گروه اقتصادی شهروند| طلا بهعنوان فلزی استراتژیک، علاوه بر ارزش ذاتیاش ارزش سرمایهگذاری اقتصادی بالایی را در سال اخیر پیدا کرده است؛ چرا که تورمی شدن بازارهای مختلف و سیاستهای آسانگیرانه دولتها این فلز را محبوبتر از همیشه کرد و ارزش آنرا تا مرز 1600 دلار در هر اونس بالا برد. اما اکنون شرایط بهگونهای دیگر رقم خورده و به نظر میرسد روزهای خوبی در انتظار فلز زرد رنگ نیست زیرا بهای آن هر روز کاسته میشود و تحلیلهای متنوعی درباره آن گفته میشود. درحال حاضر بهای قراردادهای آتی طلا شاهد بیشترین سود برای سالجاري و از سوي ديگر دلار نيز دوباره قدرت گرفته است.
پیشبینی اشتباه کارشناسان بازار
پس از آنکه بهای این کالا در بازار نیویورک به پایینترین میزان رسید، بهای طلای تحویل دسامبر با کاهش 30/10 دلار به 60/1216 دلار به ازای هر اونس رسید. بهای نقره تحویل دسامبر نیز 3/67درصد کاسته شده و به 844/17 دلار به ازای هر اونس رسید. این درحالی است که بهای نقره از آگوست 2010 میلادی کمتر از 18 دلار به ازای هر اونس نبود. برخلاف پیشبینیهای اغلب کارشناسان بهای طلا به کمترین میزان طی 5سال گذشته رسید. این امر پس از آن اتفاق افتاد که فدرال رزرو چشمانداز خود برای نرخ سود را افزایش داد و به این ترتیب دلار ارزش یافت و جذابیت کالاها کاسته شد؛ شاخص بلومبرگ برای 22 کالا 3/1درصد کاسته شده و به 4562/120 رسید که کمترین میزان از جولای 2009 تاکنون است. دلیل این امر چیزی نیست جز قدرت گرفتن دلار و کاهش تنشهای منطقهای. هیچیک از کارشناسان تصور نمیکردند روند بهبود اقتصادی اروپا و آمریکا سرعت بگیرد و فدرال رزرو تصمیم بگیرد نرخ سود خود را افزایش ندهد. اکنون چندی است که دلار قدرت گرفته و سیاستگذاران اقتصادی اعلام کردهاند نرخ سود را برای مدت زمان نامعلومی پایین نگه میدارند اما درنهایت پیشبینیهای جمعی آنها نشان داد هر زمان تصمیم به افزایش نرخ سود بگیرند، این مدت زمان کوتاهتر از پیشبینی قبلیشان در ماه ژوئن خواهد بود. با وجود قدرت گرفتن دلار، اکنون طلا به سختی میتواند ارزش خود را حفظ کند. از سوی دیگر کاهش بهای نفت و افزایش بهای سهام در آمریکا به این روند دامن میزنند. تحلیلگرانی که تا چندی پیش معتقد بودند بازار طلا همچنان تا یکی دوسال آتی پر رونق بماند، اکنون میگویند برخی سرمایهگذاران از سرمایهگذاری در فلزات گرانبها به بورس مهاجرت کردهاند.
صعود یا سقوط
در همین زمینه دیوید میلزاستید یکی از کارشناسان روزنامه گلوباندمیل در حوزه طلا سفری به دنفر کرد تا در انجمن طلا شرکت کند. این یکی از کنفرانسهای مهم سرمایهگذاری برای بورس معادن است. موضوع انجمن «تجدید نمونههای اوجگیری قیمت طلا» بود.
او مینویسد: ممکن است من اشتباه کنم و در حق مارتین مرونبلید اقتصاددان ارشد موسسه دانیکپیتالمارکت بیانصافی کرده باشم. او سخنرانی خوبی انجام داد. اما باز هم هنگام ترک کنفرانس همان احساس قبل از شرکت در آن را داشتم. خوشاقبالی قیمت طلا که تا حدود زیادی به جهان و به آمریکا بستگی داشت، از بین رفته است. در تعجبم. اگر طلا به 1900 دلار به ازای هر اونس رسید، در جهان چه اتفاقی باید بیفتد تا طلا بتواند رکورد 5سال قبل خود را بشکند؟ درحقیقت مورنبلید و کارشناسان دیگر طلا دلیل خوبی دارند که اوضاع در بلندمدت همچنان متزلزل خواهد بود. بخشی از بحران بدهی جهانی آن است نسبت بدهی به تولید ناخالص ملی کشورهای توسعهیافته به 100درصد رسیده است. برای معکوس کردن این روند کشورها به ترکیبی از کاهش کسری بودجه و رشد تولید ناخالص ملی نیاز دارند. پاسخ احتمالی سیاستهای آسانگیرانه در کشورهای پرتورم، کاهش ارزش وجه رایج و اجبار شهروندان به نگه داشتن سرمایههای خود در داخل به صورت سهام دولتی است. تمام این موارد به سود طلا است اما باید روند بهبود اقتصادی کنترل شود.
طلا و نفت دو دوست قدیمی
در این میان نمیتوان رابطه بهای نفت و طلا را انکار کرد. در بازارهای مالی طلا معمولا کالا دستهبندی میشود. بهای بالاتر نفت به بهای افزوده طلا منجر میشود. ایده اصلی رابطه مستقیم طلا و نفت آن است که افزایش بهای نفت به افزایش بهای بنزین منجر میشود. اگر بنزین گران شود، حملونقل کالاها گرانتر خواهد بود و و درنتیجه بهایشان افزایش خواهد یافت یا به عبارت دیگر قیمتشان متورم میشود. از سوی دیگر فلزات گرانبها همراه افزایش تورم، اوج میگیرند. در این اواخر نیز نفت روزهای خوبی را تجربه نکرد. به دلیل وجود بحرانهای منطقهای در عراق و حمله داعش به چاههای نفت عراق بهای این کالا افزایش یافت اما پس از آن آمریکا اعلام کرد ذخایر انبوهی دارد و به دلیل موقعیت آبوهوایی چین نیز نفت کمتری خرید. در کنار این موارد افزایش تولید نفت از سوی لیبی و از سرگرفتن تولیدات در عراق به کاهش بیسابقه بهای نفت منجر شد و بالاخره بهای طلای سیاه دورقمی شد و به 95 دلار رسید. اما این پایان ماجرا نیست. کشورهای اوپک با مشاهده این روند تصمیم گرفتهاند تولیدات خود را 500هزار بشکه بکاهند تا به این ترتیب بازار بیش از حد اشباع را کنترل کنند. در چنین حالتی بود که حتی نفت هم نتوانست به طلا کمک کند و در کنار قدرت گرفتن دلار، فلز زرد رنگ روزبهروز ضعیفتر شد.
افزایش تقاضا در شرق و خاورمیانه
با این وجود هنوز هم کارشناسان و تحلیلگران رویترز پیشبینی میکنند از 2015 میلادی دوباره طلا روند صعود خود را از سر خواهد گرفت البته بسیار کند و به تدریج. با توجه به نوسان قیمت طلا در نیمه نخست 2014، کارشناسان رویترز معتقدند سفارش خرید از سوی کشورهای خاورمیانه با بهای 1200 تا 1250 دلار به ازای هر اونس انجام خواهد شد و روند اوجگیری از بازارهای خاورمیانه، شرق و جنوب شرقی شروع خواهد شد. بهبود رشد اقتصادی اروپا در پیشبینی بلندمدت قیمت طلا تأثیرگذار بوده است زیرا فقط در این حالت است که سرمایهگذاران روی فشارهای تورمی تمرکز میکنند که «تزریق مبالغ کلان نقدینگی به سیستم مالی» از سوی بانکهای مرکزی نامیده میشود. بانک مرکزی اروپا نیز تصمیم دارد دور جدیدی از وامهای بانکی ارزان را شروع کند. رویتزر در گزارش خود مینویسد: توجه کارشناسیشده سرمایهگذاران به این فلز در سالجاری بسیار کمرنگ بوده است. علاوه برآن به دلیل ناآرامی سیاسی و خشونت نظامی در خاورمیانه از تقاضای طلا در خاورمیانه کاسته شده است. از سوی دیگر بانکهای مرکزی در اقتصادهای نوظهور همچنان از سیاست قدرتمند خرید طلا استفاده میکنند و پیشبینی میشود بازده استخراج طلای جهانی بعد از 2014 اوج بگیرد و درکنار افزایش تورم سبب شود تقاضا برای این کالا افزوده شود و حتی در 2015 این بازار با کمبود ذخایر روبهرو شود. بنابراین قبل از آنکه بهای طلا دوباره اوج بگیرد در 2015 به کمترین میزان خود خواهد رسید.
کشتیآرای درباره بازار طلای ایران اعلام کرد؛
فصل رونق طلا در راه است
در بازار داخل بهای طلا از روزهای اوج خود فاصله گرفته است. هرچند بهای آن کاسته شده اما هنوز هم بیم افزایش تورم و بالطبع آن افزایش قیمت طلا وجود دارد. چندی پیش نیز محمد کشتیآرای رئیس اتحادیه طلا و جواهر درخصوص شرایط کنونی بازار طلا در داخل کشور گفت بازار طلا و سکه در داخل کشور هنوز به رونق خاص خود نرسیده اما در شهریورماه نسبت به مردادماه تفاوت بازار طلا و سکه کاملا محسوس است و کمی دادوستدها بهتر شده است. او پیشبینی کرد: قیمت طلا بیشتر به سمت ثبات تمایل دارد و به نظر میرسد در ماههای آینده یعنی فصل پاییز با تحولات نفتی در جهان تغییرات خاصی روی قیمت طلا اتفاق خواهد افتاد. کشتیآرای درباره روند قیمت جهانی طلا گفت: تا پایان شهریورماه یعنی اواسط سپتامبر قیمت جهانی طلا در همین محدوده نوسان خواهد داشت و از طرفی با توجه به اینکه آمارهای اقتصادی دنیا و شاخصهای اقتصادی بینالمللی شرایط بهتری دارد و چنانچه بحران سیاسی در جهان اتفاق نیفتد بهای اونس طلا به سمت ثبات پیش خواهد رفت. در حال حاضر بهای طلا برای هر گرم 93360 تومان در داخل ایران است.