شهروند| مصطفی کمال پورتراب صبح دیروز چهارشنبه، دوم تیرماه در 92سالگی بر اثر ایست قلبی درگذشت. او از اعضای هیأت موسس و نایب‌رئیس شورایعالی خانه موسیقی ایران بود و در پی درگذشتش چهره‌های مختلف موسیقی در پیام‌هایی تأسف خود را از درگذشت این شخصیت بزرگ موسیقی ایران ابراز کردند. همچنین موسسه هنرمندان پیشکسوت اعلام کرد که سیدعباس عظیمی، مدیرعامل این موسسه، پس از اطلاع از درگذشت استاد پورتراب در گفت‌وگویی با دکتر علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، به‌عنوان نماینده ویژه او، همراه چند نفر از مدیران موسسه هنرمندان پیشکسوت در خانه این هنرمند حضور یافت و پیام تسلیت وزیر ارشاد را به بازماندگان ابلاغ و مقدمات اولیه انتقال پیکر ایشان را با مشارکت خانه موسیقی فراهم کرد.
بیوگرافی و تحصیلات
مصطفی کمال پورتراب مقدمات موسیقی را به شکل شنیداری از همان کودکی با ذوق و قریحه‌ای که داشت آموخت. پدر پورتراب از افسران نظامی شوروی بود که بعد از انقلاب اکتبر سال ۱۹۱۷ به ایران آمده و ازدواج کرده بود. ماجرای فلوتی که پدر به مصطفی داد و او را ناخودآگاه به سمت موسیقی برد، خاطره‌ای است که خود پورتراب همیشه از آن یاد می‌کرد. در هر حال او مقدمات موسیقی را به شکل شنیداری و از طریق همان نواختن‌های کودکی آموخت و در سال 1318 وارد دوره 6ساله متوسطه هنرستان عالی موسیقی شد. پورتراب تا سال 1324 یعنی زمان اخذ مدرک دیپلم از این هنرستان، سازهای متنوعی آموخته بود؛ نظیر ویولن، تار و فاگوت. او همچنین تئوری موسیقی ایرانی را نزد روح‌الله خالقی آموخت و در فراگیری آواز گروهی از آموزش‌های روبیک گریگوریان و در سرایش از آموزش‌های فریدون فرزانه و پاتما گریان استفاده کرد. پس از آن، به دلیل این‌که امکان تحصیل در دوره عالی آهنگسازی در هنرستان وجود نداشت، به‌طور خصوصی نزد پرویز محمود به فراگیری آهنگسازی پرداخت. او بعدا همین رشته را در هنرستان نیز ادامه داد و در سال ۱۳۳۹ فارغ‌التحصیل شد. او بعدها در سال ۱۳۴۶ دوره‌ای تکمیلی نیز در فرانسه گذراند.
پورتراب در مقام استاد
پورتراب از ۱۳۲۴ تدریس موسیقی را آغاز کرد. او در سال ۱۳۴۰ سرپرستی یکی از ارکسترهای وزارت فرهنگ و هنر ایران را به عهده گرفت. همچنین در فاصله ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۲ مدیر هنرستان موسیقی ایران شد. پورتراب همچنین در زمینه ترجمه آثاری چون «کن‍ترپوان به‌زبان ساده» نوشته اچ. سی. ال. است‍اک، «تج‍زیه و تح‍لی‍ل موسیقی برای جوانان» نوشته ل‍ئ‍ونارد برنس‍تاین، «هارمونی بر روی شستی‌های پیانو» نوشته کارل پدرن، «تک‍الی‍ف و حل مسائل تئوری موسیقی و تع‍لی‍م خط و خوشن‍ویس‍ی» نوشته اتوره پوتس‍ولی، «آموزش کن‍تر پوان مدال (مق‍امی)» نوشته مارسل دوپر، «هارمونی کلاسی‍ک» نوشته سی. اچ. کی‍تس‍ون، «موسیقی مدرن» نوشته موریس لورو، «موتس‍ارت» نوشته یان مک لی‍ن، «زندگی پراضطراب چایک‍وفس‍کی» نوشته هربرت ولس‍توک، «هانون» نوشته شارل لویی، «هارمونی مدرن (توضی‍ح و کاربرد آن)» نوشته ایگ‍لف‍یل‍د هال و «هماهنگی علمی و عملی» نوشته هانری سارلی را منتشر کرد. روحش شاد و یادش گرامی باد.