مینو میرزایی| «اجازه ندهید اشغالگران افطار شما را تدارک ببینند». این جمله در آخرین پوستری که مربوط به کمپین تحریم است و در سرتاسر کرانه باختری فعالیت خود را آغاز کرده، به چشم میخورد. این کمپین برای نخستینبار اغلب جنبشهای محلی اعتراضی فلسطینی را زیر چتر «گروه بینالمللی تحریم و عدم سرمایهگذاری» گرد هم آورده و هدف آن تشویق فلسطینیان به تحریم تولیدات اسراییلی، بهویژه مواد غذایی، در طول ماه رمضان و بعد از آن است. بزرگترین کارخانجات مواد غذایی اسراییلی از جمله «جافورا»، «نووا»، «اشتراووس» و «اوسم» هدف این کمپین هستند. سربازی اسراییلی با یونیفورم سبز رنگ که در حال عرضه یک سینی از مواد غذایی تولید اسراییل است، نماد این کمپین محسوب میشود؛ تولیداتی که در طول ماه مبارک رمضان توسط فلسطینیها خریداری میشود. به گزارش الجزیره، حازم ابوهلال، یکی از اعضای کمیته محلی تحریم و عدم سرمایهگذاری به خبرگزاری الجزیره گفت: «ما برای بالا بردن آگاهی درباره تأثیر منفی تولیدات اسراییلی بر بازار محلی، کار میکنیم. سعی میکنیم ارتباط بین این تولیدات و نقض ملموس حقوق فلسطینیان توسط اسراییل را نشان دهیم و این کار را با به نمایش درآوردن سرباز اسراییلی در متن پوستر انجام دادهایم.»
«گروه تحریم و عدم سرمایهگذاری» در سال 2005 پایهریزی شده و یک جنبش جهانی به رهبری فلسطین است که فراخوانی برای تحریم اقتصادی، دانشگاهی و فرهنگی اسراییل محسوب میشود تا بتواند همزمان با همراستا کردن فلسطین با قوانین بینالمللی، حقوق فلسطینیان را به آنان اعطا كند. ابوهلال میگوید یکی از عواملی که این کمپین را از مبردهای تبلیغاتی پیشین جدا میکند، استفاده از ترکیب «رمضان مبارک» است، چراکه باور دارد واژه عبری به کار رفته در پوستر برای بسیاری از فلسطینیان برانگیزاننده محسوب میشود.
فعالان، این کمپین را در شهرهای اصلی فلسطین مانند رامالله، بیتاللحم و نابلس آغاز كردهاند. آنها همزمان با نصب پوسترها در مقابل دفاتر مرکزی فروش و توزیع کالاهای اسراییلی در خیابانها و اماکن مختلف با مردم به گفتوگو پرداخته و آنها را در مورد توجه برچسب روی تولیدات غذایی مختلف، حساس میکنند. فعالان این کمپین با تأکید بر جلوگیری از تقویت منابع مالی اشغالگران، امیدوارند که فلسطینیان را از خرید کالاهای اسراییلی منع کنند.
فرید تامالله یکی از اعضای جنبش «حمایت از تحریم اشغالگری» در رامالله، معتقد است که آگاهی از تحریم، کمکم در میان فلسطینیان رو به افزایش است. او میگوید: «بهطورکلی کمپین محلی تحریم بسته به شرایط و موقعیت زمینهای باعث تشدید توجه مردم و عقبنشینی آنان از خرید محصولات اسراییلی میشود؛ مثلا در طول آخرین حمله در غزه در سال 2014 کمپین تحریم در اوج خود بود اما پس از پایان جنگ فروکش کرد.» بهرغم این باور که کمپین مشترک گروههای مختلف با هم گام مهمی به سوی چشمانداز سیاسی فلسطین به شمار میآید، اما ابوهلال معتقد است که هیچ اجماع قطعی درباره موضوع تحریم خرید کالاهای اسراییلی در جامعه فلسطین وجود ندارد. او دلایل پشت پرده فقدان اجماع بر سر نیاز به تحریم اسراییل را اینگونه توضیح میدهد: «ما با یک دولت اشغالگر مقابله میکنیم؛ درحالیکه دولت فلسطین ضعیف است و نمیتواند کنترل چیزی را در این سرزمین به دست گیرد.» اقتصاد در مناطق اشغالی فلسطین بهطور گستردهای با اقتصاد اسراییل گره خورده و وابسته به آن است و این همان موردی است که در مفاد پروتکل پاریس در سال 1994 آمده و به امضای اسراییل و سازمان آزادیبخش فلسطین رسیده است.
آیا «گروه تحریم و عدمسرمایهگذاری» یک تهدید برای اسراییل به شمار میآید؟
شرایط توافقنامه در کنار سایر عوامل، پایهگذاری کارخانجات را برای فلسطینیان دشوار كرده است و آنها نمیتوانند با تولیدات اسراییلی رقابت کنند. همچنین با اعمال محدودیتهای اسراییل بر تمام حرکتها و دسترسی به کالاها در سرزمینهای اشغالی، رشد اقتصادی بخش خصوصی فلسطین بهطور قابل توجهی محدود شده است. همزمان با اینکه اسراییل به ساختن دیوار حائل و غصب کرانه باختری برای ساخت بناهای غیرقانونی ادامه میدهد؛ این ناحیه به مناطق تحت محاصرهای تبدیل شده که توسط ایستگاههای بازرسی احاطه شدهاند و نقل و انتقال کالاها و مواد خام از منطقهای به منطقه دیگر بسیار دشوار شده است.
متعاقبا اقتصاد فلسطین تغییر شکل یافته و در قالب مجموعهای از بازارهای کوچک محلی خلاصه شده که نمیتوانند با انحصارطلبی اسراییل در تولید کالاهایی مانند لبنیات رقابت کنند. نکته مهم این است که اسراییل بهطور مستقیم دستاندرکار ویرانی و نابودی کارخانجات تولیدی فلسطینی است. تسلط شرکت اسراییلی «نووا» بر بازار در غزه با هدفگیری کارخانه فلسطینی «دالول» توسط اسراییل و تخریب آن ارتباط دارد. نتیجه این قبیل عملیات این است که کارخانجات اسراییلی میتوانند به هزینه سرزمین، اقتصاد و معاش فلسطین رشد کنند و شکوفا شوند. به منظور همراهی با این کمپین، فعالان این حوزه، مستنداتی را به شبکههای اجتماعی ارسال کرده و ارتباط مستقیم بین تولیدات و ادامه تجاوز اسراییل به حقوق فلسطینیان را برجسته كردهاند. نظر یکی از کاربران در شبکههای اجتماعی چنین است: «آیا میدانستید که «جافورا» کارخانهای که آب میوه و آب معدنی «عین جدی» را تولید میکند، با کارخانه «تاووری» همکاری اقتصادی مشترک دارد و این دو کارخانه به حمایت خود از باندهای صهیونیستی در روز نکبت افتخار میکنند؟» در نظر دیگری این امر مطرح شده: «آیا میدانستید که» نووا «شیر و سایر فرآوردههای لبنی را در طی جنگ در غزه در سال 2014 به رایگان در میان نیروهای اشغالگر توزیع میکرد و به عملیات ارتش در مقابل مردم ما میبالید؟»
بر اساس اعلام «گروه تحریم و عدمسرمایهگذاری»، فلسطینیانی که در مناطق اشغالی زندگی میکنند، سالانه 6/3میلیارد دلار از مواد غذایی اسراییل را مصرف میکنند. در حالیکه 6/4میلیون دلار از این مقدار تنها از طریق خرید تولیدات لبنی«نووا» حاصل میشود. این گروه میگوید که برپایی چنین کمپینهایی امید را در میان مردم زنده و به آنان یادآوری میکند که تحریم، شکل مجاز مقاومت است. در اوایل ماه گذشته اسراییل، «عمر برقوثی» یکی از بنیانگذاران «گروه تحریم و عدمسرمایهگذاری» را ممنوعالخروج کرد؛ اقدامی که به منزله حمله به آزادی بیان و حقوق بشر فعالان این گروه است. تامالله میگوید: «تحریم کردن محصولات اسراییلی تأثیر مستقیمی بر سیاست اسراییل دارد؛ برای مثال ماه گذشته تشکیلات خودگردان فلسطین در پاسخ به محدود کردن تولیدات لبنی فلسطینی در بیتالمقدس، تصمیم گرفت که از ورود محصولات لبنی اسراییلی به کرانه باختری جلوگیری کند. با این تصمیم، اسراییل بلافاصله از تصمیم خود عقبنشینی کرد. من مصرانه از همه ملت آزاده دنیا میخواهم که از طریق تحریم به اسراییل فشار بیاورند. این کار یکی از روشهای مجاز مقاومت در برابر سیاستهای استعماری و نژادپرستانه اسراییل است.»