طرح‌نو| جنگی که 31 شهریور ‌سال 59 به ایران تحمیل شد، پس از گذشت 8‌سال با خسارتی نزدیک بر 97‌میلیارد دلار به خاموشی نشست تا نشان دهد جنگ از زمانی که آغاز می‌شود؛ حاصلی جز ویرانی و نابودی ندارد. به شهادت رسیدن بیش از 221‌هزار ایرانی، به یادگار ماندن 600‌هزار جانباز و آزاده و خسارات مالی و ضررهای اقتصادی کلانی که به کشور وارد شد، همگی از محصولات این آتش‌افروزی 8 ساله رژیم بعثی بودند. خساراتی که تا سال‌ها باعث شد ایران در پی بازسازی شهرهای ویران شده خود باشد و تلاش کند تا وضع کشور را به دوره‌های پیش از جنگ بازگرداند.   در طول جنگ ايران و عراق، در نتيجه حملات هوايي، زميني و دريايي ارتش عراق به شهرها و مراكز نظامي، اقتصادي و خدماتي ايران، كشورمان متحمل خسارات فراوان مادي شد. به‌طوري كه بسياري از شهرهاي اشغالي ايران ازجمله خرمشهر، نفت‌شهر، مهران، موسيان، بستان، قصرشيرين، سوسنگرد، دهلران، نوسود و هويزه به كلي تخريب يا غيرقابل سكونت شدند. همچنين بسياري از شهرهاي ايران كه به منطقه جنگي نزديك بودند ازجمله آبادان، دزفول، انديمشك، شوش، پاوه، ايلام، سردشت، پيرانشهر، مريوان، مهاباد و بانه بالاي 20‌درصد تخريب شدند. پس از گذشت 26‌سال از پایان جنگ کافی است به خرمشهر سفر کنید. آثار باقی‌مانده از جنگ، روی در و دیوار شهر خودنمایی می‌کند و خمپاره‌هایی که روزی آسایش را از مردم شهر می‌گرفت، هنوز بر تن خرمشهر باقی‌مانده است.
در‌سال ۱۹۹۱ خاویر پرز دکوئیار (دبیرکل وقت سازمان ملل‌متحد) رسما براساس نظر گروه ناظر نظامی سازمان ملل‌متحد، عراق را آغازگر جنگ معرفی کرده و از خواسته ایران برای دریافت غرامت‌جنگی پشتیبانی کرد. خسارات وارده به ایران در طول جنگ ۸ ساله ۹۷‌میلیارد دلار برآورد شد. جنگ ايران و عراق بر حسب مقياس انهدام و پيامد اثرات اقتصادي آن، به‌عنوان يكي از مخرب‌ترين مناقشات پس از جنگ دوم جهاني دسته‌بندي می‌شود زمانی که جنگ بودجه‌های عظیم دو کشور  را درگیر کرده بود جنگ تحمیلی  باعث شد تا برخی کشورها مانند امارات متحده عربی، کره‌جنوبی و ترکیه خود را پل ارتباطی بین ایران و کشورهای دیگر برای تأمین مایحتاج جنگ قرار داده و از این‌رو، بخشی از مسیر توسعه خود را با آسودگی بیشتری طی کردند و بیشترین و بهترین استفاده ممکن را از این جنگ بردند. در اصل پیامدهای جنگ برای یک کشور پس از اتمام آن بسیار بیشتر از دورانی است که مستقیما در جنگ وارد است؛ دلیل آن هم این است که از نظر روانی در زمانی که یک کشور درحال جنگ است، احساس فشاری که مردم تحمل می‌کنند، با بیان وضع جنگی توجیه می‌شود و مردم آستانه تحمل بالایی در زمینه مشکلات معیشتی و روانی و آموزشی و ... دارند. اما پس از پایان جنگ، فشارهای ناشی از تحمل شرایط بحرانی جنگی و کم شدن آستانه تحمل مردم و بالا رفتن توقع آنها از حاکمیت برای بهبود اوضاع معیشتی با این توجیه که آنها هم بخشی از جامعه‌ای بوده‌اند که درگیر جنگ‌اند و به‌دست آمدن شرایط بهتری از دوران جنگ باعث می‌شود که سیل توقعات و انتظارات اجتماعی از حاکمیت پس از پایان دوران جنگ، فوران کرده و حکومت را در وضع بدتری قرار دهد. این همه درحالی است که بدهی‌های ناشی از جنگ و خرابی‌های پیش‌آمده که تعمیر و بازسازی آنها در بسیاری از موارد همانند راه‌ها، پل‌ها، نیروگاه‌ها، مراکز صنعتی زیربنایی، بنادر و... از طرف حکومت یک امر اجتناب‌ناپذیر است و توجه به این موارد مستلزم چشم‌پوشی از بسیاری دیگر از زمینه‌های فرهنگی، رفاهی و مواردی از این دست است.  امروز 26‌سال از روزهای جنگ تحمیلی گذشته است. ایران در تمام این سال‌ها تلاش کرده تا وضع اقتصادی خود را سامان بخشد اما غرامتی که همان سال‌های پس از جنگ باید از طرف کشور عراق به ما تعلق می‌گرفت، همچنان در پیچ‌وخم‌های خود باقی مانده و ایران دریافتی از این غرامت‌ها نداشته است. در شهریور ۱۳۸۹، کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با تهیه طرحی، دولت را ملزم به پیگیری اخذ غرامت‌های جنگ کرد اما نتیجه‌بخش نبود و با وجود این‌که گرفتن غرامت جزو حقوق اصلی ایران است، تاکنون اقدام ثمربخشی در این زمینه صورت نگرفته است.