گروه جهان | هزاران تن از مسلمانان «روهینگیا»، در تکاپوی فرار از میانمار به تشویق قاچاقچیان انسان به دریا می‌زنند و زندگی خود را به دست خدمه کشتی‌ها و قایق‌هایی می‌سپارند که آنان را در میانه راه رها می‌کنند. افزایش موج مهاجرت این مردمان به سرزمین‌های مجاور، پای کشور‌های همسایه را نیز به این بحران منطقه‌ای گشوده است و با امتناع آنها از پذیرفتن مهاجران، فاجعه‌ای انسانی درحال وقوع است.
ابعاد دقیق این بحران انسانی همچنان ناشناخته است. هیچ سازمانی نمی‌داند چند قایق و کشتی در آب‌های جنوب شرق آسیا سرگردان است، از آژانس پناهندگان بین‌المل و سازمان ملل گرفته تا گروه‌های فعال حقوق بشر روهینگیایی. هرچند هیچ آماری از شمار قربانیان این بحران در دست نیست با این حال تخمین زده می‌شود که هزاران تن از این مهاجران در چنین شرایطی به سر می‌برند.
با وجود درخواست «بان کی‌مون»، دبیرکل سازمان ملل از سران کشور‌های جنوب شرق آسیا برای تبعیت از «قوانین بین‌المللی» و «تعهد بر نجات جان انسانها در دریا»، کشور‌های مالزی، تایلند و اندونزی از پذیرفتن زنان و مردان و کودکانی که قایق، تنها وطن و خانه‌شان است خودداری می‌کنند و جان این انسانها هر روز بی‌ارزش‌تر از پیش می‌نماید. بنابر گزارش‌ها، مقامات تایلند در اواسط هفته گذشته محموله‌هایی از آب‌و‌غذا را به دست این پناهجویان رسانده‌اند و تاکنون دیگر خبری از کمک به آنها به گوش نرسیده‌است.
یافته‌های سی‌ان‌ان حاکی از آن است که این کشتی‌ها همچنان در دریا سرگردانند و در تلاشند تا از گارد‌های ساحلی و گشتی‌ها دوری کنند و مسافران نیز در اسارت ناخدا و خدمه کشتی‌ها به سر می‌برند. به گفته منابع رسمی‌ای که حاضر به افشای هویت خود نشده‌اند، این قاچاقچیان که احتمالا هویتی تایلندی دارند در تلاشند تا محموله خود را به سواحل مالزی برسانند، چرا که دولت تایلند پاسخ کوبنده‌ای را برای این قاچاقچیان در نظر گرفته است.
در اوایل این ماه و با کشف جسد 33 مهاجر در یک گور دسته‌جمعی در اردوگاهی در نزدیکی مرز تایلند و مالزی فصل جدیدی از مصائب آنها آغاز شد. مقامات تایلندی پس از آن حملات گسترده‌ای را علیه باند‌های قاچاق انسان که تا پیش از این از مجازات مصون مانده بودند ترتیب دادند. آغاز تحقیقات در این خصوص پرده از فسادی گسترده در بین نیرو‌های امنیتی و دولتی تایلند برداشت و به دستگیری ده‌ها افسر پلیس و مقام دولتی منجر شد. مقامات تایلندی به‌دنبال این طرح از دستگیری 2 سردسته این باند‌ها خبر دادند. تایلند در تاریخ 29 می میزبانی یک کنفرانس منطقه‌ای را برعهده خواهد داشت که میان وزرای خارجه اندونزی، مالزی و تایلند برگزار می‌شود و بحث مهاجران روهینگیایی نیز در دستور کار این نشست قرار دارد.
مردم روهینگیا اقلیت مسلمانی هستند که عمدتا در غرب کشور میانمار ساکن‌اند. چندین دهه تبعیض نژادی علیه این مردمان، از سوی حکومت کشوری که بیشتر ساکنانش را بودایی‌ها تشکیل می‌دهند موجب شده است تا سازمان ملل مردمان روهینگیا را در فهرست مظلوم‌ترین جوامع دوران معاصر قرار دهد. در سال‌های اخیر صدها تن از مسلمانان روهینگیا در حملات خشونت‌آمیز دسته‌های اوباش بودایی جان باخته‌اند و آنها که به جا مانده‌اند نیز در شرایطی که یاد‌آور دوران آپارتاید است روزگار می‌گذرانند.
دولت میانمار از به رسمیت شناختن یک‌میلیون و 100هزار مسلمان روهینگیایی ساکن در مرز‌های این کشور به‌عنوان شهروندان خود امتناع می‌کند و در برابر آنها را مهاجرانی می‌خواند که به‌طور غیرقانونی از بنگلادش وارد این کشور شده‌اند. به گفته فعالان حقوق بشر دولت میانمار مردمان روهینگیا را در تنگنایی قرار داده‌است که چاره‌ای جز ترک وطن نمی‌بینند. براساس برآورد‌های آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد تنها در 3سال گذشته بیش از 120هزار مسلمان روهینگیایی از میانمار گریخته‌اند. بسیاری از آنها از قاچاقچیان انسان برای خروج از این کشور یاری گرفته‌اند.
اما با این حال دولت میانمار از شرکت در نشست 29می خودداری کرده‌است. مدیر دفتر رئیس‌جمهوری میانمار در این‌خصوص عنوان کرده است: «اگر نامی از روهینگیا در میان باشد ما در نشست هفته آتی شرکت نخواهیم کرد». وی در گفت‌وگو با خبرگزاری سی‌ان‌ان از بار مسئولیت این پناهجویان شانه خالی کرد و گفت: «اگر ما این نام را به رسمیت بشناسیم آنها تصور می‌کنند که شهروندان میانمار هستند. میانمار درخصوص این‌که این افراد اکنون در دریا به سر می‌برند
مقصر نیست.»
بنابر تخمین سازمان ملل در حدود 300هزار تن از مهاجران روهینگیایی در بنگلادش زندگی می‌کنند، بسیاری از آنها در اردوگاه‌های سازمان ملل ساکن‌اند و برخی دیگر نیز در اردوگاه‌های غیرقانونی مرز بنگلادش میانمار ساکن‌اند. این دسته هرچند از خطر امواج دریا نجات یافته‌‌اند، اما آنها نیز حال و روز خوشی ندارند، قادر به کار در این کشور نیستند و در شرایط تأسف‌باری زندگی می‌کنند.
نمایندگان حقوق بشر در اتحادیه ملل جنوب شرق آسیا، موسوم به «آ‌سه‌آن» اخیرا در بیانیه‌ای عنوان کردند: «آزار و اذیت مردم روهینگیا که مدت‌هاست در جریان است به بالاترین میزان پناهجویی از دریا از دوران جنگ آمریکا در ویتنام تا به امروز منجر شده‌است. برآورد سازمان ملل حاکی از آن است که در 3 ماه نخست‌سال جاری حدود 25هزار روهینگیایی میانمار و بنگلادش را ترک گفته‌اند و سوار بر قایق‌هایی زهوار‌در‌رفته قاچاقچیان راهی دریا شده‌اند، آماری که 2 برابر بیش از مدت زمان مشابه در‌سال گذشته‌است.
کورسوی امید برای زندگی بهتر در بین مردم روهینگیا، از حس مشترک این انسانها با ده‌ها‌هزار هم‌نوع خود در خاورمیانه و شمال آفریقا خبر می‌دهد که در تلاشند تا با عبور از دریای مدیترانه خود را به اروپا برسانند. آژانس پناهندگان سازمان ملل تخمین می‌زند که از ماه ژانویه تا کنون حدود 40هزار پناهنده و مهاجر از دریای مدیترانه عبور کرده‌اند. بیش از‌هزار و 800 تن از آنها در دریا جان سپرده‌اند و در میان هشدار گروه‌ها و فعالان حقوق بشری، اتحادیه اروپا و سران کشور‌های اروپایی در تلاشند تا در مواجهه با این بحران رو به رشد واکنش مناسبی نشان دهند.