حداقل فایده افشای صدور اجازه استفاده روغن نخل در شیر، محصولات لبنی و روغنهای خوراکی در دولتهای نهم و دهم، که منجر به ممنوعیت استفاده این ماده خطرناک در محصولات لبنی شد، این بود که آگاهی عموم راجع به روغن نخل بالا رفت. این آگاهی عمومی حساسیت جامعه و خواست مردمی از دولت تدبیر و امید که به حق برای بهداشت سلامتی جامعه اهمیت فوقالعادهای قایل است را بالا برده است. اگرچه متاسفانه هنوز از این ماده خطرناک در ساختن کیکها، شیرینیها، نانهای صنعتی و فانتزی، غذاهای نیمه آماده، و خصوصاً روغنهای خوراکی اعم از معمولی و سرخکردنی استفاده میشود، اما مشاهدات روزمره حاکی از آن است که مردم به برچسبهای موادغذایی بیشتر توجه دارند و از مبهمنگاریها و پنهانکاریهای تولیدکنندگان گلایه داشته و خواستار شفافسازی دراینباره هستند.
پیامکهای «روغن نخلی» و طنزپردازیهای مردمی، که نشاندهنده روحیه طنزپرداز هموطنانمان حتی در بدترین شرایط و غمانگیزترین رویدادها است، علامت مثبت و امیدوارکنندهای است که به ریشهکنی این سم مهلک از سبد غذایی و سفرههای مردم کمک خواهد کرد. میگویند باستانشناسان قرون آتی، هزار سال دیگر در حفاریها به باقیمانده اجسادی برخواهند خورد که حتی استخوانها، دندانها و موهای آنها هم پوسیده، خاک شده و از بین رفته، اما رگها و مویرگهای آنها کاملاً تازه و نو محکم درست مثل روز اولی که مرده بودند باقی مانده است، زیرا روغن نخل چنان قشاء محکم و لاستیک مانندی به رگها و مویرگها میدهد که گذار هزاران سال نمیتواند آنها را از بین ببرد و نابود کند.
اگر ما با بیست متر دویدن نفسمان بند میآید، قلبمان میگیرد و به حال سکته میافتیم، اگر در بیست سالگی مبتلا به کبد چرب، فشارخون و کلسترول بالا میشویم و در سی و چند سالگی سکته مغزی و قلبی میکنیم، «از روغنمونه!» اگر شما بهرغم تمامی مراقبتهای بهداشتی و رژیمهای غذایی یکصد و بیست کیلو وزن دارید و نمیدانید چرا، «از روغنتونه!» اخیراً در بیمارستانها در تابلوی بالای سر بیماران قلبی و عروقی و عمل قلب باز، و نیز در برگه گواهی فوت در محل خالی علت فوت مینویسند: «از روغنشونه!» این اصطلاح در گورستانها نیز باب شده است. غسالها با تأسف به میتهای جوان نگاه میکنند و سر تکان میدهند و میگویند: «از روغنشونه!» این اصطلاح کمکم به آگهیهای ترحیم نیز راه خواهد یافت بهطوری که در آینده زیر عکس متوفی بنویسند: با کمال تأسف و تألم فوت مرحوم جنت مکان خلد آشیان را به اطلاع عموم دوستان و آشنایان میرسانیم و این «از روغنشونه!»
حالا برای تجار واقعی که به دنبال بازاریابی و فتح بخش عظیمی از بازار هستند یک فرصت استثنایی به وجود آمده است. این فرصت همیشه بعد از کشف یک ماده مضر و خطرناک در داروها، مواد آرایشی بهداشتی، موادغذایی و حتی مواد پاککننده و شوینده به وجود میآید. تولیدکنندگانی که از آن ماده خطرناک در محصول خود استفاده نکردهاند سریعاً اطلاعرسانی میکنند و با درج آگهیها در مطبوعات، نصب بیلبوردها، تبلیغات رادیو تلویزیونی و شبکههای اجتماعی میگویند که در محصول تولیدی آنها از آن ماده خطرناک استفاده نشده است و به این طریق سهم بازار متعلق به رقبای متخلف را از آن خود میکنند. در مورد استفاده از روغن نخل در محصولات لبنی تا حدودی، اگرچه دیر این اتفاق افتاد. یک تولیدکننده مواد لبنی با ارسال پیامک در سطح وسیع اعلام کرد که در محصولات خود هیچگاه از روغن نخل استفاده نکرده است. اشکال آن پیامک آن بود که روشن نمیکرد که تولیدکننده مزبور از دیگر روغنهای گیاهی در محصولات خود استفاده کرده است یا خیر!
اگر این روزها هر تولیدکننده کیک و شیرینی، شکلات، چیپس، پفک، کورنفلکس، غلات و حبوبات پرک شده و حجیم، غذاهای آماده و نیمهآماده، کنسرو، تون ماهی و خصوصاً روغنهای خوراکی اعم از سرخکردنی و معمولی بتواند چنین ادعا کند که در محصول تولیدیاش از روغن مضر، خطرناک، بیماریزا و مرگآفرین نخل استفاده نمیکند و در بخش ترکیبات برچسب بستهبندی خود این موضوع را با شفافیت کامل و بیابهام بنویسد، میتواند فروش خود را آنچنان بالا ببرد که نتواند پاسخگوی تقاضای بازار و مصرفکنندگان باشد. این مسأله پیچیده و بغرنجی نبود که تولیدکنندگان ندانند و صاحب این قلم که تاجر نیست بداند. پس چرا هیچ تولیدکنندهای به برداشتن این لقمه آماده مایل نیست. چرا هیچ تولیدکنندهای پا پیش نمیگذارد؟ مگر هدف همه تولیدکنندگان افزایش فروش و گرفتن سهم بیشتری از بازار نیست؟ پس چرا شاهد هیچ حرکتی در این خصوص و از راه تبری از روغن نخل نیستیم؟
پاسخ این سوال را در یادداشتهای پیشین دادهام. روغن نخل ارزان است. دولت نهم فقط به صرف ارزانی و برای پایین نگهداشتن کاذب قیمتها، اجازه استفاده از این روغن که صرفاً مورد استفاده صنعتی برای سوخت دیزل، استفاده در محصولات آرایشی و ساخت صابونهای پالمولیو و یا همان نخل و زیتون دارد، در موادغذایی را صادر کرد. از آن به بعد تولیدکنندگان موادغذایی به استفاده از این مواداولیه ارزان معتاد شدند و استفاده از آن تاکنون ادامه یافته است و این قطعاً «از هنرشونه!» خوشبختانه دولت تدبیر و امید به این نتیجه دست یافت که این ترک عادت نهتنها موجب مرض نیست، بلکه موجب سلامتی آحاد جامعه و رفع و دفع امراض قلبی - عروقی، تصلب شرایین، فشار خون و کلسترول بالا و سکتههای مغزی و قلبی است. حالا که هیچ تولیدکنندهای پا پیش نمیگذارد تنها امید مردم به دولت است که با حرکتی انقلابی به یکباره واردات این ماده خطرناک را به میزان استفاده در کارخانههای صابونسازی و لابراتوارهای مواد بهداشتی و آرایشی محدود و به کار بردن آن را در واحدهای تولیدی موادغذایی و ساختن روغنهای خوراکی ممنوع اعلام نماید.