سیدمجید روئین‌تن| تروریسم از ریشه لاتین ترور در زبان انگلیسی گرفته شده است که نوعا به همین صورت در زبان فارسی استفاده می‌شود، در زبان عربی از واژه‌هایی مثل ارهاب، اغتیال، محاربه فصک استفاده می‌شود. تاکنون تعریف جامع و کاملی از تروریسم وجود ندارد و به‌دلیل تنوع عملیات تروریستی خصوصا در دوران معاصر، تعریف‌های گوناگونی از آن به‌چشم می‌‌خورد، اما می‌توان از مجموع این تعاریف عبارت زیر را به‌کار گرفت:
«حمله متمرکز نظامی علیه غیرنظامیان با اهداف سیاسی.»
ریشه‌های تاریخی تروریسم به قرن اول میلادی برمی‌گردد، آن هم زمانی که سفاردی‌های یهودی تندرو علیه حکام دست‌نشانده امپراتوری رم در ارض مقدس، وارد عمل شدند و با ترور، وحشت و کشتن حکام یا مسئولان دست‌نشانده رم، دوره‌ای از ترس و ترور را رقم زدند. در قرن 18 میلادی، بار دیگر ترور و تروریسم وارد فرهنگ لغات در غرب شد. در دوران انقلاب‌کبیر فرانسه«ماکسیمیلیان‌روبسپیر» و شورای انقلاب، گروه‌ها و افراد مختلف را به تیغه گیوتین سپردند و چنان ترس و وحشتی در اروپا به‌وجود آوردند که از آن دوران به عنوان دوره ترور و ترس یاد می‌شود. ترور، وحشت و کشتارهای فجیع در این منطقه تا میانه قرن 19 میلادی ادامه یافت. روبسپیر و یارانش بر این باور بودند که تنها با کشتار و اعدام می‌توان از دست سلطنت‌طلبان و سرمایه‌داران وابسته به آنها خلاص شد. رفته‌رفته آنارشیسم، ناسیونالیسم افراطی و جنبش‌های ضدسلطنت با تروریسم آن هم با اشکال مختلف، همراه و همگام شد. در اواخر قرن 19 میلادی، گروه‌های افراطی، در قالب جنبش‌های ضدسلطنت و سرمایه‌داری، حکومت تزار روسیه را سرنگون و تمامی خاندان تزار را در زیرزمین کاخ سلطنتی به جوخه اعدام سپردند. در این کشتار دسته‌جمعی از کودک شیرخواره تا مردان و زنان مسن، همه‌وهمه به‌دست جوخه اعدام سپرده شدند. در همین دوران و در آن سوی کره زمین، گروه‌های افراطی و نژادپرست رئیس‌جمهوری محبوب آمریکا آبراهام لینکلن را در تئاتر ترور کردند. در قرن بیستم، تروریسم با جنبش‌های آنارشیستی، سوسیالیستی، و فاشیستی همراه شد، جنبش‌هایی که منجر به قدرت رسیدن کمونیست‌ها در روسیه، حزب نازی و هیتلر در آلمان و موسولینی در ایتالیا شد. رفته‌رفته جنبش‌ها و حرکت‌های ضداستعماری و ایدئولوژیک بخش‌های عمده‌ای از جهان‌سوم را دربرگرفت. در اواسط قرن 20، تروریسم، اشکال جدیدتری به‌خود گرفت و گروه‌های سیاسی و جنبش‌های ناسیونالیستی، در تاکتیک‌های خود تغییر قابل‌ملاحظه‌ای به‌وجود آوردند. در این مقاله و با توجه به محدودیت‌ها، نگاهی گذرا به برخی از اقدامات مهم تروریستی دوران معاصر خصوصا بعد از جنگ جهانی‌دوم خواهیم داشت.
* بمب‌گذاری در هواپیمای 747 خطوط هواپیمایی آمریکا Pan-AM (پان،ام) که منجر به کشته‌شدن تمامی سرنشینان و خدمه بر فراز شهر لاکربی، اسکاتلند شد بعدها قذافی مسئولیت آن را به‌عهده گرفت.
* کشتار سیاهپوستان آمریکا توسط گروه‌های تروریستی و نژادپرست «کوکلوکس‌کلان» از اواخر قرن 19 تا اواسط قرن 20میلادی.
* گروه تروریستی بایدر مانهوف آلمان این گروه دارای ایدئولوژی مارکسیستی بودند که به‌دلیل خشونت در عملیات از روش‌های مائوئیسم هم استفاده می‌کردند، یکی از عملیات مهم این گروه اشغال سفارت آلمان در سوئد بود که به کشته‌شدن دو نفر از دیپلمات‌های آلمانی انجامید.
* گروه تروریستی بریگاردهای سرخ ایتالیا، گروه مارکسیستی در دهه 80 میلادی ترور دیپلمات آمریکا در رم 1984- ترور شهردار رم 1986- ترور سناتور ایتالیایی 1985
* گروه و ایدئولوژیک القاعده به سرکردگی اسامه‌بن‌لادن که با هدف بیرون‌راندن آمریکاییان و دیگر غیرمسلمانان در سرزمین وحی آغاز به‌کار کرد و رفته‌رفته ابعاد فعالیت خود را به‌بیرون از مرزهای عربستان کشاند و در سال 2001 پس از چندین عملیات موفق علیه اهداف آمریکا در آفریقا و خاورمیانه نهایتا به سمبل سرمایه‌داری آمریکا؛ برج‌های دوقلو در نیویورک حمله کرد و این خود آغازی بود برای جنگ، کشتار و اشغال سرزمین اسلامی به‌دست آمریکا و متحدانش.
رفته‌رفته تروریسم در اشکال مختلف و در سرزمین‌های اسلامی رشد کرد، تا جایی که ابوبکر بغدادی خود را خلیفه دولت اسلامی عراق و شام (داعش) خواند و دست به یک سلسله عملیات تروریستی زد که چندین سال است جهان را در بهت و حیرت و وحشت فرو برده است و این‌بار عملیات تروریستی با عملیات انتحاری همراه شد، عملیاتی که مقابله با آن و کنترل این نیروهای به‌اصطلاح جهادی عملا اگر نگوییم غیرممکن، بسیار سخت و دشوار شده است.
در مقالات بعدی به یاری خداوند متعال به بحث در حوزه تروریسم و اسلام خواهیم پرداخت.