شهروند| سیزدهمین سالگرد بزرگداشت قربانیان حمله تروریستی 11 سپتامبر، پس از دقایقی سکوت به احترام قربانیان این فاجعه با سخنان رئیسجمهوری آمریکا آغاز شد. 13سال است که این مراسم از سوی دولت آمریکا برگزار میشود و میتوان ادعا کرد که یکی از پراهمیتترین مناسبتهای تقویم دولت آمریکاست. مرگ هزاران نفر از شهروندان آمریکایی در برخورد هواپیماها به مرکز تجارت جهانی در شهر نیویورک نقطه عطف سیاستهای خارجی آمریکا در دهه گذشته به شمار میرود که به دنبال آن ماجراجویی آمریکا در خاورمیانه آغاز شد. اما سیزدهمین سالگرد این حادثه برای دولت فعلی آمریکا اهمیت چندانی داشت چرا که بهترین فرصت باراک اوباما برای پاسخ به منتقدانش بود، آمریکاییهایی که معتقدند احتیاط بیش از حد اوباما و کوتاهی او موجب پیشروی تروریستهای داعش و به خطر افتادن امنیت ملی آمریکا شدهاست.
باراک اوباما، رئیسجمهوری آمریکا در هفته گذشته مجوز حمله هوایی به تروریستهای داعش مستقر در خاک سوریه را صادر کرد و عهد کرد که شبهنظامیان این گروه را «هر کجا که باشند» نابود خواهد کرد. باراک اوباما در نطق روز چهارشنبه خود با مردم آمریکا از گسترش حملات آمریکا در عراق خبر داد و احتمال اعزام 500 نظامی دیگر برای کمک به نیروهای امنیتی این کشور را مطرح کرد. اوباما از کنگره آمریکا خواست تا مجوز اجرای برنامهای برای آموزش و تجهیز شورشیان را صادر کند، شورشیانی که درگیر جنگ با داعش و دولت بشار اسد هستند. عربستانسعودی که از متحدان اصلی آمریکا در منطقه به شمار میرود نیز پیشنهاد میزبانی از این دورههای آموزشی را مطرح کردهاست و این اقدام در چهارچوب تلاشهای آمریکا برای ترغیب کشورهای عربی به شرکت در ائتلاف مقابله با داعش صورت گرفت. اوباما درخصوص مشارکت دیگر کشورها گفت «این جنگ تنها برای ما نیست.»
رئیسجمهوری آمریکا در ادامه سخنان خود گفت: «قدرت آمریکاییها تعیینکننده است، با این حال ما نمیتوانیم کاری را که عراقیها باید برای خودشان انجام دهند، انجام دهیم، همچنین نمیتوانیم نقش شرکای عربی را در تأمین امنیت منطقهشان ایفا کنیم.» اوباما در این سخنان بار دیگر احتمال حضور نیروهای زمینی آمریکا در عراق و سوریه را به شدت رد کرد و گفت: مأموریت ما واضح است. ما با استفاده از استراتژی حملات هوایی گسترده و مداوم، داعش را در هم میشکنیم و درنهایت از بین میبریم. او در این نطق که از تلویزیونهای سراسری پخش شد داعش را تهدیدی برای آمریکا توصیف کرد و ادامه داد: اگر کسی آمریکا را تهدید کند، جای امنی نخواهد یافت. رئیسجمهوری آمریکا در سخنان خود گفت: نیروهای آمریکایی اسامه بن لادن و پیشتر سایر رهبران القاعده را در افغانستان و پاکستان کشتهاند. اوباما در ادامه گفت: داعش یک گروه اسلامی نیست. زیرا هیچ مذهبی کشتار افراد بیگناه را روا نمیدارد و در واقع اکثریت قربانیان داعش مسلمانان بودهاند. او تأکید کرد: میتوانم اعلام کنم که آمریکا هدایت یک ائتلاف گسترده برای عقب راندن این تهدید تروریستی را بر عهده خواهد گرفت. ابتدا یک عملیات نظاممند از حملات هوایی علیه این تروریستها انجام خواهیم داد. آمریکا حمایت از نیروهایی را که در نبرد با این تروریستها میجنگند، افزایش خواهد داد.
اوباما در سخنان خود در تلاش بود تا به مخاطبان بقبولاند که این اعلام جنگی تمام عیار از سوی آمریکا نخواهد بود و اقدامی مشابه عملیاتهای نظامی آمریکا در یمن و سومالی است. در واقع اوباما میکوشد تا راه خود را از جرج بوش، رئیسجمهوری پیشین آمریکا جدا کند و چهارچوبی تازه برای جنگ با تروریست ترسیم کند که موجب تضعیف قدرت آمریکا و همچنین ایجاد خلأ قدرت در دیگر کشورها نشود.
واکنش احزاب آمریکا
سخنان رئیسجمهوری آمریکا با واکنشهای گوناگونی مواجه شد، جمهوریخواهان که از منتقدان اصلی دولت به شمار میروند از افزایش اقدامات اوباما علیه داعش حمایت کردند، هرچند که برخی دیگر از مهرههای کلیدی واشنگتن اهداف اصلی استراتژی اوباما را مورد سؤال قرار دادند. هرچند که رهبر جمهوریخواه مجلس آمریکا در روز پنجشنبه حمایت خود از مبارزات اوباما علیه داعش را اعلام کرد، برخی دیگر از اعضای این حزب درخصوص اینکه آیا این طرح به اندازه کافی قدرتمند است ابراز تردید کردند. مارک روبیو، سناتور جمهوریخواه و یکی از نامزدهای احتمالی ریاستجمهوری آمریکا در سال 2016 میگوید: «اوباما نگفت که ما هر اقدامی را که برای شکست آنان لازم باشد انجام میدهیم. اگر شورشیان سوری، بهرغم همه کمکهای ما قادر به ایستادگی در برابر آنها نباشند چه میشود؟» هری رید، سناتور دموکراتی که از مهمترین متحدان اوباما به شمار میرود سخنرانی اوباما را تکاندهنده خواند و گفت: «حالا نوبت آن رسیده که کنگره و مردم آمریکا پشت سر اوباما و استراتژی قاطع او حرکت کنند.»
حمایت کشورهای عرب از ائتلاف
رویارویی با داعش
رخداد مهم دیگر روز پنجشنبه توافق آمریکا و متحدان عرب درخصوص «عملیات نظامی هماهنگ» علیه تروریستهای داعش بود که گامی در جهت جلب نظر دولتهای منطقه در حمایت از اوباما بود. پس از مذاکراتی که در «جده»، پایتخت تابستانی عربستانسعودی صورت گرفت جانکری، وزیر امور خارجه آمریکا موفق شد حمایت 10 کشور عربی را به دست آورد. کشورهای مصر، عراق، اردن، لبنان به همراه 6 کشور حاشیه خلیجفارس ازجمله قطر و عربستان برای تشکیل ائتلافی علیه داعش به توافق رسیدند.