زهرا نجفی| در چند روز اخیر برخی تهیه‌کنندگان سینما آمار فروشی از فیلم‌های روی پرده‌شان ارایه دادند که به نسبت آمار دیگر رسانه‌ها و سایت‌های فروش آنلاین بلیت سینما متناقض و متفاوت بود. سال پیش شایعاتی پیرامون کذب بودن آمار فروش فیلم «شهر موش‌ها2» منتشر شد، شایعاتی که هرچند با انکار تهیه‌کنندگان سینمایی آن روبه‌رو شد؛ اما پاسخ واضح و روشنی از سوی بانکی که در تهیه این فیلم سهیم بود، داده نشد. از همان روزها بود که موضوع جدیدی در سینمای ایران مطرح شد؛ این‌که ممکن است بسیاری از تهیه‌کنندگان فیلم‌ها آمار فروش‌های بالایی را برای فیلمهایشان در گفت‌وگو با رسانه‌ها اعلام کنند تا مخاطبان بیشتری را به دیدن فیلمهایشان بکشانند. البته روش تبلیغاتی «هجوم» از روش‌های شناخته شده در این زمینه است؛ اما انتشار آمار دروغ با این روش تفاوت‌های اساسی دارد. به همین دلیل بود که به سراغ سخنگوی شورای صنفی، یک پخش‌کننده فیلم و یکی از مدیران پردیس‌های سینمایی رفتیم تا نظر آنها را درباره این موضوع جویا شویم. درباره این‌که واقعا این روش چقدر تأثیر در بالا بردن فروش فیلمی دارد؟! و آیا آن‌طور که عده‌ای معتقد هستند به دلیل این‌که حال سینمای ایران خوب نیست، باید از هر راهی برای کشاندن مخاطب به سالن سینما استفاده کرد؟!
فروش آنلاین احتمال ارایه آمار فروش کذب را کم کرده
حبیب اسماعیلی، مدیر دفتر پخش «فیلمسازان مولود رسانه» که خودش هم تا چند سال پیش تهیه‌کنندگی برخی از فیلم‌ها را انجام می‌داد، معتقد است این اتفاق بیشتر در گذشته افتاده، زمانی که فروش بلیت سینماها دستی بود و آمار فروش به راحتی قابل تغییر: «اخیرا کمتر مورد این‌چنینی دیده‌ام چون حالا سیستم فروش بلیت‌های سینما آنلاین شده و روزانه اعلام می‌شود، بنابراین معمولا آمار فروش‌های ارایه شده راست هستند.» امیرشهاب رضویان، مدیر پردیس سینمایی کوروش که چند روز پیش اعلام شد بالاترین فروش را در بین سینماهای کشور دارد با اسماعیلی هم نظر است. او توضیح می‌دهد: «رسیدن به آمار صحیح فروش فیلم‌ها در سینمای ایران کار سختی نیست. به دلیل این‌که بخش اعظمی از سینماهایی که فروش‌شان تعیین‌کننده است از سامانه الکترونیک و نرم‌افزارهای گیشه یا مشابه آن استفاده می‌کنند.» رضویان به ثبت آمار فروش در پردیس سینمایی کوروش اشاره می‌کند و می‌گوید: «خوشبختانه آمار فروش در پردیس کوروش همیشه منظم و ثبت شده است و ما امکان دست بردن در آن را نداریم.»
مخاطبان سینما را گول نزنیم
هرچند که اسماعیلی و رضویان چنین دیدگاهی درباره آمار فروش فیلم‌ها دارند، اما تهیه‌کنندگانی هستند که هنوز از این روش برای فروش فیلمهایشان استفاده می‌کنند. اما واقعا این روش تبلیغاتی چه تأثیر مثبتی در فروش فیلم‌ها دارد؟ سوالی که غلامرضا فرجی، سخنگوی شورای صنفی نمایش درباره آن می‌گوید: «تهیه‌کنندگان از این روش تبلیغاتی برای فروش فیلم و عرضه فیلمهایشان به ویدیو رسانه‌ها استفاده می‌کنند.» البته او استفاده از این روش برای فروش بیشتر را صحیح نمی‌داند: «قاعدتا همیشه باید فروش واقعی هر فیلمی گفته شود. منطق و اصول هم همین را می‌گوید. قرار نیست ما به مردم دروغ بگوییم.» به نظر حبیب اسماعیلی تهیه‌کنندگان از این روش برای جذب مخاطبان در شهرستان‌ها استفاده می‌کنند. اما او هم استفاده از چنین روشی را درست نمی‌داند: «ارایه آمار دروغ اشتباه است، بالاخره واقعیت فروش یک فیلم مشخص می‌شود. اصلا به نظرم خود هر فیلمی نشان می‌دهد که در چه حد و حدودی می‌تواند فروش داشته باشد.» اسماعیلی اعتقاد دارد که برای پرفروش شدن فیلم‌های سینما نباید به هر کاری دست زد: «شاید اختلاف آمار 5 یا 10درصدی گاهی اتفاق بیفتد؛ اما اگر آمار فروش واقعا کاذب باشد، همه باید دربرابر آن پاسخگو باشند چرا که این اتفاق نه‌تنها کمکی به جذب مخاطب یا فروش فیلمی نمی‌کند، بلکه به سینما صدمه می‌زند.» او در ادامه تأکید می‌کند: «اعلام فروش غیرواقعی یک فیلم به فیلم‌های دیگر درحال اکران که آمار واقعی‌شان را اعلام می‌کنند، ضربه می‌زند. ما باید با مردم صادق باشیم، نه این‌که بخواهیم به آنها کلک بزنیم و اعتمادشان را سلب کنیم.» اسماعیلی می‌گوید:«گاه پیش آمده فیلمی با چنین روشی در روزهای اول فروش هم داشته؛ اما در ادامه چون خودش فیلم خوبی نبوده از فروش افتاده است: گر فیلمی خوب باشد، قطعا روزبه‌روز بیننده‌های بیشتری را به سینما می‌کشاند. اگر کسی واقعا چنین کاری انجام می‌دهد و آن را خوب می‌داند، باید بداند کارش اشتباه است و درواقع گول زدن مخاطبان رسانه‌ها و سینماست.» امیرشهاب رضویان هم چنین دیدگاهی را قبول دارد. او هم معتقد است استفاده از آمار کذب فروش نمی‌تواند اتفاق مهمی را برای فیلمی رقم بزند و برای همین پیشنهاد می‌دهد که «بهترین راه تبلیغات برای بالا رفتن فروش یک فیلم تبلیغ دهان‌به‌دهان به وسیله مخاطبان و استفاده از تبلیغات رسانه‌ای، مشخصا تلویزیون است.» آن‌طور که رضویان می‌گوید رصد آمار فروش فیلم‌ها در یک‌سال و چند ماه گذشته که پردیس سینمایی کوروش افتتاح شده، نشان می‌دهد فیلم‌هایی که خوب هستند حتی می‌توانند تمام سالن را پر کنند. او به فیلم‌های «شهر موش‌ها2»، «آتش‌بس2»، «نهنگ عنبر» و «گینس» اشاره می‌کند که معمولا سالن‌های نمایش‌دهنده‌شان پر شده است. «مثلا ما جمعه‌شب در پردیس سینمایی کوروش 13هزار تماشاگر داشتیم. یعنی حدود 90درصد از ظرفیت ما کاملا پر شده است.» اینها را رضویان برای اشاره به این‌که فیلم‌های خوب خودشان می‌توانند فروش داشته باشند، می‌گوید.
شورای صنفی نمایش به دنبال راه‌حل
به گفته غلامرضا فرجی، شورای صنفی نمایش تماس‌های مکرری درباره این تناقض آمار فروش‌ها داشته‌اند و این امر سبب شده تا شورای صنفی نمایش به فکر راه‌حلی برای این ماجرا بیفتد. آن‌طور که او می‌گوید، قرار است شورای صنفی نمایش در هفته جاری جلسه‌ای برگزار و طی آن مصوب کند که از این به بعد به جای تهیه‌کنندگان فیلم‌ها، شورای صنفی نمایش آمار فروش فیلم‌ها را در اختیار رسانه‌ها قرار دهد. فرجی همچنین اشاره می‌کند که «ما قصد داریم سایت «سینما تیکت» را مرجع اصلی فروش قرار دهیم چرا که این سایت هم‌اکنون فروش روزانه 90درصد از سینماها که از سامانه استفاده می‌کنند را دارد. البته ما قرار است در وزارت ارشاد به سازوکاری برای ارایه آمار در این سایت برسیم.» اگر اتفاقی که سخنگوی شورای صنفی نمایش از آن حرف می‌زند، بیفتد دیگر شاهد آمارهای فروش کذب فیلم‌ها نخواهیم بود و تهیه‌کنندگان سینما باید به فکر راه‌های بهتری برای کشاندن مخاطبان به سینما باشند. راه‌هایی که به صداقت، اعتماد و کیفیت ختم می‌شود.