دكتر پرويز فتاحي عضو هيأت علمي موسسه مطالعات و پژوهش‌هاي بازرگاني
گسترش تجارت جهانی با رشد انفجارآمیز تولید و تجارت کالاهای جعلی و تقلبی همراه بوده است. گرچه تشخیص دقیق میزان تجارت کالاهای تقلبی و جعلی ناممکن است اما حجم تولید این کالاها در سطح جهان بالغ بر 77/1تریلیون دلار در سال 2015 برآورد شده است. جعل و تقلب، امنیت عمومی را به خطر می‌اندازد، کسب‌وکار مشروع را تضعیف می‌کند و به ضرر منافع ملی است. در ذيل نمونه‌هايي از اين موارد آورده شده است:
اتحادیه تجارت نرم‌افزار برآورد کرده که در‌سال 2007، 38درصد نرم‌افزارهای نصب‌شده روی رایانه‌های شخصی غیرقانونی بوده و زیانی درحدود 48میلیارد دلار برای شرکت‌های سازنده داشته‌اند.
در نوامبر 2012، دولت کره‌جنوبی 2 رآکتور اتمی را پس از کشف بیش از 7600 قطعه از 8 تامين‌کننده داراي گواهي کیفیت جعلي، تعطيل کرد. دو رآکتور حدود 5درصد تامين برق ملي کره‌جنوبی را برعهده داشتند. اين تعليق به‌طور قابل توجهي منجر به کاهش میزان انرژی در ماه‌های سرد سال در كره‌جنوبي شد كه در ماه ژانویه و فوریه به اوج خود رسيد.
سازمان بهداشت جهانی، محصولات پزشکی تقلبي را به‌عنوان یک خطر فوق‌العاده براي سلامت عمومی مي‌داند.
كشورهای عضو G20 مرگ سالانه به دلیل مصرف کالاهای تقلبي را بالغ بر 3000نفر تخمين زده است.
كسب‌وکارهاي مشروع باید با جعل رقابت كنند، درحالی که صاحبان نام تجاری و حقوق مالکیت معنوی (IPR) با ريسك‌هاي مالي و تجاري معناداري مواجه هستند.
کشورهای عضو G20، 77.5ميليارد دلار درآمدهای مالیاتی را به دليل جعل و تقلب از دست مي‌دهند، ضمن اين‌كه هزينه اضافی بالغ بر 25ميليارد دلار را نيز به دليل افزایش هزینه جرم و جنایت متحمل مي‌شوند. برآورد مي‌شود كه نتيجه اين تخلف‌ها 2.5ميليون موقعيت شغلي نيز از دست رفته است.
نمای عمومی از محصولات تقلبی تا حد زیادی با ابهام همراه است. اغلب آن را به‌عنوان یک جرم كه قربانی ندارد، مي‌بينند که البته دور از حقیقت است. این عدم برخورد جدي با تهدید تقلب درواقع موجب تشویق و پشتیبانی از رشد مداوم آن مي‌شود. 3 تهدید بزرگ درخصوص تقلب وجود دارد:
ایمنی مصرف‌کننده از طریق موادغذایی، دارو، تجهیزات پزشکی، اسباب‌بازی، لوازم الکترونیکی مصرفی، الکل، تنباکو، قطعات خودروی تقلبي و غیره به خطر مي‌افتد.
تهديدهاي اقتصادی روي دولت و تجارت‌ها به علت کاهش بازار کسب‌وکار مشروع و کاهش درآمد برای دولت (مالیات بر ارزش افزوده، عوارض و مالیات‌های دیگر) اثر مي‌گذارد، به‌علاوه اين‌كه هزینه بازرسي و بررسي‌ها افزایش مي‌يابد.
امنیت ملی به دليل قطعات الکترونیکی تقلبی در تجهیزات نظامی و دفاعی به خطر مي‌افتد.
گسترش جهانی‌شدن تجارت با این واقعیت همراه است که در بسیاری از کشورها مجازات برای تجارت کالاهای تقلبی کم بوده یا اصلا وجود ندارد. اين مسأله منجر به رشد فعالیت‌های تقلبی جهانی كه در بسیاری از موارد توسط گروه‌های تبهکار و گروه‌های تروریستی انجام مي‌شود، است. اين اختلال توسعه اقتصادی، اقتصاد بازار، تجارت بین‌المللی و سرمایه‌گذاری آزاد را تضعیف می‌کند. هیچ کسب‌وکار مشروع و هیچ کشوری از تقلب و دزدی آثار ايمن نيست و هیچ کسب‌وکار، بخش تجاري یا کشوري به تنهايي نمي‌تواند با آن مبارزه کند.
با وجود پيچيدگي مسأله جعل و تقلب، راه‌حل‌هاي جهاني براي برخورد با آن ارايه شده است. كامل‌ترين راه‌حل توسط سازمان استاندارد جهاني و از طريق GS1 ارايه شده است. درحالت ايده‌آل GS1 به دنبال نقشي کلیدی در توسعه و بکارگیری استانداردهای جهانی، خدمات و راه‌حل‌ها برای مبارزه با جعل و تقلب است. سیستم شناسایی جهانی GS1 قابليت شناسایی جهاني منحصربهفرد برای محصولات، دارایی‌ها (اشيا)، مکان‌ها و همچنین استانداردهايی برای ضبط و به اشتراک‌گذاری داده‌ها و رويت‌پذيري و قابلیت ردیابی بین شرکای زنجیره تأمین و سایر ذینفعان کلیدی را دارد. این سطح بنیادین استانداردهای شناسایی برای حمایت از راه‌حل‌های تامين امنيت زنجیره تأمین و فراهم کردن ابزارهاي موثر براي شناسایی و تصدیق هویت یک شيء و اطمینان از اين‌كه تقلب قبل از آنكه باعث آسیب رساندن به مصرف کننده، کسب‌وکار یا منافع ملی شود، تشخيص داده شود، ايده‌آل است.
چارچوب رويت‌پذيريGS1 درترکیب با سایر استانداردهای فرآیند، مانند استاندارد قابلیت ردیابی GS1 و استانداردهای پیام‌رسانی کسب‌وکار برای بازخواني محصولات به ابزار بسیار قدرتمند برای فعال‌کردن زنجیره تأمین امن و مطمئن تبديل شده است. اين چارچوب زيرساخت قوي براي زنجیره تأمین امن و مطمئن مهيا مي‌سازد. استانداردهای GS1 نقش حیاتی در ایجاد اعتماد و شفافیت داشته و پيوندي مهم بين شرکای کسب‌وکار در سراسر جهان، از تامین‌کننده موادخام تا مصرف‌کننده را ايجاد مي‌کند. با اتخاذ استانداردهای GS1 به‌عنوان پایه و اساس فرآیندهای کسب‌وکار و ایجاد قابلیت همکاری، شرکت‌ها در هر اندازه‌اي می‌توانند با زبان مشترک صحبت کنند و از اهرم قدرت اطلاعات برای کسب‌وکار خود بهره‌مند شوند. صنایع گوناگون قادر هستند به راحتی استانداردهای GS1 را مستقر کرده و از بهترين تجربيات جهان استفاده کنند. استانداردهای جهانی GS1 برای شناسایی محصولات، مکان و ارتباط داده‌ها، پایه و اساسي براي پروتکل‌های ضدجعل یک شرکت و استراتژی حفاظت از نام تجاری او خواهد بود. به‌طور خاص، سیستم شناسایی منحصربهفرد جهانی اقلام GS1 قادر است ابزارها و سیستم‌های تأیید هویت چندگانه را با هم ارتباط دهد.
چارچوب رويت‌پذيري GS1 به سازمان‌ها اجازه می‌دهد كه روي چگونگی استفاده از اطلاعات به جای چگونه به دست آوردن اطلاعات تمركز کنند. این قابليت موجب بهبود همکاری، شفافیت، کارایی، امنیت و رويت‌پذيري در زنجیره تأمین مي‌شود. استاندارد رابط کاربری به نام خدمات اطلاع‌رساني كد الکترونیکی محصولات (EPCIS)، جزيي کلیدی از چارچوب رويت‌پذيري است که موجب به اشتراک‌گذاری اطلاعات در زمان واقعی مي‌شود. اين ابزار پیچیدگی و هزینه‌های یکپارچه‌سازی سیستم‌ها را كاهش داده و موجب تسهیل و بهبود همکاری و رويت‌پذيري شركاي تجاری نيز مي‌شود.
كشور ما نيز همچون كشورهاي ديگر از پديده جعل و تقلب مصون نيست و ضرر مالي، اجتماعي و جاني زيادي را به دليل وجود اين پديده مي‌پردازد. متاسفانه در سال‌هاي گذشته ورود كالاهاي تقلبي به كشور ما هرساله درحال ازدياد بوده و راه‌حل موثري نيز براي مبارزه با آن درنظر گرفته نشده بود، درحالي كه استفاده از راهكارهاي جهاني و استفاده از تجربيات آنها و اتصال به سيستم‌هاي تجاري آنها مي‌تواند راه‌حل موثري دركشور ما براي مبارزه با پديده جعل و تقلب باشد. خوشبختانه در حال‌حاضر مركز شماره‌گذاري كالا و خدمات ايران وابسته به موسسه مطالعات و پژوهش‌هاي بازرگاني به‌عنوان نماينده رسمي و انحصاري GS1 در ايران فعاليت مي‌كند تا بتواند با اتصال به شبكه جهانيGS1 خلأ گذشته درخصوص شناسايي و تأييد هويت كالاها و خدمات داخلي و خارجي را پر كرده و ميزان آسيب‌پذيري‌هاي موجود در اين زمينه را به مرور زمان كاهش دهد كه البته راه بلندي درپيش دارد.