چرا تصمیم به راهاندازی این مرکز گرفتید؟
در ابتدا لازم است نگاهی به سرگذشت طب سنتی در دوران معاصر داشته باشیم. ما در 150سال اخیر یک پسرفت و عقبماندگی از داشتههای فرهنگی و علمی خود داشتیم، بهخصوص در زمینه علم پزشکی که تاریخ بسیار طولانی در ایران دارد. متاسفانه از اواسط قرن گذشته با ورود طب مدرن که پایههای اصلی آن برگرفته از مبانی طب سنتی شرقی بهویژه طب سنتی ایرانی بود و در قالبی جدید خودش را بازتولید کرده بود، رفتهرفته طب سنتی به حاشیه و انزوا کشیده شد. البته بازیگران اصلی این انزوا فارغالتحصیلان طب جدید بودند که پس از پایان تحصیلاتشان در کشورهای اروپایی و در بازگشت به وطن بهجای ارج نهادن به داشتههای غنی طب کهن ایرانی با سابقهای بیش از 7هزار سال، آن را به حاشیه بردند. حتی در برههای از تاریخ برخوردهای بسیار تند و خشنی با بسیاری از حکما و طبیبان طب سنتی شد تا جایی که تعدادی از این افراد روانه زندان شدند. این مسائل همراه با فشار طبقه حاکم که به نوعی طرفدار طب مدرن بود و تمامی داشتههای طب سنتی را به کلی خرافه و به دور از تحقیق و مبنای علمی میدانست باعث شد تا طب سنتی در قالب عطاریها شکل بگیرد. به عبارت دیگر عطاریها محل و پناه حکما و طبیبان طب سنتی در ایران شد. با توجه به شرایط آن زمان این افراد با استفاده از فضای خاص عطاریها در پوشش فروش و عرضه گیاهان دارویی سعی داشتند تا این علم را سینه به سینه به علاقهمندان انتقال دهند و در کنار آن به مردم هم خدمات درمانی ارایه کنند. هرچند این کاری ناقص بود چون فضای عطاری مکان مناسبی برای طبابت نبود ولی تنها راه ادامه حیات این طب با آن غنای بالای علمی استفاده از عطاریها بود. این دوره 150 ساله دوره مردود دانستن طب سنتی است، چرا که با پیشرفتهای حاصل شده در علم پزشکی جدید، طب سنتی با نگاهی تحقیرآمیز از سوی روشنفکران و تحصیلکردههای آن زمان روبهرو شد.
با این وجود اما طب سنتی به حیات خود در جامعه ادامه داد.
خوشبختانه یکی از مواردی که باعث شد طب سنتی با تمام سختیها و مشکلاتی که پیش روی آن وجود داشت تا به امروز ادامه داشته باشد، نفوذ فرهنگی این طب در میان خانوادههای ایرانی بود، بهطوری که حتی در دوران تکفیر این طب از سوی بسیاری از محافل پزشکی، خانوادههای ایرانی همچنان برای حفظ سلامتی و حتی برای درمان بعضی از بیماریها از آموزههای طب سنتی استفاده میکردند. با توجه به این نفوذ گسترده و حمایتهای صورت گرفته بهویژه در چند دهه اخیر بهخصوص در سالهای پس از انقلاب ما شاهد رجعتی دوباره به مبانی علمی طب سنتی در کشور هستیم. خوشبختانه در چند سال اخیر هم نگاه مثبت دولت و حاکمیت به طب سنتی باعث شده تا دوباره این دانش غنی ایرانی درکنار پزشکی مدرن بهعنوان طب مکمل نقش مهمی در حفظ و ارتقای سلامت جامعه داشته باشد. فکر میکنم با ادامه همین روند طب سنتی دوباره به جایگاه اصلی خود
باز خواهد گشت.
سال گذشته برای طب سنتی چطور بود؟ آیا میتوان گفت که سال گذشته سالی پربار برای طب سنتی در نظام درمانی و بهداشتی کشور بود؟
خوشبختانه سال گذشته، سال شکوفایی طب سنتی بود چراکه مقام معظم رهبری در ابلاغ سیاستهای کلی نظام سلامت تأکید ویژهای بر بازشناسي، تبيين، ترويج، توسعه و نهادينه کردن طب سنتي ايرانی داشتند. بنابراین برای مسئولان و دلسوزان نظام درمانی و بهداشتی کشور توجه به این حوزه و کمک به توسعه و روزآمد کردن آن به شکل یک وظیفه ملی درآمد. پس از ابلاغ سیاستهای کلان نظام سلامت، ما به این نتیجه رسیدیم برای پیشبرد اهداف کلی نظام سلامت در حوزه طب سنتی باید مشکلات اجرایی این طب به صورت ریشهای حل شود. ایده ایجاد سلامتکدههای طب سنتی از همین جا شکل گرفت.
درحال حاضر بسیاری از مردم خدمات طب سنتی را از عطاریها دریافت میکنند. با توجه به این موضوع، ایجاد مراکز درمانی طب سنتی نوعی موازی کاری با عطاریها نیست؟
اتفاقا یکی از اهداف اصلی ما سروسامان دادن به فعالیت این واحدهای صنفی است ولی سلامتکدههای طب سنتی هیچ ارتباطی با عطاریها ندارند. نمیتوان در یک عطاری هم داروهای گیاهی را به مردم عرضه کرد و هم ویزیت بیمار و خدمات درمانی را انجام داد، خدماتی که متاسفانه در بسیاری از موارد در عطاریها به صورت ناقص و غیراصولی انجام میشود و سلامت جامعه را به خطر میاندازد. دخالت در حوزه درمان مسأله کوچکی نیست که بتوان به راحتی از کنار آن رد شد. تعداد زیادی از افراد تحصیلکرده در حوزه طب سنتی با دانش، آگاهی و تسلط به امور درمانی فقط به دلیل نبود فضای مناسب برای ارایه خدمات، نمیتوانند دانش و تجربه خود را برای بهبود و حفظ سلامت جامعه به کار گیرند درحالیکه مردم برای دریافت خدمات درمانی طب سنتی به افرادی مراجعه میکنند که بعضا هیچگونه صلاحیتی در انجام امور درمانی ندارند. نبود داروخانه مجهز در زمینه گیاهان دارویی یا نبود امکانات مناسب و بهداشتی انجام اعمال یداوی چون زالودرمانی، حجامت، فصد خون یا خدمات دیگر طب سنتی در کنار نیاز روزافزون جامعه به این خدمات باعث شد تا مجموعهای از خدمات درمانی، دارویی و بهداشتی در قالب سلامتکده طب سنتی با تمامی امکانات مورد نیاز راهاندازی شود. سلامتکدههای طب سنتی یکی از مراکز اصلی و مهم پاسخ به نیازهای جامعه در حوزه طب سنتی است. سلامتکدهها، مراکز تخصصی ارایه خدمات طب سنتی هستند که تمامی خدمات طب سنتی را به صورت تجمیع شده، مطابق با استانداردها و تحتنظارت وزارت بهداشت به مراجعان
ارایه میکنند.
در حال حاضر چه خدماتی در این مجموعه ارایه میشود؟
این مجموعه دارای داروخانه تخصصی داروهای گیاهی است که در آن علاوه بر داروهای گیاهی فرآوردههای طبیعی طب سنتی مانند انواع عرقیات و سایر محصولات طبیعی نیز عرضه میشود. از دیگر امکانات این مجموعه میتوان به انجام تمامی اعمال یداوی طب سنتی چون زالودرمانی، حجامت، نافگیری، ماساژ درمانی و دلک اشاره کرد. همچنین در این مرکز ویزیتهای تخصصی برای بیماریهای مختلف توسط پزشکان حاذق انجام میشود. در کنار اینها سعی کردیم تا این سلامتکده جذابیتهایی هم برای مراجعان داشته باشد. برای همین منظور در این مرکز فضایی را به دمنوشخانه و کتابسرا اختصاص دادیم تا بیماران در صورت تمایل دقایقی را به دور از هیاهوی شهری در این مرکز به مطالعه و استراحت بپردازند. در مجموع سعی کردیم از تمام فضای موجود در این مجموعه در جهت تقویت و ارتقای جایگاه طب سنتی و شناساندن بهتر این طب به مردم استفاده کنیم. هدف اصلی این مرکز در کنار ارایه خدمات درمانی به مردم احیای طب سنتی ایرانی است.
برنامهای برای گسترش این مراکز دارید؟
بله. ما قصد داریم تا این مراکز را در شهرهای رامسر، خرمآباد، کرمان و میبد راهاندازی کنیم. برخی از کارهای مقدماتی هم انجام شده است. به طورکلی ورود بخش خصوصی و سرمایهگذاری در طب سنتی یکی از اهداف وزارت بهداشت و معاونت طب سنتی این وزارتخانه است. این مجموعه نیز بهعنوان اولین سلامتکده طب سنتی بخش خصوصی در کشور راهاندازی شد.
دانشگاههای علوم پزشکی با این مراکز همکاری سازندهای دارند؟
خوشبختانه در چند سال اخیر نگاه دانشگاههای علوم پزشکی به طب سنتی بسیار تغییر کرده است و تمایل زیادی دارند تا چنین مجموعههایی راهاندازی شود چون آنها هم با معضل تداخل در امور درمانی، فروش داروهای غیرمجاز و مراکز غیرتخصصی و غیربهداشتی خدمات طب سنتی مواجه میشوند که غالبا توسط عطاریها و افراد کم اطلاع اداره میشوند. همه این موارد باعث شده تا دانشگاههای علوم پزشکی و وزارت بهداشت از راهاندازی این مراکز حمایت کنند.
با توجه به نگاه مثبت وزارت بهداشت به طب سنتی، به نظر میرسد این وزارتخانه از راهاندازی و ایجاد هرچه بیشتر این مراکز حمایت میکند.
همانطور که گفتم بحث مداخلات درمانی و وجود مراکز غیرمجاز طب سنتی در کشور یکی از دلایل مهم وزارت بهداشت در حمایت از راهاندازی این مراکز است. همچنین یکی از برنامههای معاونت طب سنتی وزارت بهداشت ورود بخش خصوصی به این حوزه است که در مجموع باعث شده تا حمایتهای خوبی از سوی این وزارتخانه برای ایجاد و راهاندازی این سلامتکدهها انجام شود. حضور معاون طب سنتی وزیر محترم بهداشت در مراسم افتتاح این مرکز گویای نگاه ویژه وزارت بهداشت به این حوزه است.
شما بهعنوان یکی از فعالان طب سنتی در جهت تقویت و گسترش این حوزه چه انتظاراتی از وزارت بهداشت دارید؟
یکی از برنامههای اصلی ما گنجاندن طب سنتی بهعنوان طب مکمل در فاز دوم طرح تحول نظام سلامت است. همچنین پوشش بیمهای خدمات طب سنتی از دیگر برنامههایی است که پیگیر آن هستیم و خوشبختانه پیشرفتهای خوبی هم داشتهایم. یکی دیگر از اهداف ما در پاسخگویی مناسب به نیازهای جامعه در طب سنتی با شعار نظارت از مزرعه تا مطب است. به این معنا که تمامی فرآیندها از کاشت گیاهان دارویی تا فرآوری، بستهبندی، نگهداری و عرضه به بیمار همه باید با نظارت دقیق و با رعایت استانداردهای روز انجام شود. البته برای دستیابی به این هدف باید ساختاری قوی و منسجم شکل بگیرد که در این راه همکاری وزارت بهداشت، وزارت جهاد کشاورزی و ورود شرکتهای دانشبنیان بسیار مهم و تأثیرگذار است.
با توجه به اینکه شما چند وقتی است در شورای راهبری گردشگری سلامت بهعنوان دبیر این شورا حضور دارید، طب سنتی چه ظرفیتهایی برای جذب گردشگر سلامت دارد؟
گردشگری سلامت یا توریسم درمانی دارای چند شاخه اصلی است که طب سنتی در دو شاخه طبیعت درمانی و تندرستی ظرفیتهای بسیار بالایی برای جذب توریست دارد. استفاده از آبهای معدنی، آبدرمانی، لجندرمانی و نمکدرمانی و گیاهان دارویی درکنار برخی اعمال یداوی که منحصرا در آموزههای طب سنتی ایرانی است، ظرفیتهای بسیار خوبی هستند که با برنامهریزیهای انجام شده در آینده نزدیک بخش قابل توجهی از درآمد توریسم سلامت کشور را به خود اختصاص خواهد داد. این مجموعه اولین مرکز ارایهدهنده خدمات طب سنتی است که دپارتمان پذیرش بیماران بینالمللی آن، آمادگی ارایه خدمات به گردشگران سلامت در قالب طب سنتی ایرانی را دارد.
یکی از موارد مهم در طب سنتی داروهای گیاهی است. با توجه به نوپا بودن این مراکز شرکتهای دارویی برای ورود به این بازار تمایلی دارند؟
ورود شرکتهای داروسازی به حوزه گیاهان دارویی، روندی رو به رشد است. در داروخانه این مرکز 400 نوع داروی گیاهی فرآوریشده وجود دارد که همگی تولید شرکتهای داروسازی داخلی است. البته این تعداد جدا از گیاهان طبیعی دارویی، عرقیات و سایر محصولات طبیعی هستند که جنبه درمانی و شفابخشی دارند. بنابراین سمتوسوی فعالیت ما جدا از ارتقای سلامت جامعه باعث اشتغالزایی و ارزآوری خواهد شد. یکی از برنامههای ما صادرات گیاهان دارویی است.
با این همه همچنان بخشی از جامعه پزشکی، طب سنتی و روشهای درمانی آن را به دور از مبنا و پایه علمی عنوان میکند و در بسیاری از موارد برخی از روشهای درمانی این طب را برای سلامتی مضر میداند.
مخالفت با طب سنتی بهطورکلی 3 دلیل عمده دارد. اولین دلیل آن نبود شناخت کافی برخی پزشکان از طب سنتی و فرآیندهای درمانی آن است که بخش عمدهای از مخالفتها نیز نشأت گرفته از همین بیاطلاعی و نبود آگاهی کافی است. دلیل دیگر این مخالفتها دفاعهای غلط و غیرحرفهای برخی افراد ناآگاه از طب سنتی است. برخی به اسم حکیم با استفاده از روشهای غیرعلمی و خرافات سعی در مداوای بیماران دارند که این مسأله وجهه طب سنتی را خدشهدار میکند. این درحالی است که طب سنتی مبتنی بر شواهد علمی است. برخی از مخالفتها هم به دلیل حساسیتهای صنفی است. شاید برخی از پزشکان تصور میکنند که با گسترش طب سنتی میزان مراجعات مردم به آنها کاهش خواهد یافت.
هزینه خدمات ارایه شده در این مرکز به چه صورت است؟
با توجه به اینکه هیچ پوشش بیمهای برای دریافتکنندگان خدمات درمانی طب سنتی وجود ندارد، ما سعی کردیم هزینه خدمات را درحد متوسطی تعریف کنیم. از طرف دیگر چون در این طب اقدامات تشخیصی مانند امآرآی یا عکسبرداری وجود ندارد هزینههای درمانی به مراتب پایینتر از درمان در پزشکی مدرن است. در مجموع اگر بخواهیم مقایسهای داشته باشیم، هزینه خدمات درمانی یک بیماری در طب سنتی حداقل یکسوم هزینه درمان همان بیماری در پزشکی نوین است. همین موضوع در کنار روند درمانی آسان طب سنتی و عوارض کمتر نسبت به پزشکی نوین باعث میشود که مردم برای مداوای بیماریهای خود بیشتر به طب سنتی علاقه نشان دهند.
و حرف آخر.
طب سنتی در آینده نه چندان دور، دوشادوش طب نوین نقشآفرینی خواهد کرد. طب سنتی و طب نوین دو بالی هستند که میتوانند نظام سلامت کشور را به سامان برسانند.
تامین تجهیزات آنژیوگرافی مرکز جراحی قلب و عروق سازمان تأمین اجتماعی
شرکت «اوزان» وابسته به شرکت سرمایهگذاری تأمین اجتماعی طی قراردادی تامین، تجهیز و به روزرسانی بخش آنژیوگرافی بیمارستان شهید دکتر لواسانی، بزرگترین مرکز جراحی قلب و عروق سازمان تأمین اجتماعی را برعهده گرفت.
به گزارش روابط عمومی این شرکت قراردادی در راستای تامین، تجهیز و بهروزرسانی بخش آنژیوگرافی بیمارستان شهید دکتر لواسانی منعقد و پیرو آن جدیدترین دستگاههای آنژیوگرافی از کمپانی فیلیپس خریداری شده است که بهزودی به این مرکز درمانی تحویل خواهد شد.بیمارستان شهید دکتر لواسانی نخستین و بزرگترین مرکز جراحی قلب و عروق سازمان تأمین اجتماعی است که با داشتن پیشرفتهترین دستگاههای آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی مطابق با استانداردهای روز دنیا به بیمهشدگان تأمین اجتماعی خدمات درمانی ارایه میدهد. این شرکت چندی پیش توانست دستگاه آنژیوگرافی مورد نیاز بیمارستان پیامبر اعظم کرمان را در مدت زمان کوتاهی پس از عقد قرارداد «طی 2 ماه» به این مرکز درمانی
تحویل دهد.