1- كاهش استرس (دلهره و نگرانی):
استرس تاثيرات مختلفي بر كاركردهاي جسمي، افزايش فشارخون، كاركرد سيستم عصبي، تفكر، خلق، تمركز و حافظه دارد. مواد شيميايي كه بدن هنگام استرس توليد ميكند باعث اثرات منفي در مغز ميشود، در نتيجه تمركز، يادگيري و عملكرد حافظه را در سنين بالا دچار اشكال ميكند. براي مقابله با استرس ابتدا بايستي منابع ايجادكننده آن را پيدا كرد. براي مثال ماندن در ترافيك در ساعات شلوغ خيابانها ميتواند باعث استرس شود. پس با تنظيم زمان رفتوآمدها يا تغيير مسير ميتوان با آن مقابله كرد. اگر نگهداري اجباري نوهها باعث خستگي و استرس است ميتوان با طرح موضوع در جستوجوي راهحل برآمد. كارهايي مثل قدمزدن، بازيهاي ورزشي و سرگرميهاي مناسب و به كار بردن روشهاي آرامسازي (مديتيشن و يوگا) رفتن چند روزه به تعطيلات ميتواند به كاهش استرس كمك كند.
2- محافظت از مغز و جلوگيري از صدمات آن:
زمينخوردن شايعترين صدمات مغزي در سالمندي است. اين صدمات ميتواند به افت تواناييهاي مغزي منجر شود پس بايد از مغز، اين ارگان با ارزش به نحو مناسبي محافظت كرد. براي جلوگيري از زمين خوردن موانع مسير راه رفتن سالمندان و جاهايي كه احتمال ليز خوردن وجود دارد بايستي اصلاح شود و هميشه در خانه نور كافي وجود داشته باشد. اگر شخص هنگام ايستادن يا راه رفتن احساس عدم تعادل دارد با پزشك معالج صحبت كنيد.
3- روابط اجتماعي را حفظ كنيد:
حمايتي كه از روابط اجتماعي با دوستان، خانواده، بستگان و همكاران ايجاد ميشود به حفظ سلامت رواني كمك ميكند. مطالعات نشان داده است در كساني كه با اعضاي خانواده، خويشاوندان و همچنين گروههاي اجتماعي ارتباط خوبي دارند، علایم آلزايمر ديرتر از كساني كه گوشهگير و كمارتباط هستند، تظاهر ميكند، بنابراين توصيه ميشود سالمندان اين ارتباطات را حفظ كنند. فعاليتهاي داوطلبانه اجتماعي و شركت در گروههاي مختلف براي اين موضوع كمككننده است.
4- ارتباط معنوي:
اگر مسائل معنوي و روحاني به شما احساس خوبي ميدهد، سعي كنيد ارتباط خود را با اين موضوع حفظ كنيد. هرگونه عقايد مذهبي يا معنوي كه داريد، سعي كنيد تقويت كنيد. اينها ممكن است كه به تخفيف افسردگي در سالمندي كمك كنند يا حتي عامل دفاعي در برابر آلزايمر باشند. كساني كه اعتقادات مذهبي و معنوي قوي دارند معمولا به تبع آن احساس حمايت و راحتي بيشتري دارند.
چه كارهايي به حفظ حافظه در دوران سالمندی كمك ميكند؟
در درجه اول از سؤال كردن و گفتن اين كه «موضوعي را فراموش كردهايد» نترسيد و خجالت نكشيد. انتظار نداشته باشيد كه همه چيز را به ياد آوريد.
1- از يادداشت كردن، مشخص كردن كارها روي تقويم و هر چيز ديگري كه به حافظه كمك ميكند، استفاده كنید.
2- تغذیه مناسب براي حفظ قدرت حافظه لازم است. براي اين كار قند، چربي و نمك كمي مصرف كنيد، ولي مصرف ميوه و سبزيهاي تازه را بيشتر كنيد.
3- حفظ توجه موقع يادگيري مطالب جديد باعث بهبود حافظه و يادگيري ميشود، پس در اين موقعيتها سعي كنيد محركهاي اضافي محيط را حذف كرده و روي موضوع متمركز شويد.
4- اختصاص دادن زمان بيشتر براي يادگيري، به خاطر سپردن و به يادآوردن آن را تسهيل ميكند.
5- چيزهايي را كه هميشه از آن استفاده ميكنيد مثل عینک يا كليد را در يك جاي مشخص بگذاريد بهعنوان مثال داخل يك كاسه بزرگ در اتاق نشيمن.
6- هر روز به اخبار راديو يا تلويزيون گوش دهيد. سعي كنيد هر روز يك مطلب جديد ياد بگيريد. كتاب يا روزنامه مطالعه كنيد.
7- در جمع دوستان يا خانواده، خاطرات گذشته را تعريف كنيد. ميتوانيد آلبوم عكسهاي قديمي را براي يادآوري نام افراد و خاطرات گذشته نگاه كنيد.
8- يك دفترچه يادداشت در كنار تلفن بگذاريد. هربار كه كسي تلفن ميزند، اگر پيغامي دارد يا كاري از شما ميخواهد، بلافاصله يادداشت كنيد. اين كار كمك ميكند پيامهاي تلفني را فراموش نكنيد.
علایم خطر:
اين علایم اجزای طبيعي سالمندي نيستند و ممكن است وجود يك بيماري را نشان دهند، پس بهتر است با پزشك يا مشاور مشورت شود.
1- خلق افسرده و غمگين كه بيشتر از دو هفته طول بكشد.
2- افكار تكرارشونده راجع به مرگ، مردن يا خودكشي (افكار خودكشي نيازمند مراجعه فوري به پزشك يا روانپزشك است).
3- از دستدادن علاقه و لذت به چيزها يا افرادي كه قبلا احساس مثبتي ايجاد ميكردهاند.
4- احساس خستگي غيرعادي، بيحالي و احساس بيانرژي بودن.
5- تحريكپذيري و جر و بحث مكرر يا پرخاشگري.
6- از دستدادن يا افزايش اشتها و تغيير وزن بارز.
7- تغيير وضعيت خواب مثل بيخوابي در ابتدا يا انتهاي شب يا خوابيدن بيشتر از حد معمول.
8- احساس بيارزشي يا احساس گناه بيمورد، نااميدي يا احساس بيكسي.