رضا نجفی، نماینده دایم ایران در آژانس، از اجرای مرحله سوم از همکاری‌های میان ایران و آژانس در راستای تفاهم «چارچوبی برای همکاری» خبر داد.
به گزارش ایسنا، رضا نجفی در پاسخ به پرسشی مبنی بر این‌که آیا ایران پنج گام همکاری با آژانس را که به خاطر برخی اختلافنظرها درباره نحوه پاسخ آژانس به موضوع چاشنی‌های انفجاری پس از دیدار یوکیا آمانو از ایران اجرا خواهد کرد، با تأیید اجرای مرحله سوم همکاری‌ها با آژانس اظهار کرد: اجرای بخش‌هایی از این پنج گام شروع شده است و بخش‌های دیگر هم انجام خواهد شد. نجفی در پاسخ به این پرسش که ایران از نحوه اعلام نظر آژانس درباره چاشنی‌های انفجاری رضایت دارد؟ با اشاره به بیانیه مدیرکل آژانس در تهران پس از دیدار با مقامات کشورمان اظهار کرد: وقتی در سطح مدیرکل بیانیه‌ای منتشر می‌شود به‌عنوان مقام ارشد آژانس آن بیانیه معتبر و قابل استناد است. از سویی مدیرکل در بیانیه‌اش اعلام کرده که خواسته آژانس درباره چاشنی‌های ایمن انفجاری به نوعی برآورده شده است. البته ما انتظار بیشتری داشتیم. در عین حال از نظر ما موضوع چاشنی‌ها بسته شده است.
اواخر اردیبهشت‌ماه سال 93 ایران و آژانس بر سر اجرای پنج گام دیگر در قالب تفاهم «چارچوبی برای همکاری» توافق کردند که قرار شد این پنج گام تا سوم شهریور سال‌جاری (25 آگوست) انجام شود اما با توجه به برخی اختلافنظرها اجرای آنها متوقف شد. نماینده دایم ایران در آژانس همچنین با توجه به کوتاه بودن زمان اجرای این پنج گام تا سوم شهریور اعلام کرده است که اجرای این مورد به زمانی بیشتر نیاز است که با هماهنگی با آژانس صورت می‌گیرد.
رویترز گزارش داد: امیدواری آژانس
به پیشرفت در مسأله هسته‌ای
یوکیا آمانو، رئیس بازرسان سازمان ملل، روز دوشنبه گفت: ایران اقدامات مربوط به شفاف‌سازی در فعالیت‌های هسته‌ای را تا تاریخ 25 آگوست آغاز کرده است. این اقدامات بخشی از بازرسی‌های طولانی‌مدت آژانس در مورد تحقیقات هسته‌ای ایران است. به گزارش رویترز، یوکیا آمانو، که پس از بازگشت از ایران و دیدارش با حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، در فرودگاه وین سخن می‌گفت، ابراز امیدواری کرد که تا دوشنبه آینده درباره 5 اقدام عملی از سوی ایران که حدود سه ماه پیش در موردشان توافق شد، پیشرفت‌هایی حاصل شود. این اقدامات شامل ارایه اطلاعاتی از سوی ایران درباره دو مساله‌ای است که آژانس می‌گوید می‌تواند ابعاد نظامی برنامه هسته‌ای ایران باشد. درحالی‌که مقام‌های ایران می‌گویند برنامه هسته‌ای این کشور کاملا صلح‌آمیز است. اظهارات آمانو پس از دیدارهایش با مقام‌های ارشد ایرانی، نشانه‌ای از افزایش خوشبینی‌هاست، گرچه هنوز معلوم نیست اقدامات پنج‌گانه‌ای که سه ماه پیش در موردشان توافق شد، تا پایان مهلت مقرر در هفته آینده کاملا عملی شود. ماه گذشته منابع دیپلماتیک خبر دادند بازرسان سازمان ملل درباره پیشرفت کُند تحقیقات هسته‌ای نگرانی دارند. بازرسی‌های آژانس از برنامه هسته‌ای ایران، ارتباط نزدیکی با مذاکرات ایران و 1+5 دارد. مذاکراتی که هدف از آن پایان دادن به بحران اتمی ایران در یک دهه اخیر است. آمانو پس از بازگشت از ایران به خبرنگاران گفت: «اجرای این 5اقدام عملی آغاز شده است»، اما توضیح بیشتری در مورد تعهدات ایران نداد. آمانو که روز یکشنبه از تعهد ایران برای همکاری با بازرسی‌های آژانس خبر داد، در وین گفت: «ما اجرای این اقدامات را آغاز کرده‌ایم و این مهم است. امیدوارم این فرآیند تا هفته آینده به پایان برسد.»
مسأله چاشنی‌های انفجاری
در قالب چارچوبی که نوامبر گذشته به توافق ایران و آژانس رسید، این کشور در ماه می موافقت کرد تا پایان آگوست پنج اقدام عملی را انجام دهد. اما منابع دیپلماتیک در جولای گفتند آژانس از همکاری ضعیف ایران با تحقیقات این نهاد نگران است. به گفته آنها هنوز زمان هست تا ایران این اقدامات را اجرایی کند و اشاره کردند که معمولا چنین اقداماتی در آخرین لحظات انجام شده است. پس از گذشت چند سال از آنچه که غرب عدم همکاری ایران می‌نامید، ایران در ماه می گذشته به‌عنوان نخستین گام، اطلاعات مربوط به چاشنی‌های انفجاری (EBW) و دلیل توسعه این چاشنی‌ها را در اختیار آژانس گذاشت. از این چاشنی‌ها می‌شود هم برای مقاصد نظامی و هم برای مقاصد غیرنظامی استفاده کرد. ایران می‌گوید مقاصدش از طراحی این چاشنی‌ها کاملا غیرنظامی است. آمانو روز دوشنبه گفت آژانس در مورد این چاشنی‌ها «توضیحات بیشتری» دریافت کرده است، اما به جزییات بیشتری اشاره نکرد. دو مسأله‌ای که ایران موافقت کرده است که تا 25 آگوست در موردشان همکاری کند، یکی آزمایش‌های مربوط به مواد انفجاری است که می‌تواند در بمب اتمی به کار رود و دیگری مطالعات مربوط به محاسبه قدرت انفجارهای هسته‌ای است. این مسائل جزء 12 مورد مشخصی است که در گزارش سال 2011 آژانس آمده است. آمانو همچنین در سخنانش در روز دوشنبه اظهار کرد: ایران باید همکاری‌هایش را با آژانس بیشتر کند. او گفت: «دیدگاه ما این است که به سرعت بیشتری (در رابطه با این همکاری‌ها) نیازمندیم.»
مرحله سوم از همکاری ایران و آژانس برای حل‌وفصل مسائل باقی‌مانده شامل پنج اقدام است:
1- تبادل اطلاعات با آژانس در رابطه با ادعاهای مطرح‌شده درباره مبادرت به انفجارهای قدرتمند، ازجمله انجام آزمایش انفجار قدرتمند در مقیاس بزرگ در ایران
2- ارایه اطلاعات مربوطه مورد توافق و توضیحات مربوط به مطالعات صورت‌گرفته یا مقالات منتشرشده در ایران در رابطه با ترابرد نوترون و مدل‌سازی‌ها و محاسبات مربوطه و استفاده ادعایی از آنها در مواد فشرده
3- ارایه اطلاعات مورد توافق دوجانبه و انجام هماهنگی‌های لازم برای بازدید از یک مرکز تحقیقات و توسعه سانتریفیوژ
4- ارایه اطلاعات مورد توافق دوجانبه و دسترسی مدیریت‌شده به کارگاه‌های مونتاژ سانتریفیوژ، کارگاه‌های تولید روتور سانتریفیوژ و تأسیسات ذخیره‌سازی
5- جمع‌بندی رهیافت پادمانی در مورد رآکتور 40-IR