مهدی مالمیر روزنامه نگار
«چرا کتاب می‌خوانید؟» این پرسشی است که شاید کمتر کتابخوانی را در کشور ما سراغ بتوان گرفت که با آن رودررو نشده باشد. بی‌اغراق در کشور ما شمار کسانی که کتاب خواندن را نوعی وقت‌گذرانی بیهوده و به‌هدر‌دادن وقت و سرمایه می‌دانند، کم نیست! و یا به تعبیر فراموش ناشدنی صادق هدایت هنوز هم در سرزمین ما کتاب خواندن برای برخی نوعی «یَللی» است! هم از این‌رو است که هر اهل کتابی در کشور ما ناگزیر است هر از چند گاهی به این پرسش به دور از ظرافت پاسخ دهد! ماریو بارگاس یوسا نویسنده نوبلیست پِرویی یکی از بهترین پاسخ‌ها را به چرایی خواندن کتاب داده است. خالق رمان «سور بُز» کتاب خواندن را پاسخی درخور به بی‌کفایتی جهان می‌داند. به عبارت دیگر، همه آنانی که با کتاب سروکار دارند و «خواندن» پاره ناگسستنی زندگی‌شان شده است، تلویحا به نابسنده بودن دنیای اطراف‌شان و زندگی روزمره اعتراف دارند. به این‌که دنیای گرداگردشان از به‌جاآوردن آرزو‌ها و خرسندی‌هایشان ناتوان است!
افزون بر همه این‌ها، خواندن کتاب نوعی آزمون آزادی انسان نیز هست. به زبان دیگر، آزادی این تمنای اَمردادی (نمردنی) انسان در گستره بی‌کران کتاب‌ها به سنجش درمی‌آید. خواننده با آزاد بودن در خواندن کلمه‌ها و عبارات و نادیده گذاشتن جمله‌ها و عباراتی که نمی‌پسندد، به‌گونه‌ای از آزادی دست می‌یابد و شکلی از رهایی را کشف می‌کند که شاید در زندگی روزمره پاک از آن بی‌بهره باشد.
نمایشگاه کتاب هر بهار در سرزمین ما میعادگاهی است برای همه آن‌هایی که زندگی روزمره را بی‌کفایت می‌دانند. برخی به‌دنبال کتاب‌های تازه می‌روند، گروهی درپی کتاب‌های قدیمی‌اند که دلتنگ‌شان شده‌اند. برخی به‌دنبال گپ‌وگفتی با عشاق کتاب و نویسندگان هستند و بعضی تنها به خاطر دیدن روی ماه کتاب‌ها رنج ترافیک و ازدحام نمایشگاه کتاب را به جان می‌خرند. در میان‌شان پیر و برنا و دارا و درویش و کوچک و بزرگ کم نیست اما همگی به‌رغم تفاوت‌ها و برداشت‌های گونه‌گون از زندگی در این نکته هم‌آوازند که زندگی بیرون از کتاب‌ها نابسنده و بی‌کفایت است. اردیبهشت‌ماه امسال نیز مصلی تهران چند روزی میزبان کتاب‌خوان‌هاست. نمایشگاهی که همواره با مشکلات ریزودرشتی دست‌درگریبان بوده است و حالا همه می‌دانیم که میزبان چندان خوبی نیست و سال‌هاست که انتظار پذیرایی درست و درمانی از او نداریم! اما با این همه این‌قدر هست که دستِ‌کم چند روزی کتابخوانان را در محوطه نمایشگاه از پاسخگویی به این پرسش به دور از ظرافت رِندان که «چرا کتاب می‌خوانید؟» رهایی می‌بخشد!
[email protected]