| افشین جم |
برخی معتقدند هنرمند باید ریشه در خاک خودش داشته باشد و زمانی شاملو در جواب کسانی که میپرسیدند چرا جلای وطن نمیکند گفته بود چراغم در این خانه میسوزد.
اگر بخواهیم برای این گفته نقیضی پیدا کنیم میتوان به گروه دستان اشاره کرد؛ اعضای این گروه آهنگساز محور همگی در خارج از ایران زندگی میکنند اما ساختهها و اندیشههای آنها نهتنها دور از موسیقی کلاسیک ایرانی نیست، بلکه کارنامه آنها نشان میدهد که یکی از حرفهایترین، جدیترین و منسجمترین گروههای دو دهه اخیر موسیقی ایرانی هستند.
شاید تبدیل جهان به دهکده ارتباطات در این مهم سهمی بسزا داشته باشد و اعضای این گروه از فرهنگ و هنر ایرانی دور نماندهاند و در جریان اتفاقات هنری و اجتماعی که در ایران رخ میدهد قرار دارند و بهطور مرتب کنسرتهایی بدون خواننده یا با خوانندههای مختلف موسیقی ایرانی در داخل کشور برگزار میکنند.
میتوان گفت دغدغه معیشت مهمترین عامل بر نبود فعالیت متمرکز و دنبالهدار هنری و بهخصوص موسیقی در داخل ایران است که از مهمترین دلایل آن میتوان به نبود قانون حمایت از مولف و مهمتر از آن نبود فرهنگ مردمی حمایت از صاحب اثر اشاره کرد که عموم مردم حاضر نیستند اثر هنرمندان مورد علاقه خود را خریداری کنند و بهراحتی آن را کپی میکنند و به این نکته بدیهی فکر نمیکنند که هنرمند هم نیاز به درآمد برای گذران امور زندگی خود دارد و با خریداری کردن اثر هنرمند مورد علاقه خود در حقیقت از کار او حمایت میکنند تا آفرینش هنری او مداومت داشته باشد.
بهنظر میرسد اعضای گروه دستان نیز به همین دلایل ترجیح دادهاند در خارج از ایران فعالیت کنند که این موانع دستوپاگیر پیش روی موسیقیدانان وجود ندارد و توان و نیروی خود را صرف خلق آثارشان میکنند و از طرفی با خیال آسوده میتوانند روی درآمد ادامهدار حاصل از فروش آثارشان حساب کنند.
از سوی دیگر استقبال از هنر و موسیقی شرقی در غرب و تریبونهای بدون مجوز و آسانی که وجود دارد باعث معرفی و جهانی شدن موسیقی ایرانی میشود که بدون شک اعضای گروه دستان هم این مهم را از نظر دور نداشتهاند. چنانکه آلبوم «شوریده» با خوانندگی «پریسا» در سال 2003 از وزارت فرهنگ فرانسه جایزه دریافت کرد.
حمید متبسم، سعید فرجپوری، حسین بهروزینیا، پژمان حدادی، بهنام سامانی و اعضای قدیمیتر این گروه؛ محمد علی کیانی نژاد، مرتضی اعیان و کیهان کلهر همگی نقشی برابر در گروه چه بهعنوان نوازنده، چه آهنگساز داشتهاند و یکی دیگر از مهمترین دلایل موفقیت و تداوم فعالیت این گروه نیز بدون شک همین ارتباط دوستانه و برابر اعضای گروه است.
امید است روزی موانع پیش روی اهالی هنر و بهخصوص هنر شریف موسیقی برداشته شود و امکانات لازم در اختیار موسیقیدانان قرار گیرد یا حداقل سنگ اندازی در راهشان متوقف شود تا شاهد فعالیت چنین گروههایی در داخل کشور خود باشیم.