده تا چشماندازهای متفاوتی را در پیش روی بازدیدکنندگان بیاورد. برای همین وقتی روی آن قدم میزنید دقیقا نمیبینید به کدام سمت میروید. عراقیان و تیمش برای ساختن فوندانسیون پل بهدنبال محلی میگشتند که کمترین تعداد درخت را داشته باشد. طبق گفته آقای بهزادی چالشیترین بخش ساخت پل، نصب 2هزار تن فولاد بر فراز بزرگراه بود. مهندسان مجبور به ساخت سکویی شدند تا از امنیت کارگران مطمئن شوند. تونلهای موقت نیز برای جلوگیری از اصابت مصالح ساختمانی و دیگر اشیا به خودروهای درحال گذر از بزرگراه ساخته شدند. بهدلیل تحریمهای تجاری علیه ایران، ورود مصالح ساختمانی به داخل کشور و پرداخت پول آنها موجب تأخیر در روند پروژه شد.
عراقیان که در زمان ساختوساز پل در کانادا مشغول به تحصیل بود، از همکارش میگوید: «کسی که من را به شرکت در مسابقه طراحی پل تشویق میکرد، آقای بهزادی بود و درطول ساخت پروژه تا انتها بر آن نظارت میکرد. او بود که در بدترین شرایط کنار من ایستاد. بدون بهزادی پلی ساخته نمیشد.»
آرش مظفری معماری که در ایران و کانادا مشغول به فعالیت است، میگوید که تهران به مکانهای مردمی بیشتری مانند پل طبیعت نیاز دارد: «این فقط یک پل نیست. مکانی مردمی و محبوب است؛ یک فضای شهری برای پیادهها.»
اگرچه از پل طبیعت در کنار برج آزادی و برج میلاد بهعنوان نماد شهر تهران نام میبرند اما آرش مظفری این سه سازه را قابلقیاس نمیداند: «برجهای آزادی و میلاد بار سیاسی دارند، درحالیکه پل طبیعت متعلق به مردم و طبیعت است.» او در پایان لیلا عراقیان را معماری جوان و بااستعداد میخواند که در آینده از او بیشتر خواهیم شنید.