شهروند| یک انجمن جدید به جای انجمن صنفی روزنامه‌نگاران. یک‌سال از روزی که «حسن روحانی»، رئیس دولت یازدهم بعد از پیروزی‌اش در انتخابات ریاست‌جمهوری در اولین نشست خبری‌اش با خبرنگاران قول داد انجمن صنفی روزنامه‌نگاران بازگشایی می‌شود، می‌گذرد. حالا اما یک نفر اظهارنظری کرده که نشان می‌دهد دولت تصمیمش را درباره این انجمن گرفته؛ حسام‌الدین آشنا، مشاور فرهنگی رئیس‌جمهوری از احتمال بازگشایی انجمن صنفی روزنامه‌نگاران، البته با نامی جدید خبر داده: «ممکن است بازگشایی انجمن صنفی روزنامه‌نگاران با این اسم رخ ندهد، اما این‌که جامعه روزنامه‌نگاران حق دارد که یک تشکل صنفی قدرتمند داشته باشد، توسط این دولت به‌رسمیت شناخته شده است.»
مشاور فرهنگی رئیس‌جمهوری ایران البته دراین‌باره توضیحی نداده که چرا نام این انجمن باید تغییر کند و آیا این تغییر تنها محدود به نام آن می‌ماند یا اساسنامه آن هم دستخوش تغییر خواهد شد. به‌گفته حسام‌الدین آشنا، «معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این موضوع را در اولویت کاری خود قرار داده است که از تشکیل نظام صنفی مطبوعاتی کشور حمایت کند.»
مشاور فرهنگی رئیس‌جمهوری که در حاشیه جلسه بررسی سند ساماندهی و توسعه سینمای کشور سخن می‌گفت، در پاسخ به این پرسش که آیا قرار است تعاملی بین دستگاه‌ها در حوزه برخورد با مطبوعات و بسته شدن روزنامه‌ها صورت گیرد؟ گفت: «این، بحث دومی است که بررسی می‌شود که همان، اصلاح و بازنگری قانون مطبوعات کشور است. این موضوع نیز در اولویت معاونت مطبوعاتی است که قانون نظام صنفی و قانون جامع رسانه‌ها را با هم در دستورکار قرار دهیم.»
آشنا در پاسخ به این‌که چه زمانی این مسائل به سرانجام می‌رسند، گفت: «فکر می‌کنم وزارت ارشاد مقدمات این کار را فراهم کرده است و ما امید بسیار جدی داریم که این کار در نیمه نخست امسال، یعنی تا پایان شهریور، در وزارت ارشاد تمام شود اما برای ورود به مراحل تصویب بالاتر از وزارت ارشاد، متاسفانه نمی‌توانیم زمانی را مشخص کنیم، چون مجلس این موضوع را پیگیری می‌کند.»
انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران، در مرداد سال 88 بسته شد و ساختمان آن هم به دستور سعید مرتضوی دادستان وقت تهران پلمب شد. بازگشایی انجمن صنفی روزنامه‌نگاران، انجمنی که تا سال آخر فعالیتش، چهار‌هزار عضو داشت، یک‌سالی می‌شود که محل بحث قرار گرفته؛ بهمن سال گذشته بود که 772 نفر از روزنامه‌نگاران برای بازگشایی «انجمن صنفی روزنامه‌نگاران» به رئیس‌جمهوری نامه نوشتند و از او خواستند تا به مهم‌ترین وعده صنفی که به فعالان رسانه‌ای کشور داده، عمل کند و دستور دهد بازگشایی انجمن صنفی روزنامه‌نگاران تسریع شود. از آن زمان تابه‌حال، «علی جنتی»، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، چند بار درباره این موضوع صحبت کرده؛ مانند این اظهارنظر که اسفند سال گذشته و بعد از نامه روزنامه‌نگاران به حسن روحانی، از زبان او منتشر شد: «در گذشته شکایتی از سوی وزارت اطلاعات از انجمن صنفی روزنامه‌نگاران صورت گرفته بود که براساس آن دادستانی این انجمن را پلمب کرده بود. براساس تفاهم وزارت اطلاعات، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی قرار شد وزارت اطلاعات شکایت خود را از این انجمن پس بگیرد که این کار را انجام داده است.» در آن زمان جنتی گفت که «بخشی از مشکل این انجمن مربوط به بخش رسانه‌ای آن است که در اختیار وزارت ارشاد است؛ بخش دیگری هم مربوط به وزارت کار است که آنها هم مشکل خاصی ندارند.» حالا و این‌طور که به نظر می‌رسد، معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد تصمیم گرفته مشکل مربوط به بخش رسانه‌ای انجمن صنفی روزنامه‌نگاران را با جایگزینی یک انجمن دیگر با آن حل کند. این ماجرا اما سر دراز دارد. غیر از وزیر ارشاد، در ماه‌های گذشته کسانی که درباره لزوم بازگشایی انجمن صنفی روزنامه‌نگاران حرف زده‌اند، کم نیستند. یک ماه پیش این فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران بود که در نامه‌ای به «حسن روحانی»، رئیس‌جمهوری خواستار باز کردن دفتر انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران شد. چند روز بعد «ماشاالله شمس‌الواعظین»، رئیس انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران از «علی جنتی»، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خواست تا برای بازگشایی این انجمن «قدم آخر را بردارد».
هیأت‌مدیره انجمن صنفی روزنامه‌نگاران هم به تازگی در نامه‌ای به حسن روحانی، با انتقاد از «کوتاهی» وزارت کار در اقدام حقوقی و قانونی برای بازگشایی این انجمن، از او خواسته‌اند که برای آغاز به کار مجدد انجمن، مستقیما دخالت کند. «محمدرضا صادق»، مشاور رسانه‌ای حسن روحانی هم یکی از کسانی است که اخیرا دراین‌باره صحبت کرده؛ او گفته «علی ربیعی»، وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی درحال رایزنی برای بازگشایی انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران است.
حالا اما این‌طور که به نظر می‌رسد، دولت تصمیمش را دراین‌باره گرفته و خبری از بازگشایی انجمن قبلی روزنامه‌نگاران نیست.
«بـــدرالســادات مفــیدی»، عـضــو هیأت‌مـدیـره انجمن صنفی روزنامه‌نگاران دراین‌باره به «شهروند» می‌گوید: «می‌توان گفت که جای تأسف دارد که در آستانه یک‌سالگی دوره کاری دولت یازدهم به‌رغم وعده‌ای که برای بازگشایی انجمن صنفی، بلافاصله بعد از پیروزی در انتخابات از زبان آقای روحانی اعلام شد ما شاهد چنین برخوردهایی از سوی مسئولان دولتی هستیم. جای تأسف بیشتر دارد که این اتفاقات در سایه آقای جنتی که بعد از روی کارآمدنشان در وزارت ارشاد، یک نوع خوشبینی در جامعه روزنامه‌نگاری کشور ایجاد شد، رخ می‌دهد؛ چرا که رفتارهای او نشان از روحیه و رفتار مداراجویانه و منعطفی بود ولی حالا ما شاهدیم که بعد از یک‌سال دولت در این حوزه تغییر رویه داده است. حتی ما این نوع برخورد را از سوی مسئولان قوه قضائیه هم سراغ نداریم؛ چند وقت پیش بود که آقای اژه‌ای، سخنگوی قوه قضائیه انگشت روی ترکیب هیأت‌مدیره انجمن صنفی روزنامه‌نگاران گذاشتند و هیچ‌گاه نگفتند اساسا این انجمن نباید باشد حالا اما می‌بینیم که دولت می‌خواهد انجمن را از ریشه بزند و یک انجمن دیگر جای آن تشکیل دهد.» او ادامه می‌دهد: «مبنای اصلی فعالیت یک تشکل صنفی کارگری بر روابط بین کارگر و کارفرما یا بین روزنامه‌نگار و مدیرمسئول و مطالبات حقوقی و صنفی روزنامه‌نگاران است؛ بنابراین قاعده‌اش این است که این اتفاق در وزارت کار پیگیری می‌شود نه معاونت مطبوعاتی. موضوع دیگر این است که اگر به فرض انجمن جدیدی هم از سوی معاونت مطبوعاتی برای روزنامه‌نگاران شکل بگیرد، مانند انجمن‌هایی که در سال‌های گذشته در این حوزه تشکیل شده، با استقبال روزنامه‌نگاران مواجه نخواهد بود چون ما می‌دانیم که شکل‌گیری نهادهای نوپا در ایران چقدر زمان می‌برد و با چه مشکلاتی روبه‌رو می‌شود. بنابراین این درست نیست که به راحتی تجربه‌هایی که انجمن صنفی با 4هزار عضو داشته، کنار بگذارند.» مفیدی می‌گوید از ابتدای شروع کار وزارت ارشاد دولت جديد روزنامه‌نگاران شاهد چنین برخوردهایی بوده‌اند: «تمامی فعالیت‌ها متمرکز شد بر بسته‌تر کردن فضای رسانه‌ای در خود بدنه وزارت ارشاد، یعنی موضعی خلاف موضع‌گیری مسئولان وقت معاونت در دولت اصلاحات که سعی بر بازتر کردن و غیردولتی کردن روزنامه‌نگاری داشت. به‌رغم وعده‌ها و برنامه‌های آقای روحانی، ما خلافش را در معاونت مطبوعاتی شاهد بوده‌ایم که می‌خواهند سیطره دولت را در اهالی مطبوعات گسترش دهند و تحت این سیطره به فعالیت خودشان ادامه دهند. این درحالی است که جوهره کار روزنامه‌نگاری به دنبال اطلاع‌رسانی آزاد، شفاف و نقد سازنده دولت‌هاست و برای همین لازم است برای پیشرفت همین دولت‌ها فضای آزاد و باز برای مطبوعات فراهم باشد تا به راحتی نقد کنند اما وقتی روزنامه‌نگاران کاملا زیر بلیت دولت می‌روند به اساس فلسفه روزنامه‌نگاری هم ضربه می‌زند.»
«ماشاءالله شمس‌الواعظین»، رئیس انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران هم دراین‌باره به «ایسنا» گفته امیدوار است انجمن بعد از ماه مبارک رمضان، اقدامات عملی را برای برگزاری مجمع عمومی و انتخاب اعضای هیأت‌مدیره انجمن آغاز کند: «از مسئولان امر، به‌ویژه وزیران تعاون، کار و رفاه اجتماعی، و فرهنگ و ارشاد اسلامی تقاضا داریم، هرچه زودتر برای فراهم کردن شرایط لازم برای برگزاری مجمع عمومی و انتخاب اعضای هیأت‌مدیره، همکاری لازم را با انجمن به‌عمل آورند.» او گفته «تنها پیامد مطرح شدن بحث‌هایی مانند «تغییر نام انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران» این است که کسانی که با بازگشایی این انجمن بنا بر دلایل غیرصنفی مخالف‌اند، به اظهاراتی از این قبیل تکیه خواهند کرد.» این روزنامه‌نگار ادامه داده است: «انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران، مطابق قانون اساسی و قوانین موضوعه کشور تشکیل شده و هیأت موسس آن، همه از خدمتگزاران این کشور بوده‌اند. دفتر این انجمن درپی رویدادهای سال 1388 تحت عنوان «اقدامات احترازی» موقتا پلمب شد. اکنون و با گذشت پنج‌سال از آن ماجرا، رئیس‌جمهوری دستور موکد درباره بازگشایی انجمن داده است. همچنین کمیته‌ای شامل نمایندگان سه وزارتخانه، درباره بازگشایی انجمن صنفی روزنامه‌نگاران به توافق رسیده‌اند. در همین چارچوب نیز وزارت اطلاعات شکایت خود را از این انجمن پس گرفت.»
رئیس انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران گفته است: «اکنون انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران می‌خواهد برای برگزاری مجمع عادی و فوق‌العاده خود و انتخاب اعضای هیأت‌مدیره جدید اقدام کند. در این راستا، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی باید نماینده ناظر خود را به این مجمع اعزام کند تا هرچه زودتر این موضوع حل شود و هیأت‌مدیره جدید، دوره تازه فعالیت خود را آغاز کند. البته اگر ناظری هم از سوی وزارت کار حضور نداشته باشد، انجمن صنفی می‌تواند مجمع عمومی خود را برگزار کند.»