شهروند| شاخص‌های سلامت هنوز با چالش‌هایی همراه است. گزارش وزیر بهداشت از حوزه سلامت بر این موضوع صحه می‌گذارد، زمانی که او از کمبود تخت‌های بیمارستانی و پزشک و پرستار سخن می‌گوید. «در برخی کشورهای منطقه به ازای هر هزار نفر حداقل ۸ تخت وجود دارد این درحالی است که این شاخص در ایران برابر ۱.۷ است.» کمبود 80هزار تخت بیمارستانی و فرسودگی 50درصد تخت‌های موجود در مراکز درمانی، اما تمام ماجرا نیست. به گفته
حسن هاشمی، حالا ما با کمبود پزشک و پرستار هم مواجه هستیم. بررسی‌ها نشان می‌دهد در کشور به ازای هر هزار نفر ۱.۲ پزشک فعال هستند که در مقایسه با کشورهای منطقه و شاخص ۷.۷ با کمبود شدید پزشک مواجه هستیم. وضع پرستاران هم اسفناک است. به گفته او، شاخص پرستاری در ایران 1.4 است، این درحالی است که هم‌اکنون با توجه به شرایطی که بر مراکز درمانی حاکم است، این شاخص بیشتر از ۱.۱ نیست. حتی در برخی از بیمارستان‌های اعصاب و روان، این شاخص در تهران ۰.۶ و در برخی بیمارستان‌ها به ۰.۴ هم می‌رسد درحالی‌که این شاخص در کشورهای منطقه ۱۲ است.
وزیر بهداشت اینها را در جمع اعضای انجمن اسلامی پزشکان کشور اعلام کرد و به تشریح وضع شاخص‌های سلامت ایران در مقایسه با سایر کشورها پرداخت.
«در برخی کشورهای منطقه به ازای هر هزار نفر حداقل ۸ تخت وجود دارد درحالی‌که این شاخص در ایران برابر ۱.۷ است و نکته مهم این است که ۵۰درصد تخت‌های موجود فرسوده هستند.» وزیر بهداشت به کمبود تخت‌های بیمارستانی هم اشاره کرد. «در کشور حداقل ۸۰هزار تخت بیمارستانی نیاز داریم که با شرایط موجود تنها می‌توان سالانه ۲هزار تخت بیمارستانی اضافه کرد، یعنی جبران کمبود تخت‌های بیمارستانی، 40سال زمان می‌برد.» هاشمی به شاخص تراکم پزشک هم اشاره کرد؛ شاخصی که به گفته او حکایت از کمبود پزشک در مراکز درمانی دارد. «متاسفانه با این پیش فرض که تعداد پزشکان زیاد است، آموزش و پذیرش را در پزشک عمومی و تخصص محدود کردیم درحالی‌که هم‌اکنون در کشور به ازای هر هزار نفر 1.2 پزشک داریم که در مقایسه با کشورهای منطقه و شاخص 7.7 با کمبود پزشک روبه‌رو هستیم.» شاخص پرستاری هم از سوی وزیر بهداشت مورد انتقاد قرار گرفت. به گفته او، شاخص پرستاری در ایران 1.4 است، این درحالی است که هم‌اکنون با توجه به شرایطی که بر مراکز درمانی حاکم است و افزایش بار مراجعه‌ها، این شاخص بیشتر از 1.1 نیست، همچنین در برخی از بیمارستان‌های اعصاب و روان، این شاخص در تهران 0.6 و در برخی بیمارستان‌ها به 0.4 هم می‌رسد، درحالی‌که این شاخص در کشورهای منطقه ۱۲ است.
مقایسه نرخ امید به زندگی در ایران با کشورهای منطقه، موضوع دیگری بود که وزیر بهداشت به آن اشاره کرد: «ما در زمینه سال‌های از دست رفته عمر در منطقه کم‌نظیر هستیم چرا که تصادفات عمر زیادی از ایرانیان می‌گیرد، این درحالی است که قربانیان حوادث رانندگی عمدتا جوانان هستند.» هاشمی در ادامه گفت: «مطالعه‌ای که در ۲۵سال گذشته در کشورهای پیشرفته و قدرتمند دنیا انجام‌شده، نشان می‌دهد، بین سلامت و رشد اقتصادی رابطه مستقیمی وجود دارد، به‌هرحال پزشکی در دنیا بسیار گران است، اگر بودجه نظامی کل دنیا برابر با یک‌هزار و ۷۰۰میلیارد دلار باشد و گاز و نفت و انرژی حدود ۳هزار و ۳۰۰میلیارد دلار باشد، اعتبار بخش سلامت در دنیا حدود ۶هزار و ۵۰۰میلیارد دلار است.» وزیر بهداشت با اشاره به این موضوع ادامه داد: «ایران از نظر تولید ناخالص ملی در دنیا رتبه ۱۸ را دارد درحالی‌که در سرانه هزینه سلامت رتبه ۸۱ دنیا را داریم که نشان از کم‌توجهی‌های گذشته به بخش سلامت دارد.»
هاشمی در ادامه به شرایط ورودش به وزارت بهداشت اشاره کرد: «وقتی وارد وزارت بهداشت شدم، برای نمونه صورت‌حساب‌هایی از بیمارستان شهدای تجریش به دست ما می‌رسید که نشان می‌داد بیش از ۹۰درصد هزینه‌ها را مردم از جیب خود پرداخت می‌کردند. اما پس از ابلاغ سیاست‌های مقام معظم رهبری در حوزه سلامت، باید این میزان پرداخت به میانگین کشورهای منطقه که ۳۶درصد است، نزدیک شود، بر همین اساس باید ۸درصد تولید ناخالص ملی(GDP) به بخش سلامت اختصاص یابد.» طرح پزشک خانواده موضوع دیگری بود که وزیر بهداشت از اجرا نشدنش انتقاد کرد. طرحی که در دستورکار سه دولت پیشین قرار داشت: «متاسفانه امروز با نظام ارجاع فاصله زیادی داریم چراکه برای داشتن ارجاع، داشتن پزشک کفایت نمی‌کند در صورتی که باید بیمار در صورت نیاز به سطح ۲ یعنی بیمارستان ارجاع داده شود. درحالی‌که در بسیاری از شهر‌های کمتر از ۵۰ و ۲۰هزار نفر هنوز بیمارستان و متخصص و امکانات و تجهیزات نیز به میزان لازم وجود ندارد، اجرای نظام ارجاع را با مشکل مواجه می‌کند.» او در همین جا از توجه رئیس‌جمهوری به حوزه سلامت تقدیر کرد و گفت:
«از ابتدا تا امروز رئیس‌جمهوری اجازه دست‌اندازی به این حوزه در زمینه کمبود اعتبارات را به هیچ فردی نداده و در آینده نیز نمی‌دهد.»
وزیر بهداشت گفت: «همیشه ما را به درمان
محور بودن متهم می‌کنند اما بنده افتخار می‌کنم که از درمان شروع کردیم چرا که وضع سلامت و درمان در کشور دچار بحران بود. اشتباه بزرگی که برخی دوستان دارند این است که تصور می‌کنند درمان از حوزه بهداشت جداست درحالی‌که درمان، بخشی از پیشگیری است و در بسیاری از موارد برای جلوگیری از هزینه‌های سنگین مراحل بعد بیماران باید آنها را درمان کرد.» به گفته هاشمی در گذشته شاهد بودیم که اطراف بیمارستان‌ها محلی برای سوءاستفاده برخی افراد سودجو بود، حتی مردم مجبور بودند لباس‌های بیمارستانی را خودشان تهیه کنند اما درحال حاضر این خدمات در بیمارستان‌ها ارایه می‌شود و پرداختی مردم نیز از ۳۷درصد به ۱۰درصد رسیده است. وزیر بهداشت به اهمیت ارتقای هتلینگ در کشور اشاره کرد و گفت: «حدود ۲۶هزار تخت فرسوده جایگزین شدند و حدود ۷۰۰میلیارد تومان نیز برای بازسازی مراکز هزینه شد، در همین مدت بیش از دو‌میلیون مترمربع فضای نامناسب فیزیکی بیمارستان‌ها بازسازی و نوسازی شده است.»
وزیر بهداشت با اشاره به این‌که از ابتدای اجرای طرح تحول نظام سلامت، حدود ۳۳میلیون نفر در مراکز سرپایی ویزیت شدند، تأکید کرد: «یعنی مردم با پرداخت تنها ۳هزار تومان در مراکز دولتی به پزشک و متخصص و فوق‌تخصص ویزیت شدند و حضور این پزشکان در نوبت بعدازظهر در قالب کلینیک‌های ویژه نیز محقق شد.»
هاشمی با اشاره به دستاوردهای ترویج زایمان طبیعی رایگان در کشور و انجام ۴۷۰هزار زایمان طبیعی در سال ۹۳ افزود: «در طول ۱۰سال گذشته از افزایش میزان سزارین در کشور و رتبه اول ایران در میان کشورها سخن گفته می‌شد که توانستیم به‌طور مطلق حدود ۱۰درصد و در مجموع حدود ۶درصد از میزان سزارین را کاهش دهیم.»
هاشمی با بیان این‌که با توجه به مشکلات اقتصادی در سال‌جاری امیدواریم بتوانیم طرح‌های سال گذشته را استمرار دهیم، افزود: «قدم‌های موثری در جهت کاهش مشکلات مردم برداشته می‌شود.»
وزیر بهداشت در ادامه به مشکلات بیماران مبتلا به مشکلات روحی و روانی اشاره کرد:« ما در زمینه این بیماران مشکلات زیادی داریم و حداقل ۴۰هزار تخت کمبود داریم، این افراد از همه حتی بیماران سوختگی هم مظلوم‌تر هستند، این درحالی است که بیمه‌ها هم نمی‌توانند از آنها حمایت کنند.»
هاشمی در ادامه خطاب به مراکز درمانی خصوصی تأکید کرد: «هر کجا بیمارستان‌ها و مراکز خصوصی حاضرند آی‌سی‌یو، سی‌سی‌یو و بیمارستان را در اختیار طرح تحول سلامت قرار دهند، ما استقبال می‌کنیم.»