| فرهاد رحیمینژاد | جامعهشناس |
مهمترین چیزی که در مسأله تحلیل موضوع اعتماد مردم نسبت به مسئولان وجود دارد این است که این اعتماد باید در تمامی روابط اجتماعی وجود داشته باشد. اگر در جامعهای خیانت، دروغ، کلاهبرداری و مصادیقی از این دست بیاعتمادی مردم را نسبت به یکدیگر و روابط اجتماعی دامن میزند، قطعا اعتمادسازی از طرف مسئولان سختتر است.
با این حال شکافهای طبقاتی گاهی باعث بهوجود آمدن بدبینی نسبت به مسئولان میشود که نتیجهاش تبادل اطلاعات مردم در فضاهای غیررسمی خواهد بود. اینکه مردم جواب برخی از سوالهایشان را نمیگیرند دلیل بر این نیست که مسئولان نسبت به این موضوع بیتوجه هستند، بلکه برعکس. هر دولتی مشکلات و نقاط ضعف و قدرتش را کاملا میشناسد اما برخی موضوعات بهتر است از چارچوب خودشان خارج نشوند تا به شایعات بیشتر دامن نزنند. در کنار اینها رسانهها پلی هستند میان مردم و مسئولان. قدرت رسانههای رسمی دولت هرگز نباید نادیده گرفته شوند. به این معنی که وقتی روزنامهای در خبرهای تحلیلیاش با یک مسئول گفتوگو میکند و در کنار آنها نظرات کارشناسان را انتشار میدهد، خواننده جواب برخی از سوالهایش را دریافت میکند. با این تعریف باید اذعان داشت که رسانههای رسمی اعم از صداوسیما، روزنامهها و مجلات ابزاری هستند که میتوانند شکاف بین مردم و مسئولان را از بین ببرند.
کاربران در فضای مجازی تحتتأثیر یکدیگر تنها به بیان نظراتشان میپردازند و گاهی اوقات اختلافنظرهایشان نیز به یک موضوع دامن میزند. یعنی درواقع این اختلافنظرها باعث درگیری و فحاشی بین آنها شده و این بیاعتمادی و شکاف در روابط اجتماعی مردم نیز تأثیر میگذارد. درواقع باعث میشود اعتماد در افراد جامعه و روابط فردی نیز کمرنگ شود. در چنین شرایطی نمیتوانیم انتظار داشته باشیم که واکنش به مسائل و مشکلات زندگیمان چه در فضای حاکمیت و چه در فضای جامعه نقش موثری ایفا کند، چراکه رفتهرفته لایههای شایعات و تندنظریها جایشان را به حل مسائل میدهد و حریمهای خصوصی نیز شکسته میشوند.
بنابراین برای جلوگیری از به وجود آمدن این نوع ناهنجاری در سطح کلان باید ابتدا از خودمان شروع کنیم. ما باید بیاموزیم که هیچچیز از راه اشتباه و منفیاش به دست نمیآید و حتی برای گرفتن جواب سوالهایمان و حلشدن آنها به زمان نیاز است، یعنی رسانهها و روزنامههای تحلیلی را بیشتر بخوانیم، در تالارها و فضاهایی که بازار شایعات داغ است، فعالیت نکنیم و با حفظ اصالت فرهنگیمان، صدا و خواستههایمان را به گوش مسئولان برسانیم.