شهروند| آموزش و پرورش معلم بهداشت کم دارد؛ معلوم نیست چقدر. اما این موضوع حالا آنقدر جدی شده که معاونت سلامت وزارت آموزش و پرورش عزمش را جزم کند تا مربیان بهداشتی را که در سالهای گذشته به کارهای دیگر در مدارس مشغولند به سرکارشان برگرداند. «مهرزاد حمیدی»، معاون سلامت و تربیت بدنی وزیر آموزش و پرورش در گفتگو با «شهروند» هرچند برای پاسخ  این سوال که در حال حاضر دقیقا چه تعداد معلم بهداشت در مدارس کم است، مقاومت می کند ولی می گوید به این دلیل که بیش از 98 درصد بودجه آموزش و پرورش، حقوق است، نمی توان معلم جدیدی برای این حوزه استخدام کرد و به همین دلیل آموزش و پرورش قصد دارد معلمان بهداشت مشغول در پست های دیگر را برگرداند. او در این گفتگو می گوید معاونت سلامت،  برنامه جدیدی مانند طرح توزیع شیر در مدارس ندارد، چون اعتبار این معاونت جواب طرح های بیشتر را نمی دهد.  

شما بعد از روی کار آمدنتان، یکی دوبار درباره کمبود معلمان بهداشت صحبت کرده اید. این موضوع مستقیما با سلامت دانش آموزان در ارتباط است. الان دقیقا چه تعداد معلم کم است؟
ما در حوزه مربیان بهداشت کمبود داریم. چند راهکار  برای آن پیشنهاد کرده ایم؛ یکی اینکه برنامه ای را در دانشگاه فرهنگیان تنظیم کنیم تا رشته کارشناس بهداشت مدارس را آنجا بازگشایی کنیم؛ فرآیند این راهکار در حال طی شدن است. راهکار دوم بخشنامه ای است که حدود یک ماه است صادر کرده ایم تا هرکدام از مربیان بهداشت که با این این نام و مجوز استخدام شده اند و حالا در حوزه های دیگر مشغول کارند، به حوزه بهداشت برگردند.
اجرایی هم شده؟
قطعا در سال تحصیلی جدید اجرایی می شود و قسمت زیادی از این مربیان برخواهند گشت. موضوع اینجاست که در حال حاضر بیش از 98 درصد بودجه آموزش و پرورش، حقوق است بنابراین اگر نیروهای انسانی بیشتری وارد این حوزه شوند برای آن
 قسمت های محدودی که خارج از اعتبارات و حقوق است، مشکل خواهیم داشت. آموزش و پرورش در حال حاضر از مربیان مازاد استفاده می کند. الان هم بخشنامه جدیدی به استانها شده که در قسمت مربیان بهداشت، از مربیانی که به طریقی به موضوع بهداشت نزدیکند، استفاده شود.
همین استفاده از مربیان مازاد برای مربیان بهداشت هم خودش مسئله است. شما قبلا گفته بودید که در قسمتهایی که مربی بهداشت وجود ندارد، از معلمان مازاد استفاده می شود. این به نظر شما مشکل ساز نیست؟ خب مسلما تحصیلات همه این افراد مربوط به حوزه بهداشت نیست.  
ما از معلمان مازادی که تحصیلات و تجربه شان مربوط به حوزه بهداشت است، استفاده می کنیم. این موضوع در بخشنامه ای که به استانها داده ایم هم وجود دارد. اگر کسی باشد که در این حوزه دانش و تجربه لازم را نداشته باشد، مثمر ثمر نخواهد بود.
خب اساسا چرا باید معلمانی که در حوزه بهداشت تحصیلات دارند الان سر جای خودشان نباشند و آموزش و پرورش مجبور باشد تا دنبال آنها بگردد یا از معلمان مازاد مرتبط استفاده کند؟
به هرحال آموزش و پرورش، یک میلیون معلم دارد و آنها  در قسمتهایی و به مرور زمان جا به جا
می شوند؛ یک معلم ریاضی ممکن است بعد از مدتی ناظم مدرسه شود و ... . هرچند آموزش و پرورش هم باید دستورالعمل های خاص خودش را در این باره داشته باشد تا از این موضوع جلوگیری شود. ما هم داریم زمینه های لازم را در این باره فراهم می کنیم تا در شرایط کنونی که کمبود نیرو وجود دارد، نیروهایی که جای خودشان نیستند به فعالیت در حوزه تخصصی خود برگردند.
من به سوال اولم برمی گردم؛ الان دقیقا چه تعداد معلم بهداشت در مدارس کم است؟
بالاخره عرض کردم، اگر این راهکارها انجام شود، این کمبودها پوشش داده می شود. معلم مرتبطی که مثلا در درس علوم بوده ولی رشته اش مرتبط با بهداشت بوده، در وقت مازادش در حوزه بهداشت فعالیت کند. در بخش‌های روستایی ما از بهورزان استفاده می کنیم که با وزارت بهداشت
هماهنگی‌هایی شده تا در مدارسی که دور افتاده‌اند و بهورز در آنجا وجود دارد، به مدارس بروند و آموزش‌های بهداشتی را به دانش آموزان بدهند.
به هرحال تا قبل از اینکه این بخشنامه شما اجرایی شود در این سالها چه تعداد معلم بهداشت در مدارس کم بوده؟
 اگر این بخشنامه اجرایی شود دیگر کمبود نخواهیم داشت. مثلا ما در حوزه تربیت بدنی، با اینکه 15 هزار نیرو در سال پیش جذب شده، باز هم با استفاده از نیروهای حق التدریس کمبودها را پوششش می دهیم. الان کدام مدرسه ما بدون معلم ورزش اداره می شود؟ درست است که استثنائاتی وجود دارد ولی به هرحال این موضوع، قاعده نیست.
موضوع دیگری که در این سالها در حوزه سلامت دانش آموزان مطرح بوده، توزیع شیر در مدارس است؛ طرحی که در دوره ای متوقف شد و حالا بعد از کش و قوس بسیار  به روال عادی خود برگشته؛ آیا معاونت سلامت برنامه دیگری در این حوزه برای دانش آموزان ندارد؟ مثلا توزیع صبحانه های سلامت و ... که در بعضی کشورها مرسوم است.
به هرحال همین توزیع شیر هم هفته ای دو روز تا پایه نهم که پیش بینی شده توسط معاونت پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش با حمایت دولت اجرا می شود. درباره تغذیه های دیگری که شما می گویید، ما برای مدارس عادی این کار را نمی کنیم ولی در مدارس شبانه روزی  و مناطق صعب العبور این برنامه ها
 وجود دارد.
البته همه این مدارس شبانه روزی هم تامین نیستند، به ویژه در مناطق عشایری. چند وقت پیش گزارشی از چند مدرسه در مناطق عشایری خوزستان به ما رسید که نشان می داد مدیران آن مدارس به دلیل پرداخت نشدن سرانه ها، ناهار و شام دانش آموزان را با قرض از مغازه ها و
نذری های مردم تامین می کردند.
من همین چند هفته پیش به یکی از مدارس
شبانه روزی در شمال کشور سر زدم و امکانات خوبی برای مدرسه شبانه روزی آنجا فراهم بود و این مدرسه
 40 دانش آموز بیشتر نداشت.
ولی در همه مناطق اینطور نیست.
به هرحال ممکن است در بعضی نقاط کمبودهایی وجود داشته باشد. من گزارشی که شما درباره اش صحبت می کنید، نخوانده ام اما چیزی که من به چشم خودم دیدم، خوشحال کننده بود. بودجه تغذیه این قسمتها مشخص است ولی خب محدودیت هایی هم وجود دارد.
بیشتر این مدارس برای دریافت سرانه هایشان دچار مشکلند.
برای این موضوع اعتبار مشخص در نظر گرفته شده و من به هر منطقه ای که سفر می کنم، به مدارس آنها سر می زنم و چیزی که من دیدم کاملا متفاوت با حرف شماست.
شما به مناطق عشایری و مدارس شبانه روزی آنها سر زده اید؟ دیده اید که مدارس آنها برای تامین آب و غذای روزانه دانش آموزان که مستقیم با سلامت آنها مربوط است، دچار مشکلات فراوانند؟
خیر، من به مناطق کوهستانی سر زده ام و آنها مشکلی نداشته اند. در مناطق عشایری ممکن است برای رفت و آمد و بردن و آوردن محصولات غذایی مشکل وجود داشته باشد ولی در کل اینکه من
می بینم برای 40 نفر دانش آموز، مدرسه شبانه روزی ساخته می شود و این همه امکانات بسیج می شود، مایه خوشحالی است و نشان دهنده این است که نظام برای مبارزه با بی سوادی تلاش خودش را می کند؛ حالا ممکن است در مناطقی مشکلاتی وجود داشته باشد ولی در مجموع این موضوع باید به عنوان یک سند افتخار در نظام ما مطرح باشد. شما گاهی اوقات مسائلی را مطرح می کنید که تعجب آور است. شما مثلا وقتی می خواهید بالکن خانه تان را گلکاری کنید، چندین بار می روید و می آیید و برنامه می ریزید، بعد نگاه کنید که ما 105 هزار مدرسه و یک میلیون فرهنگی داریم؛ اداره کردن آموزش و پرورش به این گستردگی کار ساده ای نیست.
اتفاقا من فکر می کنم آموزش و پرورش در همه این سالها از حرفهایی شبیه همین حرفهای شما بیشتر صدمه دیده؛ اینکه همیشه گفته شده آموزش و پرورش بسیار گسترده است یا وزارتخانه آموزش و پرورش، عریض و طویل است و ...، اینها باعث شده خیلی از مشکلات زیر همین حرفها پنهان بماند و گسترده بودن فعالیت های آموزش و پرورش، تبدیل به توجیه مشکلات فراوان موجود در آن شود.
به هرحال این یک واقعیت است. آموزش و پرورش آنقدر وسیع است که اگر شما بخواهید یک تور بیندازید و از این مشکلات، ماهی بگیرید، هرجای آن تور بیندازید، این ماهی در می آید. ولی طور دیگری هم می شود؛ اگر یک عینک دیگر هم به چشمهایتان بزنید و کارهای انجام شده در آموزش و پرورش را هم ببینید، واقعا افتخار می کنید که سیستم چگونه همه امکانات خودش را بسیج کرده است. درست است که کمبودهای زیادی وجود دارد ولی دولت برای آموزش و پرورش کشور خوب دارد سرمایه گذاری می کند. ما در حال حاضر از نظر دسترسی به آموزش، مشکلی نداریم. ممکن است مشکل فرهنگی وجود داشته باشد و خانواده ای به دلیل این مشکلات اجازه ندهد فرزندش درس بخواند ولی از نظر دسترسی به آموزش، مشکلی وجود ندارد.