شهروند| رئیس جمهوری گفت: اگر دو محور استقلال و آزادی را از دانشگاه بگیریم؛ آن دانشگاه مرده است البته اخلاق و هویت دینی و ملی هم باید حاکم و مورد احترام باشد، هرچند که در سراسر کشور باید این گونه باشد اما در دانشگاه آزادی علمی و استقلال آکادمیک بسیار مهم است.
حسن روحانی دیروز در مراسم سی و دومین سالگرد تاسیس دانشگاه آزاد اسلامی در جمع مدیران، اساتید و کارکنان این دانشگاه اظهار داشت: دخالت در دانشگاهها باید به حداقل لازم برسد و این واقعیت را باور کنیم که ایران متعلق به همه ایرانیان جهان است. رئیسجمهوری گفت: در کنار خدماتی که آیتالله هاشمی انجام دادهاند، بیتردید تاسیس دانشگاه آزاد اسلامی یکی از برگهای زرین تلاشهای ایشان برای کشور محسوب میشود. او با تاکید بر اینکه «دانشگاه آزاد اسلامی باید میزبان بهترین دانشمندان ایرانی مقیم خارج از کشور باشد» گفت: منزلت و احترام، حق بزرگان و نخبگان است و هیچکس حق برخورد با شهروندان را خارج از چارچوب قانون ندارد. نخبگان ما فراتر از سرمایههای مالی ما هستند. باید به بزرگان و نخبگان خود احترام بگذاریم چرا که آنها از ما پول نمیخواهند بلکه منزلت اجتماعی میخواهند. او با بیان اینکه افتخار و سرمایه دانشگاه ساختمان نیست، افزود: دانشگاه آزاد موجب جذب نخبگان در داخل کشور شد. رئیس شورایعالی انقلاب فرهنگی گفت: کاری که دانشگاه آزاد در طول 33سال گذشته انجام داد، اگر دولت میخواست انجام دهد، بودجه آن را نداشت و نمیتوانست انجام دهد. همچنین بروکراسی دولت اجازه نمیداد این کار عظیم در زمانی کوتاه انجام شود. او گفت: اینکه امروز رئیس دانشگاه آزاد اعلام کرد حدود یک سوم بار آموزش عالی کشور بر دوش دانشگاه آزاد اسلامی است، یکمیلیون و 700هزار دانشجو در مقاطع مختلف تحصیل میکنند و 26هزار عضو تمام وقت هیأت علمی دارد؛ آمار بسیار پرافتخار و مهمی است. رئیس دولت تدبیر و امید توضیح داد: بهخاطر دارم زمانی که دانشگاه آزاد تاسیس میشد، عدهای از نمایندگان مجلس اول که مقداری با لحن تندتر صحبت میکردند، در آن زمان میگفتند که این دانشگاه، دانشگاه سرمایهداران کشور است و اینگونه به نظر میآمد که میخواهیم دانشگاهی ایجاد کنیم تا کسانی که وضع زندگیشان بسیار عالی است بتوانند از آن استفاده کنند. او ادامه داد: استدلال آنها این بود که این دانشگاه شهریه دریافت میکند و کسانی که وضع مالی خوبی ندارند، نمیتوانند در آن تحصیل کنند. البته آیا کسانی که در دانشگاه آزاد تحصیل کردند یا اکنون درحال تحصیل هستند یا در آینده درس خواهند خواند؛ طبقه متوسط یا حتی پایین یا بالای جامعهاند؟ عملا این گونه نیست و ما شاهد آن هستیم. روحانی با یادآوری اینکه امروز دانشگاه آزاد در سراسر کشور حضور دارد، گفت: حضوری فرهنگی که هم نشاط سیاسی و هم عمرانی به دنبال دارد. بسیار مهم است که ما بتوانیم فرهنگ، علم، دانش و حتی هویت ملی خود را در سطح کشور تعمیق بخشیم. او با بیان اینکه اصولا دانشگاه و حضور فرد در این فضا نوعی شخصیت اجتماعی به دانشجو میدهد، اظهار داشت: دانشجو منزلت اجتماعی و نشاط روحی احساس میکند، چرا که دانشگاه محیط آزاد علمی است. البته به نظر من هنوز هم حوزههای علمیه ما در زمینه آزادی در بحث از دانشگاهها جلوتر هستند. رئیس شورایعالی انقلاب فرهنگی توضیح داد: زمانی که ما طلبه بودیم بهویژه حوزه علمیه قم و سایر حوزههای علمیه ایران، شاگرد به راحتی در برابر استاد سخن میگفت البته حوزه علمیه نجف کمی متفاوت است.
روحانی ادامه داد: شاید در دانشگاه هنوز به آن حد آزادی وجود نداشته باشد که دانشجو بتواند در مقابل استاد ایستاده و به او بگوید که نظرش صحیح نیست و برای سخنش نیز دلیل بیاورد و اگر دو، سه بار این مطلب را بگوید، ممکن است در نمرهاش تاثیر بگذارد و مشکل پیدا کند اما در حوزهها اصلا اینگونه نیست.
روحانی ادامه داد: در حوزههای علمیه شاگرد به راحتی حرف میزند و نقد میکند، گاهی مقابل استاد میایستد. بحث میکند و استاد هم میپذیرد و میگوید که در این بحث دو نظر داریم ولو اینکه آن دیدگاه را قبول نداشته باشد اما بهعنوان یک نظر علمی میپذیرد.
رئیس دولت تدبیر و امید با تاکید بر اینکه این یکی از امتیازات دانشگاه آزاد اسلامی است، تصریح کرد: اگر دو محور استقلال و آزادی را از دانشگاه بگیریم؛ آن دانشگاه مرده است البته اخلاق و هویت دینی و ملی هم باید حاکم و مورد احترام باشد، هرچند که در سراسر کشور باید اینگونه باشد اما در دانشگاه آزادی علمی و استقلال آکادمیک بسیار مهم است. روحانی با اشاره به اینکه در شورایعالی انقلاب فرهنگی مدافع محدود کردن دخالتها در دانشگاهها و محیطهای دانشگاهی هستم، خاطرنشان کرد: چرا باید کارهایی که وزارتخانههای علوم و بهداشت و دانشگاه آزاد اسلامی از عهده انجام آن برمیآیند دولتی شوند یا در آنها دخالت شود. باید اجازه دهیم دانشگاهها روی پای خودشان بایستند و یک فضای رقابتی سالم بین خودشان و بین دانشگاههای کشور و دانشگاههای منطقه و جهان به وجود بیاید. رئیسجمهوری با اشاره به اینکه خیل عظیمی از دانشجویان و اساتید اندیشمند و باسواد ایرانی در خارج از کشور حضور دارند که مشتاق حضور و مشارکت علمی با مراکز علمی و دانشگاهی کشور هستند، گفت: نخبگان علمی سرمایههای معنوی هستند که حتی از سرمایههای مادی نسبت به عوامل محدودکننده آزادی و استقلال گریزانتر هستند، لذا باید فضایی را ایجاد کنیم که عالمان، استادان، اندیشمندان و دانشجویان ایرانی خارج از کشور بتوانند، راحتتر به کشور تردد کنند و مشارکت علمی با مراکز دانشگاهی داخلی داشته باشند. او با تاکید بر اینکه باید فضایی فراهم کنیم که این افراد در رفت و آمد باشند، گفت: لازم و ضروری نیست که چنین افرادی در ایران بمانند بلکه باید در کشور فضایی فراهم کنیم که این افراد در رفت و آمد باشند. باید با اساتید و فرهیختگان و نخبگان سراسر کشور ارتباط برقرار کنیم. روحانی با انتقاد از شیوه برخورد با اساتید و فرهیختگان داخلی و خارجی، اظهار کرد: گاهی هنگامی که استادی وارد کشور میشود فردی به دلایل واهی گذرنامه وی را میگیرد و از او پرسشهایی مطرح میکند. کافی است به فردی بگوییم که برای پاسخ به پرسشهایی وارد اتاقی شوید. در آن زمان دیگر مرغ از قفس پریده است.
رئیسجمهوری با طرح این پرسش که چرا برخی از ماموران آنقدر به خود حق میدهند و کدام قانون به آنها میگوید که در برابر یک استاد و فرهیخته و سرمایهای ماندنی این گونه برخورد کند، اظهار کرد: چرا به اساتید خود احترام نمیگذاریم و چرا این واقعیت را باور نمیکنیم که ایران از آن تمام ایرانیان جهان است.
رئیس قوه مجریه گفت: همه 80میلیون و تمامی جمعیت ایرانی به سهم خودشان مالک و صاحب این کشور هستند. باید مورد احترام باشند، هیچکسی نمیتواند با هیچکس برخورد کند و فقط قانون این حق را دارد. روحانی ادامه داد: کسانی که خارج از ایران هستند این حرف من را به خوبی لمس میکنند. شخصی که در داخل ایران است همچون ماهی داخل آب است و قدر وطن را آن طور که باید نمیداند اما هنگامی که از کشور خارج میشود و مدتی فاصله میگیرد، عشق او شعلهور میشود و با تمام وجود ایران را دوست دارد چرا که کشور و وطن عزیزش است. رئیس جمهوری یادآور شد: در این زمینه شاید دست دانشگاه آزاد بازتر باشد، یکی از این امتیازاتی که این دانشگاه میتواند داشته باشد میزبانی خوب برای اساتید و صاحبنظران است. روحانی تصریح کرد: این دانشگاه مقداری فضا را برای حضور صاحبنظران و اساتید در ایران فراهمتر کرد چرا که همیشه تنگنظریهایی وجود دارد. او گفت: ما باید برای یک استاد تحصیلکرده و صاحبنظر که میخواهد نظر خود را ارایه دهد و شاید خوشمان نیز نیاید، مقداری سعهصدر داشته باشیم. گاهی در دانشگاه دولتی تنگنظریهایی بود که این باعث میشد یک استاد نتواند کرسی خود را حفظ و حراست کند، دانشگاه آزاد فضای جدیدی بود که وقتی استاد نمیتوانست در دانشگاه دولتی کار کند و تنگنظری بود، در این دانشگاه اینجا کمی تساهل وجود داشت که به دانشگاه آزاد میآمد.
رئیس شورایعالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: اگر دانشگاه آزاد نبود ممکن بود برخی دانشگاهیان به خارج از کشور بروند. پس دانشگاه آزاد در مقاطعی موجب حفظ سرمایهها شد و اساتید را جذب و حفظ کرد.
رئیسجمهوری با بیان اینکه افتخار یک دانشگاه به ساختمان، نام و اندازه کلاس آن نیست بلکه به استادان آن است، گفت: در حوزههای علمیه اساتید دارای جایگاه و احترام ویژهای هستند و برای شاگردان، اساتید مهمتر هستند تا نام مدارس علمیه. باید تلاش کنیم که مقام و جایگاه والای اساتید بزرگ را در جامعه خود بالا ببریم.
روحانی با انتقاد از مورد توجه بودن نام دانشگاهها برای نهادهای مختلف در استخدام نیروی انسانی، گفت: زمانی فردی برای استخدام مراجعه میکند. نباید از او پرسیده شود که در کدام دانشگاه درس خوانده است بلکه باید از او سوال شود که نزد کدام اساتید درس خوانده است. رئیس جمهوری در ادامه اظهارداشت: دانشگاه آزاد باید در کنار خود پژوهشگاه آزاد اسلامی را نیز به همین وزن و اندازه ایجاد کند. امروز وزن آموزش در دانشگاه آزاد بالا و مطلوب است و ممکن است ایراداتی به لحاظ کیفی به این دانشگاه وارد باشد که با توجه به جوان بودن این دانشگاه باید امیدوار باشیم که کیفیت علمی این دانشگاه نیز ارتقا یافته و ایرادات برطرف شود.
او به بیان خاطرهای از زمان تحصیل خود پرداخت و اظهار داشت: در سال 48 ما یک استاد اقتصاد داشتیم که هرگاه از او سوال میشد میگفت، چه بگویم که نمیتوان حرفی زد. ما باید فضایی داشته باشیم که دانشگاهها در صحنه حضور و مشارکت داشته باشند و احساس وظیفه کنند که کشور متعلق به آنها است و هم بتوانند از دولت نقد کنند.
او خطاب به جامعه دانشگاهی گفت: ممکن است دانشگاهیان با بقیه نهادها مشکلی داشته باشند و مثلا از قوه قضائیه بترسند یا در مورد مجلس ملاحظاتی را لحاظ کنند اما از آنجایی که دیواری کوتاهتر از دولت وجود ندارد دانشگاهیان میتوانند از دولت انتقاد کنند.
او با تاکید بر اینکه دانشگاههای ما باید نقد و انتقاد کنند و مشارکت و حضور داشته باشند، خاطرنشان کرد: ما به علم و دانش نیاز داریم. دولت باید پیرو عالمان و اندیشمندان باشد و بداند کشوری پیشرفت میکند که پرچمدار حرکت آن، عالمان، فرهیختگان، اندیشمندان و اساتید باشند.