راضیه زرگری| به‌نظر می‌رسد بررسی و تحلیل‌های جدید در حوزه سلامت، به بحث‌هایی در مورد ارزش غذایی خوراکی‌های ارگانیک یا آلی در مقابل غذاهای معمولی یا غیر ارگانیک جان‌تازه‌ای بخشیده است؛ تجزیه و تحلیل‌هایی که نشان می‌دهد محصولات ارگانیک و غذاهای متشکل از دانه‌های ارگانیک شامل بیش از 69درصد آنتی‌اکسیدان بیشتر نسبت به غذاهای غیر ارگانیک هستند و 4برابر کمتر احتمال دارد که این موادغذایی حاوی اثرات بد آفت‌کش‌ها باشند و به‌طور قابل‌توجهی در سطح پایین‌تری از توکسید فلز سنگین کادمیوم قرار دارند.
یک تیم بین‌المللی از کارشناسان حوزه سلامت به مدیریت دانشگاه نیوکاسل در انگلستان نتایج مطالعه اخیر را در مجله انگلیسی تغذیه منتشر کردند؛ مطالعه‌ای که در نوع خود بزرگترین تحقیق به حساب می‌آید و با در هم آمیختن داده‌های 343 مطالعه پیرامون تفاوت‌های ترکیبی محصولات ارگانیک با میوه‌ها و سبزیجات و غلات معمولی شکل گرفته است. کارلو لیفرت، استاد کشاورزی بوم‌شناختی در دانشگاه نیوکاسل، می‌گوید شواهد قریب به اتفاق تصدیق‌کننده مزیت محصولات آلی است و نشان می‌دهد انتخاب موادغذایی تولید شده براساس استاندارد آلی (ارگانیک) می‌تواند به افزایش مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها در مواد مغذی مطلوب و کاهش قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین سمی منجر شود. این به منزله اطلاعات مهمی است که به یافته‌های فعلی مصرف‌کنندگان که تا حدودی گیج‌کننده و متناقض بوده است، افزوده می‌شود.
تفاوت‌های ترکیبی
مواد غذایی ارگانیک و غیر ارگانیک
پروفسور لیفرت و همکارانش می‌گویند یافته‌های آنها نشان می‌دهد با تغییر روش به سمت رشد محصولات ارگانیک و غذاهای ساخته شده از آنها، مردم آنتی‌اکسیدان اضافی معادل خوردن بین یک تا دو وعده اضافی میوه و سبزیجات در روز مصرف می‌کنند. آنها همچنین کادمیوم کمتر مصرف می‌کنند؛ کادمیوم یکی از سه‌آلاینده‌های فلزی است و دو آلاینده دیگر سرب و جیوه محسوب می‌شوند. کمیسیون سلامت اروپا حداکثر میزان مجاز آلاینده‌ها در مواد غذایی را تعیین کرده است. در این تحلیل داده‌ها، مشخص شد که سطح کادمیوم در محصولاتی که به صورت ارگانیک رشد کرده‌اند نزدیک به 50درصد کمتر از محصولات رشد یافته به شیوه‌های مرسوم است.
برای محصولی به‌عنوان واجد شرایط آلی (ارگانیک)، پرورش‌دهنده اجازه ندارد برای محافظت از آن از مواد شیمیایی استفاده یا آن را با کودهای حاوی مواد معدنی مثل ترکیبات نیتروژن، کلرید پتاسیم و سوپر فسفات تغذیه کند. به عبارت دیگر برداشت محصولات ارگانیک به منظور کاهش اثرات زیست‌محیطی نیترات و فسفر و برای جلوگیری از آلودگی آفت‌کش‌ها در آب‌های زیرزمینی صورت می‌گیرد.
در عوض، انتظار می‌رود تولیدکنندگان محصول ارگانیک به‌طور منظم از کودهای ارگانیک برای تغذیه محصولات استفاده کنند؛ نیتروژن موجود در خاک را به وسیله چرخش دانه‌های حبوبات غنی کنند و از روش‌های غیرشیمیایی حفاظت از محصول مثل تناوب زراعی، وجین مکانیکی و کنترل آفات بیولوژیک استفاده کنند.
یافته‌های اولیه متناقض دو مطالعه
یافته‌های مطالعه اخیر در مواردی با دو مطالعه‌ای که پیش از این انجام شده است، تناقض نشان داد. مطالعاتی که در سال‌های 2009 و 2012 منتشر شده و هیچ تفاوت قابل توجهی یا مزایای تغذیه‌ای در محصولات ارگانیک بیش از غذاهای تولید شده معمولی تولید پیدا نکرده‌اند. در مطالعه سال
2009 - که توسط آژانس موادغذایی استاندارد انگلستان (FSA) انجام شد - اولین بررسی نظام‌مند موادغذایی آلی در مقابل موادغذایی غیرآلی صورت گرفت. محققان از دانشکده بهداشت و پزشکی لندن به این نتیجه رسیدند که هیچ مدرکی برای توجیه برتری محصولات ارگانیک نسبت به غذاهای تولید شده به روش‌های رایج براساس مزایای تغذیه‌ای وجود ندارد.
مطالعه سال 2012 نیز بررسی مواد ارگانیک در مقابل موادغذایی مرسوم بود که در آن محققان از دانشکده پزشکی دانشگاه استنفورد به این نتیجه رسیدند که جدا از «شواهد ضعیف» از وجود فنول بیشتر در تولیدات ارگانیک، شواهد قابل توجهی مبنی‌بر مزایای تغذیه‌ای در ارتباط با مصرف غذاهای ارگانیک وجود ندارد.
پروفسور لیفرت می‌گوید، تحقیق در مورد موادغذایی ارگانیک در مقابل مواد غیر ارگانیک اغلب از موضوع اصلی خارج شده و مطالعات بیشتری پیش از این بررسی منتشر شده است؛ ما از مجموعه‌ای بسیار بزرگتر و مطالعات با کیفیت بالاتر نسبت به بررسی‌های قبلی این حوزه برخوردار بوده‌ایم. به‌عنوان مثال، بیش از نیمی از موارد مورد مطالعه در تحقیق دانشگاه نیوکاسل دراختیار تیم نبود. پروفسور لیفرت و همکارانش معتقدند که مطالعه استنفورد هم کمتر از نیمی از مقایسه‌های مواد مغذی سلامت را در خود گنجانده بود؛ درحالی‌که مطالعه اخیر دقیق‌تر و با داده‌های مناسب‌تر انجام شده است. دکتر گاوین استوارت در مورد مدارک و شواهد دو مطالعه قبل می‌گوید: به دلیل داده‌های بسیار زیاد در مطالعات قبلی، آنها قادر به استفاده از روش‌های آماری مناسب‌تر برای نتیجه‌گیری قطعی‌تر در مورد تفاوت‌های بین محصولات ارگانیک و معمولی نبودند.
مزایای تغذیه‌ای مواد غذایی ارگانیک
این مطالعه درواقع مزایای تغذیه‌ای موادغذایی ارگانیک را بررسی نمی‌کند؛ بلکه مقایسه‌ای بین خوراکی‌های ارگانیک و غیر ارگانیک انجام می‌دهد که محققان به این نتایج دست پیدا کردند؛ غلظت آنتی‌اکسیدان‌ها مانند پولیفنولیک‌ها در محصولات ارگانیک بین 69-18درصد بالاتر بود؛ محصولات ارگانیک موجود، به‌طور متوسط 48درصد در سطح فلز سنگین کادمیوم سمی پایین‌تر هستند؛ در محصولات ارگانیک غلظت کل نیتروژن 10درصد کمتر، نیترات 30درصد پایین‌تر و نیتریت 87درصد کمتر از محصولات رشد یافته به روش‌های رایج است و نهایتا این‌که پسمانده سموم در مواد رشد یافته رایج 4 برابر بیشتر مواد ارگانیک است.
پروفسور لیفرت می‌گوید درحالی‌که این یافته‌ها نشان می‌دهد بدون‌شک تفاوت‌های ترکیبی بین محصولات آلی و غیرآلی وجود دارد، در شرایط فعلی نیاز ضروری برای مطالعات انسانی کاملا کنترل شده و با دقت بالا وجود دارد تا کمیت تأثیر سلامت از تغییر رویه به سوی استفاده از محصولات ارگانیک را به درستی نشان دهد.
دیدگاه انتقادی ؛ نتایج قانع کننده نیست
در همین حال، این یافته‌ها با واکنش‌های انتقادی برخی از کارشناسان مواجه شده است؛ یکی از منتقدان دکتر آلن دانگوور، کارشناس تغذیه و بهداشت است. او معتقد است بررسی‌های جدید ترکیب داده‌های با کیفیت خوب با داده‌های با کیفیت بد در یک مسیر است که همین مسأله مشکل‌ساز شده و به‌طور قابل توجهی نتایج محققان را ضعیف می‌کند. او همچنین در این واکنش از منظر کارشناسی آورده است که مطالعه جدید اهمیت یافته‌های خود را اغراق‌آمیز عنوان کرده، چرا که هیچ شواهد در خوری برای حمایت از این ایده که مصرف بیشتر آنتی‌اکسیدان‌ها و پلی‌فنول‌ها دارای مزایای مهمی برای سلامت عمومی است وجود ندارد و هیچ شواهد قوی که نشان دهد مصرف بیش از حد آنها در رژیم غذایی انسان خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی - عروقی، سرطان و سایر بیماری‌های مزمن را کاهش می‌دهد وجود ندارد. به‌گفته این کارشناس سلامت همه محصولات طبیعی حاوی طیف متفاوت و گسترده‌ای از ترکیبات هستند؛ در این مطالعه هیچ مدرک قانع‌کننده‌ای در رد یافته‌های قبلی که می‌گوید به‌طورکلی تفاوت قابل‌توجهی در مواد مغذی موجود بین موادغذایی ارگانیک و معمولی وجود ندارد، ارایه نداده است.