شهروند| حضور در هفته اقدام بینالمللی پیشگیری از مسمویت با سرب زمان مناسبی برای آشنایی و مقابله با مسمومیتهای سربی است. سرب فلزی سمی است که بهصورت اجتنابناپذیری در محیط اطراف ما وجود دارد و میتواند سبب مسمومیت در ردههای مختلف سنی بشود. این فلز، چهارمین عنصر مورداستفاده در جهان است که بهصورت گستردهای از محل کار تا محل زندگی میتواند وجود داشته باشد.
یکی از مهمترین منابع سرب، رنگهای با پایه سربی مورد استفاده در دیوارهای خانههای قدیمی است که مخصوصا میتواند بهصورت پوستههای ریزشیافته توسط کودکان و شیرخواران بلعیده شده و یکی از منابع مهم مواجهه در این رده سنی باشد. ضمن اینکه چنین رنگهایی در بعضی از اسباببازیهای کودکان هم موجود بوده و کودک را در معرض جدی مواجهه قرار میدهد.
از موارد ابتلا به سرب میتوان به ظروف سفالی لعابدار بهویژه زمانی که مایعات داغ یا مایعات اسیدی داخل آن ریخته میشود، لوازم آرایشی نامرغوب، حشرهکشها و آفتکشهای مورد استفاده در کشاورزی، بنزین موردمصرف توسط وسایل نقلیه و حتی آب موجود در لولههای سربی اشاره کرد.
مشاغل کار در معادن، صنایعی مانند خودروسازی، صنایع رنگ، کاشی و سرامیک، تولید باتری و... در معرض مواجهه مضاعف با سرب قرار دارند.
یکی از منابع مهم آلودگی در کشور ما، آلودگی موادمخدر به سرب است که با هدف افزایش وزن به این دسته مواد اضافه شده و سبب مسمومیتهای مزمن شدیدی در افراد معتاد میشود.
علایم بسته به مسمومیت حاد یا مزمن میتواند متفاوت باشد. در مسمومیت حاد و دوزهای بالا با سرب، علایمی مانند دردهای کولیکی شکمی، تهوع و استفراغ، تشنج و حتی مدفوع خونی بروز میکند.
در مسمومیت مزمن یا مسمومیت تدریجی با سرب علایم با اختصاصیت کمتر مانند احساس خستگی و کسالت، ضعف حافظه و فراموشی، سردرد و گیجی، کمخونی، تغییرات رفتاری، اختلال در حس و حرکت دستها و پاها و در مراحل پیشرفته حتی تشنج و کما بروز میکند. یکی دیگر از علایم مهم مسمومیت با سرب، اختلالات تولیدمثلی در هر دو جنس است که خود را با نازایی یا سقط مکرر نشان میدهد.
مسمومیت با سرب در کودکان زیر 6سال و مخصوصا در زیر 3سال بسیار جدیتر و آسیبرسانتر بوده و با عوارض تکامل جسمی و ذهنی در آنها همراه است که از مهمترین آنها میتوان به افت IQ و بهره هوشی در کودکان اشاره کرد.
درمان مسمومیت حاد با سرب، پس از بستری فرد در بیمارستان، با استفاده از عوامل شلاتهکننده مانند دی مرکاپرول و EDTA و پنیسیلامین انجام میشود. این دسته از عوامل سبب دفع سرب از ادرار میشوند. یکی از نکات بسیار مهم، عدماستفاده از این عوامل، در حین مواجهه با سرب است، به عبارت دیگر استفاده از این دسته داروها باید حتما پس از قطع مواجهه فرد با سرب باشد. در موارد مسمومیت مزمن، مهمترین اقدام، قطع کامل مواجهه فرد با سرب است.