شماره ۳۷۸ | ۱۳۹۳ شنبه ۲۲ شهريور
صفحه را ببند
استراتژی زایشی
محمود اشرفی

در تندباد تغییرات، پیوسته بر ژرفنا و گستره چرخه فزاینده دانش افزوده می‌شود. این پدیده نوید فرداهای روشن‌تری را می‌دهد.  اما در این بامداد درخشان دشواری‌های بسیاری نیز وجود دارد.  تغییرات و دگرگونی‌های پرشتاب بارزترین ویژگی دوران کنونی است. به‌طوری‌ که مدیران و برنامه‌ریزان در بستری روشن، اما نامطمئن گام برمی‌دارند.  همه‌چیز با شتاب درحال دگرگونی است و همپای آن برنامه‌ریزی‌ها در بسیاری موارد با پدیده‌های پیش‌بینی‌ نشده‌ای روبه‌رو می‌شوند. هرچند انعطاف‌پذیری در سرشت برنامه‌ریزی استراتژیک وجود دارد اما نگرش استراتژیک و آینده‌نگری‌های آن نباید محدود به زمانی خاص باشد.  باید افق آینده‌پژوهان وسیع‌تر و بر دامنه آن افزوده شود.  هرچند در این افق بسیاری از پدیده‌های آینده به چشم نمی‌آید اما باید بر این باور باشیم که در گذر از مسیر پیش‌رو با تغییرات همه‌جانبه‌ای روبه‌رو خواهیم بود.  در این‌جا موضوع مهم انعطاف‌پذیرتر بودن استراتژی کارساز خواهد بود.  مفهومی نوین به ذهن می‌آید که می‌توان آن را «مدیریت عدم‌قطعیت» نامید، مدیریتی که در تکاپوی کسب توانایی برای رویارویی با تغییرات بزرگ و کوچک فرا راه است.  «مدیریت عدم‌قطعیت» باید پروژه‌هایی را در راستای اهداف استراتژی به‌گونه‌ای طراحی کند که در مسیر تغییر از خود قابلیت سازگاری نشان دهند.  این پروژه‌ها در یک ارتباط ارگانیک و منعطف امکان افزایش کارایی یا در صورت لزوم توقف کامل را دارند.  یک مجموعه استراتژیک که در بر گیرنده چندین پروژه بوده، پدیده پویایی را تشکیل می‌دهد که در مواجهه با تغییرات ویژگی «خلق استراتژیک» را دارد. «خلق استراتژیک» به عبارتی استحاله استراتژی اولیه بوده و در مسیری که در آن تندباد تغییرات می‌وزد، گاهی بر رشد یک بخش و زمانی بر توقف و ایستایی بخش دیگر تأکید می‌کند. زایش و خلق استراتژیک برآمده از ویژگی انعطاف‌پذیری نگرش استراتژیک بوده و در مجموعه «مدیریت عدم‌قطعیت» جای می‌گیرد. «مدیریت عدم‌قطعیت» سازوکارها را در رویارویی با تغییرات شتابان چنان منعطف می‌سازد که ویژگی زایش و خلق استراتژیک در گذر زمان هدف‌های جدیدی را به ما نشان می‌دهد.  هدف‌هایی که در نقطه آغازین برنامه‌ریزی استراتژیک آنها را در افق آرمانی ندیده‌ایم.  افق نامحدود است، بنابراین نمی‌توان یک استراتژی را با قطعیت در زمانی محدود در امتداد افق ترسیم و تدوین کرد.  علاوه بر این در افق نامحدود تغییرات بزرگ و کوچکی فرا راه برنامه‌هاست.  بنابراین قایل شدن محدودیت زمانی 10 ساله و 20 ‌ساله و...  برای استراتژی با توجه به نامحدود بودن افق کلی پیش‌رو و از همه مهم‌تر تغییرات شتابان و ناپیدای فرا راه با واقعیات سازگار نیست زیرا نتایج دور از انتظار ما را در آینده شگفت‌زده خواهد کرد.  به باور نگارنده «استراتژی زایشی» مبتنی بر «مدیریت عدم‌قطعیت» با برخورداری تام از ویژگی انعطاف‌پذیری در افقی نامحدود و مسیری پرتغییر به‌طور پیوسته با پالایش و بهبود مستمر، هدف‌های دور و نزدیک را تأمین می‌کند.  

 


تعداد بازدید :  200