سعید خراطها جامعهشناس
کشور ما نیز مانند بسیاری دیگر از کشورهای جهان؛ با بسیاری از مسائل و معضلات اجتماعی روبهرو است که این مسائل هرکدام میتوانند عامل آسیبهایی را فراهم سازند که این آسیبها به صورت طولانی مدت گریبان جامعه را گرفته و میتواند عامل بسیاری از مشکلات را فراهم سازد. در این خصوص اما تحقیقات و بررسیهای بسیاری نیز انجام گرفته است که یکی از این تحقیقات، پژوهشی است تحت عنوان «اولویتشناسی مسائل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی» که در تهران انجام گرفته و پژوهش دیگری تحت عنوان «اولویت شناسی مسائل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مردمشناسی» که به صورت ملی و در سراسر کشور انجام گرفته است. این پژوهشها، با توجه به نظر کارشناسان و نخبگان و همچنین مردم عادی صورت پذیرفته و به همین دلیل نیز میتوان از طریق آنها به آمار و اطلاعات دقیقی از اصلیترین مسائل و مشکلات جامعه ایرانی دست یافت. براساس این سری تحقیقات، مهمترین مسأله و معضلی که درنهایت به یکی از اصلیترین آسیبهای اجتماعی جامعه ما نیز بدل شده، جرایم مواد مخدری است که با قدرت هرچه بیشتر جامعه را تحتتأثیر خود قرار داده است. اما جامعه ما با مشکلات و آسیبهای دیگری نیز دست به گریبان است که میتوان از آنها به صورت کلی تحت عنوان مسائل اقتصادی و معیشتی نام برد. مسائلی که باز هم توانایی بدل شدن به یکی از آسیبهای اجتماعی را دارند و ما شاهد این امر هستیم که مسائل اقتصادی و کمبودهای مالی آسیبهای جبران ناپذیری را بر تارک جامعه ایجاد کرده است. گروه سوم از مسائلی که جامعه ما با آن درگیر است و به آسیبی کتمان ناشدنی بدل شده و از سویی حتی میتوان ریشه دو آسیب بالایی را نیز در آن دید؛ مشکل فساد اداری است که این فسادها شامل رشوه، پارتی بازی، رانت خواری و... میشوند. تمامی این موارد در کنار یکدیگر است که یک جامعه را به سمت ناهنجاری، خشونتطلبی و بیاخلاقی میکشاند و عاملی میشود که خودکشی در جامعه افزایش یابد، چنانچه ما در سالهای اخیر بیش از پیش شاهد این امر بودهایم. این درحالی است که بسیاری دیگر از آسیبهای اجتماعی که بهطور اعجابآوری جامعه را تحتتأثیر خود قرار دادهاند، بسیار کمتر از آنچه باید مورد بررسی بودهاند که از آن جمله میتوان به آسیبهای جنسی پرداخت. آسیبهایی که بهصورت نهفته و خزنده در جامعه وجود دارند، بسیاری از اقشار را در خود درگیر کردهاند اما همواره مجال بررسی و واکاوی درست و اساسی آنها وجود نداشته است و چنانچه این امکان فراهم شد، بدونشک این امکان وجود خواهد داشت که جلوی بخش بزرگی از آسیبهای جامعه گرفته شود. اما درنهایت باید گفت، براساس پژوهشهایی که در ابتدای مطلب از آن نام بردم، میتوان مواد مخدر و اعتیاد را ازجمله آسیبهای اصلی جامعه دانست و این درحالی است که به گمان من ریشه بسیاری از فسادهای جامعه در فساد اداری نهفته است و چنانچه جلوی آن گرفته شود، بسیاری دیگر از فسادها نیز ریشهکن میشوند.