احمدرضا دالوند
با این‌که روزانه هزاران بار دم و بازدم انجام می‌دهیم و هوا را با انواع بوها و رایحه‌هایش به درون ریه‌های خود می‌فرستیم، با این حال اطلاعات لغوی ما برای نام‌گذاری انواع رایحه‌ها بسیار محدود است. از این رو دامنه توصیف بوها نزد اغلب افراد به چند وصف محدود مانند: «بو می‌دهد»، «بدبوست»، «خوش‌بوست» خلاصه می‌شود. درحالی‌که انواع رایحه‌ها اسم دارند و عطرهای مختلف اسامی خاص خود را دارند که گویا فقط اهل فن یا افراد با ذوق از این اسامی با اطلاع هستند. همین الان در حین خواندن این متن چه بویی را احساس می‌کنید؟ با بینی نفس بکشید و سعی کنید که با توجه و دقت به رایحه‌ای که فضای پیرامون شما را پر کرده توجه داشته باشید. بوی این نشریه یا کتاب را به مشام بکشید. بوی فنجان خالی قهوه، کف دستتان را بو کنید. صندلی که روی آن نشسته‌اید چه بویی دارد؟ بوها بر روحیه شما چه تاثیری دارند؟ تا به حال به گنجینه‌های بویایی محیط پرداخته‌اید؟ به‌عنوان مثال به گل سرخ، قطعه‌ای از چوب دارچین، برشی از پرتقال تازه، یک لباس نو که تازه پوشیده شده، یک سیگاربرگ ... در سال ۱۹۲۰ مطالعاتی درباره آروماتراپی* یا عطر درمانی انجام شد. مشخص شد که مواد معطر نوعی فرکانس تولید می‌کنند که با معیار «هرتز» قابل اندازه‌گیری است. از سوی دیگر تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که حس بویایی خود را از دست داده‌اند دچار بیماری‌های روانی می‌شوند که از این میان می‌توان اضطراب و افسردگی را نام برد. یکی از کاربردهای عطر درمانی در درمان افسردگی است. توصیه می‌شود بیماران افسرده یکی از روغن‌های اسانس گل سرخ، یاسمن یا روغن میوه‌هایی همانند لیمو، پرتقال، سیب و یا گریپ‌فروت را تهیه کنند و پس از این‌که آن را روی دستمال ریختند در فواصل مختلف استشمام نمایند. براساس یک باور قدیمی روغن‌های معطر می‌توانند برای تسکین درد، کاهش اضطراب و به‌عنوان خواب‌آور استفاده شود. در اهمیت بو هرچه بگوییم کافی نیست. به چند نمونه اکتفا می‌شود:
1. بوی مطبوع غذای درحال پخت، در شرایطی که فرد گرسنه باشد، ترشح بزاق را سبب می‌شود یا بوی علف تازه چیده شده به فردی که شدیدا مضطرب است، آرامش می‌دهد. 2.بوی کتاب‌هایی که در قفسه‌های کتاب‌های دست دوم موجودند، منحصربه‌فرد است؛ اما تشخیص‌دادن عامل دقیق این عطر نوستالژیک دشوار است. 3. قرار گرفتن در برابر رایحه مطبوع هنگام خواب، كیفیت خواب را بهبود می‌بخشد. محققان در روند بررسی علل كابوس‌های شبانه، به تاثیر بوهای مختلف بر كیفیت خواب پی بردند. 4. تاثيري كه خانه تميز و معطر در سلامت فكري و جسمي ما دارد بر كسي پوشيده نيست. 5.كار گياهان آپارتمانی، درواقع علاوه بر فيلتر فضای تنفسی خانه، توليد اكسيژن، دور كردن آلوده‌كننده‌ها از هواي خانه، ايجاد رطوبت لازم و جذب آلودگي‌هاست. برخي گياهان آپارتماني به دفع سموم خطرناك موجود در خانه كمك زيادي مي‌كنند. به‌طور كلي كيفيت هواي داخل خانه به دليل وجود دودهاي دست دوم و لوازم خانگي مستعمل كه موجب انتشار مواد شيميايي به هواي مورد تنفس ما مي‌شود، نگران‌كننده است. اين مواد شيميايي در لباس‌ها، چوب‌هاي چند لايه برخی لوازم و فرش نهفته هستند و به سردرد و مشكلات تنفسي منجر مي‌شوند.
Aromatherapy *