شهروند| نیروهای نظامی ترکیه، بهمنظور «پاکسازی» تروریستهای داعش از شهر «جرابلس» وارد خاک سوریه شدهاند. عملیات جنگندههای ترکیه و ائتلاف ضد داعش که به گفته خود آنها «با هدف نابودی اعضای داعش در مرزهای سوریه و ترکیه» انجام گرفته است، به فاصله کوتاهی بعد از شروع حملات هوایی و بمبارانهایی در نیمهشب، آغاز شد.
آنکارا گفته که این عملیات، عکسالعملی دفاعی در مقابل بمباران شهرهای مرزی ترکیه و همچنین عملیاتهای انتحاری علیه مردم ترکیه توسط داعش است. این عملیات در حالی صورت میگیرد که چند روز گذشته در یک حمله انتحاری در مراسم عروسی کردها در ترکیه، بیش از 50 نفر که بسیاری از آنها کودک بودند، جان خود را از دست دادند. همچنین مدتی پیش، داعش عملیاتهای انتحاری و خونین را در آنکارا و استانبول، مثل حمله به فرودگاه آتاتورک انجام داده بود.
به گزارش گاردین، این نخستینباری است که نیروهای زمینی آنکارا به خود جرأت میدهند که وارد خاک سوریه شوند. این عملیات روز چهارشنبه و از ساعت ۴ بامداد به وقت محلی (30: 05 به وقت تهران) آغاز شده است. منابع نظامی ترکیه گفتهاند که عملیات زمینی ارتش در جرابلس هنوز آغاز نشده است و درحال حاضر عملیات گشودن گذرگاهی به سوریه درحال انجام است.
جرابلس آخرین پایگاه اصلی و مهمترین منطقهای است که داعش آن را در مرزهای سوریه و ترکیه اشغال کرده است. جرابلس یکی از شهرهای سوریه است که در کرانه باختری رودخانه فرات قرار دارد و بهلحاظ اداره سیاسی، ذیل استان حلب قرار میگیرد.
خبرگزاری دولتی آناتولی میگوید که هدف عملیات ترکیه در سوریه پاکسازی سازمانهای تروریستی و همچنین حفظ تمامیت ارضی سوریه است. اما وزارت خارجه سوریه عملیات ترکیه در شهر جرابلس را محکوم کرده و آن را نقض حق حاکمیت ملی خود دانسته است. سوریه گفته است هر عملیات ضدتروریستی درون مرزهایش باید با هماهنگی دمشق انجام شود. سوریه ترکیه را متهم کرده است که میخواهد «گروههای تروریستی دیگر را جایگزین داعش کند».
یک منبع مسئول در وزارت خارجه سوریه تصریح کرد که تانکها و خودروهای زرهی ترکیه با پشتیبانی هوایی جنگندههای ائتلاف تحت امر آمریکا از مرزهای سوریه و ترکیه به شهر جرابلس سوریه وارد شدند که نقض آشکار حاکمیت سوریه است.
این منبع در مصاحبه با خبرگزاری رسمی سوریه گفت که جمهوری عربی سوریه تأکید دارد که مبارزه با تروریسم در اراضی سوریه از سوی هر طرفی که باشد باید از طریق هماهنگی با دولت سوریه و ارتش عربی سوریه صورت بگیرد که از پنجسال قبل وارد این نبردها شده است و دمشق در عین حال نقض آشکار حاکمیت خود را محکوم میکند و تأکید دارد که مبارزه با تروریسم این نیست که داعش بیرون رانده شود و گروههای تروریستی دیگری که از حمایت مستقیم ترکیه برخوردارند، جای آن را بگیرند. این منبع گفت: آنچه درحال حاضر در جرابلس صورت میگیرد آنطور که ترکیه ادعا میکند مبارزه با تروریسم نیست بلکه جایگزین کردن یک تروریسم به جای تروریسم دیگر است و در اینخصوص سوریه خواهان توقف این تجاوز است و از سازمان ملل میخواهد تا قطعنامههای مربوطه را اجرا کند و به حاکمیت کشورها و تمامیت ارضی آنها احترام بگذارد. همچنین بر این مسأله تأکید دارد که باید طرف ترکیهای و ائتلاف آمریکایی به قطعنامههای بینالمللی بهویژه آنچه در مورد بستن مرزها و خشکاندن منابع تروریسم است، احترام بگذارند. این مقام سوری گفته است که در پی این عملیات حدود ۳۰۰۰ شهروند ناگزیر از جرابلس به منبج رفتهاند.
وزیر کشور ترکیه دیروز در جمع خبرنگاران گفت که آنچه در جرابلس میگذرد برای ترکیه خطری آشکار به شمار میرود و ما به سازمانهای تروریستی حاضر در کنار خود در مرز سوریه اجازه نمیدهیم ترکیه را تهدید کنند.ابتکار ما که در منطقه آغاز کردهایم، ادامه مییابد تا تهدید تروریستی موجود در مرز ما کاملا از بین برود.
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه طی یک سخنرانی در آنکارا گفت: «در ساعت 4 بامداد، این عملیات در شمال سوریه علیه گروههای تروریستی که دایما کشور ما را تهدید میکنند، آغاز شد.» او همچنین اضافه کرد که این عملیات هم داعش و هم شبهنظامیان کرد را هدف قرار میدهد.ارتش ترکیه از روز دوشنبه حمله به مواضع داعش را آغاز کرده است. روز سهشنبه داعش حملات ترکیه را با شلیک چند خمپاره پاسخ داد.منابع نظامی ترکیه همچنین افزودند که ۶۳ هدف داعش را در شمال سوریه با توپخانه و در حملات هوایی زدهاند. ترکیه همزمان با حمله به نیروهای داعش، مواضع یگانهای مدافع خلق، متشکل از نیروهای کرد را هم هدف قرار داده است. به گزارش رویترز مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه از نیروهای کرد خواسته است که به شرق فرات بازگردند. او گفته در غیر اینصورت نیروهای ترکیه «هر کاری لازم باشد» انجام خواهند داد.چند روز پیش، بنعالی ییلدیریم، نخستوزیر ترکیه در دیدار با مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق گفته بود «حزب اتحاد دموکراتیک کرد سوریه به نام مبارزه با داعش، به دنبال ایجاد مشروعیت برای خود است.» در این میان «صالح مسلم»، دبیر حزب اتحاد دموکراتیک (نیروی سیاسی کردهای سوریه) میگوید که «ترکیه وارد باتلاق سوریه شده است و مانند داعش شکست خواهد خورد.» پیشتر، دیوید گرابر، مردمشناس و نویسنده آمریکایی، در روزنامه گاردین در مقالهای نوشته بود که همه در منطقه (خاورمیانه) میدانند که چگونه میتوان داعش را از بین برد:
«باید به نیروهای کرد در سوریه، عراق و ترکیه اجازه داد وارد صحنه شوند. درحال حاضر تنها گروهی که درگیر نبرد زمینی با داعش است درواقع کردها هستند. آنها اثرگذاری فوقالعاده خود را از نظر نظامی اثبات کردهاند و مخالف تمام جنبههای ایدئولوژی ارتجاعی داعش هستند. اما ترکیه مناطق تحت کنترل کردها در سوریه را کاملا محاصره کرده و مواضع حزب کارگران کردستان ترکیه (پکک) را بمباران میکند. نهتنها اردوغان برای تضعیف کردها تقریبا همه توان خود را به کار میگیرد، بلکه شواهد قابل توجهی وجود دارد که دولت او دستکم به لحاظ تاکتیکی به داعش کمک میکرده است. اردوغان با اعلام اینکه جرابلس «خط قرمز» ما است از پیشروی کردها جلوگیری کرد و گفته بود در صورت پیشروی کردهای سوریه به این شهر، ترکیه مداخله نظامی خواهد کرد.»تصاویری که از جرابلس منتشر شده نشان میدهد که از نقاط مختلف شهر دود برخاسته است. ترکیه میگوید این عملیات با هماهنگی با ائتلاف علیه داعش، به رهبری آمریکا انجام میشود. وبسایت تلویزیون دولتی ترکیه هم نوشته است که اطلاعات مرتبط با عملیات در جرابلس به روسیه نیز ارایه شده است.کامران متین، استاد روابط بینالملل دانشگاه ساسکس معتقد است: «مداخله مستقیم در جنگ داخلی سوریه احتمالا آخرین حربه ترکیه برای جلوگیری از تثبیت و گسترش پروژه «کنفدرالیسم دموکراتیک» در سوریه به رهبری کردهاست. اما همگرایی کنونی ترکیه با سیاستهای ایران، روسیه و سوریه در مهار قدرتگیری روژآوا [کردستان سوریه]، که به نظر میرسد مبنای این مداخله پرمخاطره باشد، تحت فشار واگرایی استراتژیک در عرصههای مهم دیگر بعید است دیرپا باشد. ضمن اینکه این مداخله میتواند خشونتهای جاری در ترکیه را به سمت یک جنگ تمامعیار داخلی سوق دهد و به نقض غرض بینجامد. آغاز کردن جنگ معمولا آسان است اما اتمام آن مشکل.»
سفر جو بایدن به ترکیه
دیروز، جو بایدن، معاون رئیسجمهوری آمریکا، برای مذاکره با مقامهای ترکیه وارد آنکارا شد. ازجمله بناست که او با رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه دیدار کند. ترکیه خواهان استرداد فتحالله گولن، چهره مذهبی ساکن آمریکاست. دولت این کشور گولن را به هدایت کودتای نافرجام یک ماه پیش متهم میکند، اما با آغاز عملیات ترکیه و خصوصا حمله به مواضع کردها در سوریه، انتظار میرود، هسته مرکزی مذاکره جو بایدن با مقامات ترکیه، به موضوع «حمله ترکیه به مواضع کردهای سوری»، تغییر کند. آمریکا حامی نیروهای کرد سوری است و حمله ترکیه به مواضع این نیروها میتواند باعث اختلاف میان آمریکا و ترکیه شود.