شهروند| روز گذشته در پی انتشار اخبار امیدوار‌کننده به کسب توافق هسته‌ای، قیمت سهام اکثر شرکت‌های بورسی و فرابورسی با رشد 5‌درصدی و صف خرید همراه شد. اشاره سخنگوی کاخ سفید به موافقت ایرانیان درباره ورود بازرس‌های آژانس به تأسیسات اتمی و کاسته شدن تحریم‌ها پس از آن، در کنار خبر مربوط به تخفیف نرخ خوراک پالایشگاه‌ها کمک حال این بازار و زمینه بازگشت هیجان مثبت به بورس شد. هرچند که تعدیل مثبت برخی نمادهای این گروه، راه‌اندازی احتمالی سهام خزانه و حمایت از بازار( سخنان رئیس‌جمهوری) هم بی‌اثر نبود و سبب شد بورس رونقی دوباره در آخر هفته کاری‌اش بگیرد. براساس این گزارش، شاخص بورس به دلیل اثر مثبت شرکت‌های بزرگ، با رشد جالب توجه بیش از یکهزار واحدی توانست وارد کانال 63‌هزار واحدی شود و به رقم 63‌هزار و 559 واحد برسد؛ تا در آستانه ماه مبارک رمضان، شاید دور تازه روند صعودی قیمت‌ها و متغیرها آغاز شود. این درحالی بود که شاخص کل با روند صعودی همراه شد که نمادهایی همچون «فارس»، «تاپیکو»، «پارسان» و نیز «وبملت» بیشترین تأثیر مثبت را بر شاخص کل داشتند. اما بانکی‌ها یکپارچه سبزپوش شدند و سهامداران حقوقی این گروه به فروش سهام خود روی آورده‌اند.
توقف نماد پالایشگاهی‌ها
و انتشار سهام خزانه
علاوه بر بیشتر شدن احتمال توافق هسته‌ای، خبر توقف 5 نماد پالایشگاهی و بازگشایی آنها در آینده با تعدیل مثبت به بهبود اوضاع بورس کمک کرد. حسن امیری، معاون نظارت بر بورس و ناشران سازمان بورس، درباره علت توقف 5 پالایشگاه اصفهان، بندرعباس، تبریز، شیراز و لاوان ( نماد پالایشگاه تهران از هفته پیش به دلیل برگزاری مجمع متوقف است) گفت: این شرکت‌ها با ارسال نامه‌ای به سازمان بورس از دریافت اعلامیه‌ای از سوی وزارت نفت و وجود اطلاعات بااهمیت خبر داده‌اند. او در تحلیل این موضوع، با بیان این‌که تاریخ اعلامیه وزارت نفت 24 خرداد بوده که 25 خرداد به شرکت‌ها ارسال شده، ادامه داد: تاکنون جزییات اعلامیه وزارت نفت مشخص نشده اما از قرار معلوم مربوط به تغییرات ارقام یارانه‌هاست که نیاز به بررسی آثار این اعلامیه با ارقام قبلی توسط شرکت‌ها دارد.
در همین زمینه ناصر تنگستانی، مدیر مالی شرکت پالایش نفت شیراز هم گفت: در اسفندماه ‌سال 1393 بعد از پیگیری‌های فراوان بالاخره نرخ فرآورده‌ها و نفت‌خام را وزارت نفت به شرکت‌های پالایشی اعلام کرد که این نرخ‌های اعلامی، با نرخ فوب خلیج‌فارس مغایرت داشته و به همین علت این شرکت‌ها مجبور به پیش‌بینی چند سناریو که یکی براساس نرخ‌های اعلام شده از سوی وزارت نفت بود و دیگری بر اساس فوب خلیج‌فارس، شدند.
انتشار سهام خزانه نیز خبر خوشی برای بورسی‌ها بود. دراین‌باره امیری با اشاره به تصویب آیین‌نامه سهام خزانه در کمیسیون فرعی شورایعالی بورس گفت: این آیین‌نامه که از ساختار و شرایط مناسبی برخوردار است،  در کدال منتشر می‌شود تا بعد از دریافت نظرات شرکت‌ها، دستورالعمل آن نهایی و در شورایعالی بورس به تصویب برسد.
در پی تصویب قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی توسط مجلس و براساس ماده 28 تبصره 5 بند «ب» این قانون که تحت عنوان سهام خزانه بود، به سازمان بورس تکلیف شد تا پیشنهاداتی مانند سقف امکان خرید سهم، فرآیند حسابداری و... را در قالب دستورالعملی تدوین و به تصویب شورایعالی بورس برساند. بر همین اساس، بعد از تهیه پیشنهاداتی توسط سازمان بورس، دستورالعمل پیشنهادی توسط کمیسیون فرعی شورایعالی بورس به تصویب رسید.
شاخص فعلی پایین‌تر از ‌سال 83
با این وجود برخی کارشناسان معتقدند اهالی تالار در وضع فعلی نمی‌توانند به رقم شاخص توجه کنند چراکه اصل مهم، میزان رشد قیمت سهام شرکت‌ها و ارزش معاملات است. همچنین با توجه به افت قابل توجه سهام در ماه‌های گذشته، به‌رغم رشد قابل توجه امروز شاخص کل، نمی‌توان انتظار روند اصلاح قیمتی سهام شرکت‌ها را داشت و افزایش شاخص بورس نباید منجر به هیجان و جوزدگی سرمایه‌گذاران به جهت فروش سهام و بزرگنمایی در کسب سود شود.
از سوی دیگر حسین عبده‌تبریزی، عضو شورایعالی بورس و مشاور وزیر راه و شهرسازی که همراه سعید لیلاز در همایش بورس در دوراهی مذاکرات سخنرانی می‌کرد، گفت: شاخص کل بورس نسبت به‌ سال ۸۳ کمتر است که نشان می‌دهد بازار اشتباه نمی‌کند و به نظرم بورس درحال حاضر حباب ندارد. با نگاهی به قیمت واقعی، مشخص می‌شود شاید بازار اشتباه نکرده و شاخص فعلی نسبت به‌ سال 83 پایین‌تر بوده و فقط به دلیل روی کار آمدن دولت یازدهم، تصورات عجیبی از شاخص وجود داشت که منجر به افزایش آن شد. بعد از توافق، ارز به سرعت تک‌نرخی می‌شود اما کاهش نمی‌یابد. حتی ممکن است افزایش یابد. چون کاهش ارز به نفع اقتصاد نیست.
او با بیان این‌که‌ سال 94 نمی‌تواند باعث شکل‌گیری اتفاقات مثبت باشد، تصریح کرد: در این شرایط بورس باید به‌طور فوری به فکر استفاده از ظرفیت خالی بخش ساختمان و افزایش تقاضا از طریق توسعه بازار بدهی و سهام خزانه باشد. این درحالی است که آثار واقعی توافق به ‌سال 94 نمی‌رسد و بورس فقط متأثر از آثار انتظاری حرکت خواهد کرد و به آینده خوشبین خواهد بود.
عبده‌تبریزی علت اصلی رکود کنونی بازار سهام را کمبود نقدینگی و خروج تفکرات سفته بازانه دانست و گفت: درحال حاضر برای پس‌اندازهای مردمی هیچ بازاری بهتر از بازارهای پول و سرمایه نیست چراکه قیمت سهام ارزان بوده و حباب قیمتی هم مطرح نیست، اما بورس مجبور به طی دوره‌های میان و بلند مدت و توسعه بازار بدهی است.
سعید لیلاز نیز با بیان این‌که در بهترین حالت تا پایان‌ سال 95 حجم تولید اقتصادى به اندازه ‌سال 90 می‌رسد، عنوان کرد: فساد مالى درکشور، بخشى از نتایج مثبت اقتصادى توافق هسته‌اى را از بین می‌برد. چطور می‌شود طى دو‌سال اخیر نقدینگى رشد کرده باشد، ولى قیمت ارز کاهشى باشد؟ این کارشناس با بیان این‌که وقتی اقتصاد ایران ثروت تولید نمی‌کند، بورس آن به این روز می‌افتد، خاطرنشان کرد: با فرض توافق در تابستان، به دلیل بهبود مناسبات جهانی، شرایط اقتصادی مقداری بهتر می‌شود اما در طرح موضوع جذب سرمایه‌گذاری اغراق روا نیست. برای فهم بورس هم باید میزان تلاطم اجتماعی را در نیمه دوم ‌سال 94 حدس زد و به انتخابات مجلس، ارز، ورود منابع و نقدینگی توجه کرد.