|  سودابه جراره |

بشر امروز به دلیل رشد سریع تکنولوژی و علم، تبدیل به یک موجود حاکم بر جهان شده که تغییر شکل دنیای امروز را می‌توان ناشی از فعالیت‌های انسان مدرن از دهه‌های پیش دانست که خودش نیز دچار تغییر و تحولی عظیم در نگرش و نوع مصرف شده است، مثلا فرض کنید درحال قدم‌زدن در خیابان نزدیک محل زندگی‌تان هستید. در گوشه و کنار شهرتان مظاهر دنیای صنعتی یا نشانه‌های دنیای دیجیتال به وضوح قابل مشاهده است، گویی مانند دیوار بلندی انسان را در برگرفته و به شدت بر زندگی او تأثیرگذار است، به‌خصوص از دیدگاه مصرف‌گرایی، انسان به مثابه یک ماشینی است که برای زنده ماندن نیاز به مصرف دارد که این افزایش مصرف‌گرایی ریشه در تولید گسترده محصولات صنعتی دارد. در نتیجه این افزایش در میزان تولید و افزایش جمعیت جهان باعث فشار بی‌سابقه‌ای روی زمین شده است. درواقع این جمعیت 7میلیاردی به‌طور مساوی در کل دنیا توزیع نشده است. احتیاج به غذا و مواد اولیه زندگی نظیر سوخت و پوشاک دارد. حال با توجه به این رشد عظیم جمعیت و مقدار محدود منابع طبیعی و زمین‌های حاصلخیز در بخش‌های متفاوت دنیا آینده‌ای به‌جز قحطی نمی‌توان متصور بود. به‌عنوان مثال از لحاظ کشاورزی قاره آفریقا دارای خاک تکامل‌یافته است که حاصلخیزی آن از دیگر نقاط دنیا کمتر است. در نتیجه این قاره علاوه بر تولید داخلی به شدت نیاز به واردات محصولات غذایی از کشورهای توسعه‌یافته دارد و این موقعیت منجر به فشار بیش از حد بر مقدار زمین‌های محدود شده است. دانشمندان و کشاورزان در این شرایط سعی کردند با توجه به دستاوردهای علم بیوتکنولوژی یا اصلاح ژنتیکی گیاهان، سطح عملکرد محصولات کشاورزی را افزایش دهند و البته یکی دیگر از راه‌حل‌های مقابله با کمبود مواد غذایی در دنیا افزایش مقدار سطح زمین‌های تحت کشت است که با توجه به محدود بودن خاک‌های بارور مانور زیادی نمی‌توان داشت. حال تصور کنید زمینی دارید که می‌خواهید عملکرد آن را افزایش دهید تا محصول بیشتری درو کنید؛ یکی از این روش‌ها، استفاده از کودهای شیمیایی است که تولید صنعتی آن سود اقتصادی هنگفتی را در بر دارد. متاسفانه با توجه به خطرات زیست‌محیطی که کودها دارند (آلودگی خاک و آب با مواد سمی حاصل از حل شدن آن یا افزایش ورود گازهای متصاعدشده از کودها به اتمسفر و آلودگی هوا و تأثیر آن بر سلامت انسان)، هنوز این مواد در مقدار وسیعی توسط کشورهای درحال توسعه نظیر ایران مصرف می‌شود درحالی‌که کشاورزی مدرن بر لزوم استفاده از کودهای آلی(کود حیوانی و کودهای سبز) تأکید می‌کند. هنوز بخش وسیعی از آلودگی رودخانه‌ها ریشه در کودهای شیمیایی و سایر مواد مضر شیمیایی استفاده‌شده در صنعت کشاورزی دارد. یکی از بهترین راه‌ها در جایگزینی کودهای شیمیایی استفاده از ورمی-کمپوست است. كمپوست كرمي، عبارت است از كود آلي ( Vermicompost ) ورمي كمپوست بيولوژيكي كه در اثر عبور مداوم و آرام مواد آلي درحال پوسيدگي از دستگاه گوارش گونه‌اي از كرم‌هاي خاكي و دفع اين مواد از بدن كرم حاصل مي‌شود.  اين مواد هنگام عبور از بدن كرم آغشته به مخاط دستگاه گوارش (موكوس)، ويتامين‌ها و آنزيم‌ها شده كه در نهايت به‌عنوان يك كود آلي غني شده و بسيار مفيد براي ساختمان و بهبود عناصر غذايي خاك توليد و مورد مصرف واقع مي‌شود. بنابراين ورمي كمپوست عبارت خواهد بود از فضولات کرم به همراه درصدي از مواد آلي و غذايي بستر و لاشه كرم‌ها. مزایای استفاده از ورمی-کمپوست به جای کودهای شیمیایی شامل موارد زیر است. 1- حاوی میکروارگانیسم‌های هوازی مفید مانند ازتو باکترها 2- بالا بودن میزان عناصر اصلی غذایی در مقایسه با سایر کودهای آلی 3- دارای عناصر میکرو مانند آهن، روی، مس، منگنز و عناصر ماکرو، پتاسیم و ازت 4- قابلیت بالای نگهداری آب و مواد غذایی. حال با توجه به مزایای بسیاری که کودهای آلی یا ورمی-کمپوست دارند امید است که کشاورزان سرزمین ما بیشتر به این امر توجه کنند تا در آینده با افزایش مقدار محصول در واحد سطح زیر کشت هم سود اقتصادی برای خودشان فراهم کنند و هم محیط شاد و سبزی را برای نسل بعد به جا بگذارند.