| زهره واحدی | روانشناس |
غرور و افرادی که دارای غرور هستند را در تعریفی ابتدایی میتوانیم به دو بخش تقسیم کنیم. افرادی که دارای غرور مثبت هستند و افرادی که غرورشان منفی است و در حقیقت نه تنها به خود، بلکه به جامعه و سایر افراد نیز ضربه وارد میسازند.
این افراد همواره با رفتار و نوع برخوردشان با اطرافیان، عاملی می شوند که دیگران آزار دیده و از این حیث از آنها دور شوند. هرچند ما به میزان مشخصی از غرور نیازمندیم، اما چنانچه این میزان از حد خود فراتر رود، میتواند موجبات درهم ریختگی اجتماعی را فراهم سازد. از سوی دیگر ما با معنای مثبتی از غرور نیز مواجهیم که برای مثال غرور ملی از آن جمله است.
در غرور ملی آنچه روی می دهد از اهمیت شایانی برخوردار است، چرا که غرور یک مساله جمعی است و عامل همبستگی و اتحاد افراد یک جامعه را فراهم میسازد. هرچند آن هم در سطح افراطی میتواند مضر باشد، اما در نهایت ایجاد حس همبستگی و الفت میان افراد، در واقع موردی است که باید بر آن تاکید کرد و حتی به تقویت بیش از پیش آن نیز پرداخت. در تمامی این موارد نیز آنچه می تواند نقشی اساسی ایفا کند ، آموزش درست و اصولی است.
زمانی که کودکان از خردسالی با رفتار درست و منش اخلاقی رشد پیدا کنند، در برخورد با شرایط و آدم های دیگر نیز این منش اخلاقی به کمک آنها میآید و آنان را از انجام کار نادرست بازمیدارد و برعکس چنانچه کودک در فضایی مملو از خودخواهی، غرور و تکبر رشد پیدا کند، تنها خود را میبیند و از تعامل درست با دیگر افراد جامعه بازمیماند. به این ترتیب نقش آموزش از سویی و البته نقش وراثت از سوی دیگر را نباید نادیده گرفت. چرا که بسیاری از منشهای اخلاقی فارغ از آنکه میتوانند به صورت اکتسابی باشند، جنبهای انتسابی نیز دارند.
این جنبه هرچند دارای اهمیت است اما همگی میدانیم که با تمرین رفتار درست میتوان بسیاری از اخلاقیات نادرست به ارث رسیده را درست کرد. اما فارغ از این مباحثی که مطرح شد، یکی از جنبه ها و در حقیقت پیامدهای اصلی غرور کاذب را می توان به انزوا رفتن فرد دانست. فرد مغرور به دلیل تکرار رفتار نادرست خود، پس از مدتی محبت دوستانش را از دست می دهد و در حقیقت از دایره دوستی آنان خارج می شود. حتی خانواده و افراد نزدیک به او هم دیگر قادر به تحمل برخوردهای او نخواهند بود و رفته رفته به انزوا کشیده می شود.
اما این انزوا برای آن فرد باید دریچه ای باشد به سمت تغییر. تغییری که بتواند او را دوباره به جمع اطرافیانش بازگرداند و به او گوش زد کند که غرور تنها برایش تنهایی به بار می آورد، نه چیز دیگر.