سازمان‌های غیردولتی واقعیت سیاسی جدیدی را در قلمرو جهانی آشکار می‌سازند. آنها برای ایجاد تحرک، بیان علایق و منافع مردم در سطوح مختلف تصمیم‌گیری به‌وجود آمده‌اند.
سازمان‌های داوطلبانه، درحال فعالیت روی مسائلی همچون کمک به حذف علل ساختاری فقر جهت تشخیص حقوق سبز، حفاظت محیط‌زیست و دستیابی به الگوهای پایدار توسعه هستند.
همانطور که این موضوعات چند لایه و پیچیده هستند، سازمان‌های داوطلبانه در پهنه جهانی به‌طور روزافزون در مرزهای جغرافیایی و نهادی برای تقویت و بهبود تأثیر کارشان، با یکدیگر همکاری می‌کنند. روابط بین سازمان‌های داوطلبانه فرآیند ارتقای منافع عموم را به‌وجود می‌آورد. روابط بین و درمیان سازمان‌های داوطلبانه و روابط بین سازمان‌های داوطلبانه و مردم که ذینفع هستند، با مجموعه مشخصی مسئولیت‌های سیاسی که مورد نیاز است و باید تشخیص داده شود و همه سازمان‌های داوطلبانه را دربرگیرد، به‌وسیله سازمان‌های داوطلبانه مورداستقبال قرار گرفته است.
امروزه امیدهای زیادی وجود دارد که سازمان‌های داوطلبانه به‌عنوان گذرگاهی برای خلاقیت اقتصادی، مشارکت عمومی و پیشرفت اجتماعی، یا حداقل به‌عنوان جانشین شایسته‌ای برای خدمات عمومی در سطح ملی ایفای نقش کنند.
موضوع کلیدی مرتبط با سازمان‌های داوطلبانه و اهمیت‌بخش سازمان‌های داوطلبانه، نقشی است که سازمان‌های داوطلبانه باید در توسعه پایدار ایفا کنند. برخی از مهم‌ترین نقش‌های سازمان‌های داوطلبانه در فرآیند توسعه پایدار عبارتند از:
1- حامیان سازمان‌های داوطلبانه، سازمان‌های داوطلبانه را به‌عنوان جایگزینی مناسب برای دول کشورهای میزبان در ارایه خدمات و اولویت‌هایی همچون برنامه‌ریزی خانواده‌ها، حمایت کودکان، توسعه شرکت‌های کوچک، محیط‌زیست و ... می‌دانند. تمرکز اصلی حامیان، در تقویت بخش سازمان‌های داوطلبانه، موجب گسترش و توانایی سازمانی در برنامه‌ریزی، اجرا و ارزیابی برنامه‌های توسعه شده است.
2- سازمان‌های داوطلبانه در سطح عام، نیروهای مهم برای دموکراتیزه ساختن و تقویت جامعه مدنی به‌شمار می‌آیند. از آنجایی که بسیاری از سازمان‌های داوطلب دارای ارزش‌ها و ایده‌آل‌های مشترکی در میان اعضای خود هستند، لذا حامیان و تسریع‌کنندگان مهم تغییرات اجتماعی به‌شمار می‌روند.
3- سازمان‌های داوطلبانه می‌توانند منبع نوآوری، تجربه‌کردن و آزمودن رویکردهای نوین درقبال مسائل توسعه باشند. سازمان‌های داوطلبانه می‌توانند نقشی بسیار مهم در توسعه داشته باشند که این کار از طریق بسیج منابع و انرژی مولد در خدمت‌اجتماعی و توسعه آنها صورت می‌گیرد. سازمان‌هایی همچون تعاونی‌ها و انجمن‌های تولیدی در توسعه پایدار (بخش‌هایی خاص همچون تولیدات کشاورزی) مشارکتی مستقیم دارند.
4- سازمان‌های داوطلبانه نقشی مهم در ارایه بازخوردهای لازم در زمینه سیاست‌ها و برنامه‌ها دارند که این امر از طریق مشارکت تغییرات سیاسی و کمک به تدوین برنامه‌های توسعه محقق می‌شود.
به‌طور خلاصه، سازمان‌های داوطلبانه نقشی بسیار مهم در فرآیند توسعه از تحویل کالاها و خدمات گرفته، تا نقش تسریع‌کنندگی، بسیج منابع، نوآوری، تحلیلگری و حمایتگری، ایفا می‌کنند. هر تلاشی برای تقویت سازمان‌های داوطلبانه و سنجش ارزش آنها، نیازمند بررسی نقش‌های چندگانه‌شان در دستیابی به توسعه‌پایدار است.
در طول سال‌ها تجارب، نگرش جهان به فعالیت‌های داوطلبانه تغییر کرده است و دیگر آن فعالیت‌ها را جریانی یک‌طرفه نمی‌دانند. اکنون گروه‌های بسیاری در سراسر جهان می‌آموزند که مهارت‌های گوناگون را برای بهبود اوضاع جوامع به اشتراک بگذارند. داوطلبان نه‌تنها در واحدهای خدماتی سازمان‌ها، بلکه به‌طور غیررسمی و خودانگیخته نیز کار می‌کنند. امروز عقیده غالب آن است که از طریق پژوهش‌های ملی می‌توان درک بهتری از دستاوردهای آنان به دست آورد و به دولت‌ها، سازمان ملل متحد و دیگر نقش‌‌آفرینان خارجی نشان داد که چگونه می‌توان فضای مثبتی فراهم آورد تا فعالیت‌های داوطلبانه در سطح محلی و بومی پرورش یابد.