| پژوهش و تدوین: رضا معماریان، رویا فیلی |
آداب سردستي شهروند بودن
بعضي‌ها مي‌پرسند، مگر امكان دارد كه فوت‌وفن شهروندي را با كتاب ياد گرفت؟ پاسخ ما نيز يك نه قاطع به اين موضوع است اما تجربه نشان داده كه كار نيكو كردن از پر كردن است. جامعه ما براي فرهنگي‌شدن و اخلاقمند شدن به رفتار فرهنگي نيازمند به این است كه مطالعه كند. مطالعه را بايد از كودكي شروع كرد. هر خانواده به جاي وقت تلف‌كردن پاي تلويزيون و تماشاي برنامه‌هاي بي‌اعتبار بايستي كتاب‌خواندن و مطالعه را به فرزندان و اعضاي خود بياموزد. با مطرح‌كردن يك معادله خيلي ساده، موضوع نياز به مطالعه را پي مي‌گيريم. فرض كنيد كه به يك بيماري مهلك گرفتار شده‌ايم. آيا براي درمان بيماري هزينه نمي‌كنيم؟ آيا اين در و آن در نمي‌زنيم تا به راهي متناسب براي درمان درد خود برسيم؟ بي‌فرهنگي و كم‌فرهنگي و بد فرهنگي ازجمله بيماري‌هايي است كه مردم جامعه ما از آن در رنج و عذاب هستند.
مي‌شود اين بيماري‌هاي موجود را درمان كرد. عجالتا براي دست‌گرمي بياييم و يك كتاب را ورق بزنيم: صد و چند نکته فرهنگ شهروندی به زبان خیلی‌خیلی ساده شهروندي و جامعه مدني دو مفهومي است كه همواره با يكديگر همراه بوده‌اند. بسياري از انديشمندان، جامعه مدرن را جامعه‌مدني مي‌دانند، چراكه مهم‌ترين ويژگي جامعه‌مدرن، پيوستگي تفكيك‌ناپذير آيين‌شهروندي و مشاركت‌هاي مدني است و در مركز سياسي جغرافيايي به نام شهر اتفاق مي‌افتد. هابرماس جامعه مدني را حوزه‌اي مي‌داند كه در آن تصميم‌گيري‌ها از طريق فرآيندهاي جمعي و مشاركت فعالانه شهروندان در شرايطي آزاد و برابر صورت مي‌گيرد. بنابراين قهرمان اصلي جامعه‌مدني، شهروندي است كه مشاركت ازجمله حقوق‌اساسي وي به‌شمار مي‌رود. کتاب «صد و چند نکته فرهنگ شهروندی به زبان خیلی‌خیلی ساده» به بیان بیش از صد نکته در زمینه‌های مختلف اخلاقی، معرفتی و... همچون: (فرهنگ استفاده از وسایل‌نقلیه عمومی، چگونگی برگزاری انواع تجمعات شهروندی به بهترین شکل ممکن، احترام به حقوق یکدیگر و...) با هدف یادآوری اصول و قواعد شناخته‌شده در جامعه و ارزش‌های انسانی در آن و اهمیت تعهد به آنها در باب زندگی شهروندی پرداخته است. توجه و عمل به چنین نکات ظاهرا ساده و پیش‌پا افتاده‌ای است که می‌تواند محیط زندگی‌مان را به سوی پیشرفت و داشتن جامعه‌ای ایده‌آل همراه با شهروندانی نمونه سوق دهد. استفاده از تصاویر مرتبط با مفاهیم، زبان ساده در بیان مطالب و همین‌طور اندازه کوچک و حجم کم، استفاده از این کتاب را برای شهروندان و علاقه‌مندان به زندگی‌ای سالم و آرام در اجتماع، آسان‌تر کرده است.