شهروند| هشتمین کنگره بینالمللی دانش اعتیاد بهعنوان بزرگترین کنگره علمی منطقه مدیترانه شرقی در حوزه اعتیاد دیروز در مرکز همایشهای رازی دانشگاه علوم پزشکی ایران آغاز به کار کرد.
آیین افتتاحیه این کنگره با حضور مسئولان سازمانهای مختلف ازجمله وزارت بهداشت، سازمان بهزیستی، ستاد مبارزه با موادمخدر و پلیس و همچنین میهمانان خارجی از کشورهایی مانند ایتالیا و ژاپن برگزار شد.
«علیرضا جزینی»، قائممقام دبیرکل ستاد مبارزه با موادمخدر اعلام کرد: طبق آمار سازمان ملل متحد تجارت اعتیاد در جهان بالغ بر 435میلیارد دلار بوده که 3میلیارد دلار آن مربوط به ایران است.
او روز چهارشنبه در کنگره بینالمللی دانش اعتیاد افزود: طبق گزارش سال 2014 سازمان ملل متحد، 242میلیون نفر در جهان یک بار مصرف موادمخدر را تجربه کردهاند، 210هزار نفر بر اثر اعتیاد جان خود را از دست دادهاند و 10هزار نفر در حوزه قاچاق مواد اعتیادآور کار میکنند.
او با اشاره به اینکه مواد مخدر در کنار فقر، رشد جمعیت، مشکلات زیستمحیطی و تهدیدات هستهای قرار دارد، اظهار کرد: اصلیترین آسیب اعتیاد در کشور هماکنون روانگردانها هستند بهطوریکه مصرف آنها از 3درصد در سال 86 به 26درصد رسیده و بعد از تریاک بالاترین ماده اعتیادآور مصرفی در کشور است.
جزینی افزود: سهلالوصول بودن ساخت این ماده صنعتی و شایعاتی درباره بیخطر بودن این مواد مشکلاتی را برای مبارزه با آن به وجود آورده است. بیش از یکمیلیون ماده محرک صنعتی با نامهای عجیب ساخته شده و با توجه به اینکه گفته میشود این مواد عوارضی ندارد افزایش دانش و آگاهی در این زمینه بسیار مهم است.
قائممقام دبیرکل ستاد مبارزه با موادمخدر یادآور شد: هرچند به دنبال ترک دادن معتادان هستیم اما در خوشبینانهترین حالت فقط 20درصد آنان بهبود پیدا میکنند. در علمسنجیهای بین سال 87 تا 91 فقط 8/3درصد تحقیقات در حوزه اجتماعی بوده و متاسفانه این حوزه در تحقیقات مغفول مانده است. ستاد مبارزه با موادمخدر دارای 342 فعالیت تعریف شده اعم از پیشگیری و درمان اعتیاد است.
او، انجام 86 مورد پژوهش، حمایت از 266 پایاننامه، انتشار 28 شماره فصلنامه، تصویب 202 عنوان تحقیقاتی اعتیاد و انعقاد تفاهمنامه با 20 دانشگاه برای پیشگیری و درمان اعتیاد را ازجمله اقدامات ستاد مبارزه با موادمخدر نام برد.
او با بیان اینکه به بانک اطلاعاتی منسجمی در زمینه اعتیاد نیازمندیم یادآور شد: باید تعداد متخصصان اعتیاد افزایش یابد.
هشدار افزایش
رشد دو برابری زنان معتاد نسبت به مردان
در این نشست همچنین «شهیندخت مولاوردی» معاون رئیسجمهوری در امور زنان و خانواده در سخنانی صریح گفت: نرخ رشد اعتیاد در زنان بیشتر از مردان و حتی دو برابر شده است.
او با تأکید بر اینکه 10درصد معتادان را زنان تشکیل میدهند درحالیکه این رقم در سال 85 پنجدرصد بوده است، اظهار کرد: بالا رفتن نرخ اعتیاد در زنان یک واقعیت تلخ است و نمیتوانیم استراتژی انکار و بیاعتنایی را در این زمینه پیش بگیریم. اعتیاد زنان بنا به ملاحظات اجتماعی، دستاندرکاران مربوطه را از رویارویی مستقیم منع میکند.
مولاوردی با اشاره به اینکه تا وقتی که مواجهه مستقیم با اعتیاد زنان صورت نگیرد نمیتوان به نتایج موفقی در این زمینه دست یافت، گفت: 70درصد زنان معتاد به واسطه اعتیاد همسران خود معتاد شده و به خاطر فشار، تهدید، ترس یا همدردی همسران خود اقدام به توزیع یا مصرف مواد مخدر میکنند.
مولاوردی با اشاره به اینکه 60درصد جرایم زنان زندانی ارتباط مستقیم با مواد مخدر دارد، ادامه داد: زنان جزو نخستین قربانیان آسیب و انحرافات اجتماعی بهویژه اعتیاد هستند.
معاون رئیسجمهوری گفت: بدون در نظر گرفتن شرایط خانوادگی معتاد نمیتوان به حل مشکل اعتیاد زنان پرداخت و در سیاستگذاریهای کلان حتما باید نگرش جنسیتی مدنظر باشد زیرا موضوع پنهانی بودن اعتیاد در زنان در مقایسه با مردان به باورهای جامعه بازمیگردد.
او افزود: رویکرد جامعه به مردان معتاد از جرمانگارانه به بیمارانگارانه تبدیل شده اما این اصلاح نگرش در زنان اتفاق نیفتاده است.
به گفته معاون رئیسجمهوری، یکی از موانع درمان اعتیاد زنان، برچسبهای اجتماعی به آنان است و این مسأله باید حل شود تا زنان جسارت مراجعه به مراکز درمانی را پیدا کنند زیرا اثرگذاری اعتیاد زنان در جامعه دهها برابر بیشتر از مردان
معتاد است.
مولاوردی تصریح کرد: اعتیاد زنان از مناطق فقیر و حاشیهنشین به مناطق عامتر مانند باشگاههای ورزشی و سالنهای آرایشی کشیده شده است. در اعتیاد دختران نوجوان و دانشگاهی با الگوی خاص سوء مصرف مواد بهویژه مصرف قرص محرک
روبهرو هستیم.
معاون رئیسجمهوری با بیان اینکه 55درصد طلاقها ریشه در اعتیاد دارد، گفت: اعتیاد مرد یکی از اصلیترین دلایل جدایی زنان است. همچنین آسیبهایی مانند کودکآزاری، خشونت خانوادگی و قتل به واسطه اعتیاد برای خانواده ایجاد میشود.
او حمایت از بانک اطلاعات زنان معتاد بهبود یافته در شش استان پر اعتیاد کشور را از اقدامات معاونت زنان و خانواده ریاستجمهوری عنوان کرد و افزود: این معاونت با همکاری وزارت تعاون در این استانها درصدد کاهش عوامل خطر مانند استرس و مشکلات مالی زنان معتاد است.
اعتیاد سالم را جایگزین اعتیاد مضر کنیم
دکتر «محمدرضا زریندست»، دبیر علمی کنگره بینالمللی دانش اعتیاد نیز در این مراسم گفت: شاید اگر افراد در اعتیاد خود، مواد یا رفتارهای سالمتر را انتخاب کنند، بتوان جای اعتیاد به مواد مضر را گرفت.
او اظهار کرد: موبایل، اینترنت، ورزش و مطالعه همه وابستگی میآورند و اگر جلوی اعتیادهای ساده را بگیریم، فرد سراغ وابستگیهای دارویی میرود، بنابراین چرا وسایل سادهتری در اختیار افراد برای وابستگی قرار ندهیم تا آنان معتاد نشوند؟ محیط و خانواده با گرفتن پاداش از افراد بهعنوان عاملهایی عمل میکنند که میتوانند افراد را به اعتیاد دارویی برسانند، پس نباید جلوی پاداشهای طبیعی افراد را گرفت.
دبیر علمی کنگره بینالمللی دانش اعتیاد گفت: گاهی حتی افراد را در اعتیاد مقصر نمیدانیم، زیرا ژنتیک در اعتیاد و حتی درمان آن نقش دارد و امیدوارم روزی از طریق «ژنتراپی» معتادان را درمان کنیم. زریندست افزود: بیماریهای روحی و روانی مهمترین عاملی است که میتوانند افراد را به اعتیاد برسانند، بنابراین در درمان نباید فقط دنبال درمان وابستگی جسمی باشیم بلکه باید به وابستگی روانی نیز توجه کنیم. او یادآور شد: مصرف مواد هر روز در جامعه بیشتر میشود و مخلوط کردن این مواد با هم و ساختن مواد جدید، کار درمان اعتیاد را
مشکلتر میکند.
سرعت شیوع اعتیاد در زنان
بالا اما پنهان است
همچنین «زهرا بنیانیان» رئیس کمیته زنان و خانوادههای آسیبپذیر دیروز در پنل تخصصی زنان و اعتیاد که در حاشیه هشتمین کنگره بینالمللی اعتیاد برگزار شد، گفت: سرعت شیوع اعتیاد در زنان نگرانکننده اما پنهان است. از اینرو باید بر استفاده از ظرفیتهای علمی و مطالعاتی در جهت مصون نگهداشتن زنان و کودکان در مبارزه با اعتیاد اقدام لازم صورت گیرد.
بنیانیان اعتیاد زنان در روستاها را به مراتب کمتر از شهرها عنوان کرد و گفت: در طرح شیوعشناسی سال 90 تعداد زنان معتاد شهرها 7/9درصد و روستاها 41/5درصد بوده است هرچند باید گفت هر اندازه شهرها کوچک میشوند اعتیاد زنان نیز به همان میزان پنهان میشود.
او خاطرنشان کرد: سازمانهای مردمنهاد فعال در امر پیشگیری، درمان و کاهش تقاضا باید به صورت جدی در امر مبارزه با موادمخدر ورود و تلاش کرده تا در جهت کاهش آسیبهای ناشی از پدیده اعتیاد به موادمخدر در سطح جامعه خصوصا خانوادهها و زنان گامی مثبت و موثری برداشته شود.
بنیانیان با بیان اینکه در سال 93 در هر استان کشور یک پژوهش درباره اعتیاد زنان صورت گرفته از انعقاد تفاهمنامه چهارجانبه با موضوع افزایش و گسترش حمایت اجتماعی از زنان معتاد در فرآیند ترک و زنان بهبود یافته از اعتیاد خبر داد و گفت: ستاد مبارزه با موادمخدر، معاونت امور زنان و خانواده، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی طرفین این تفاهمنامه هستند.
بنیانیان ادامه داد: ایجاد بانک اطلاعاتی از زنان بهبود یافته از اعتیاد، طرح مدل مطلوب حمایت اجتماعی از زنان بهبود یافته و برگزاری کارگاه آموزشی با موضوع حمایت اجتماعی برای سمنهای (سازمانهای مردمنهاد) فعال از طرحهای مورد اشاره در ذیل تفاهمنامه یاد شده است.
هشتمین کنگره بینالمللی دانش اعتیاد صبح چهارشنبه در مرکز همایشهای رازی دانشگاه علوم پزشکی ایران آغاز شد و 21شهریورماه پایان مییابد. درمان اعتیاد، بازتوانی اعتیاد، روشهای تشخیصی، اعتیاد در گروههای خاص، اعتیاد به مواد مختلف و جنبههای ژنتیکی و بیولوژیک اعتیاد، ازجمله محورهای این کنگره به شمار میرود.